Εντονο παρασκήνιο για τις κλειστές εκκλησίες με τα… ανοιχτά παράθυρα ενόψει Πάσχα
Εκκλησιαστικές… παρενέργειες διαρκείας προκαλούν οι περιορισμοί στις μετακινήσεις αλλά και τα κυβερνητικά μέτρα στους ναούς για την αποφυγή περαιτέρω εξάπλωσης της νόσου Covid-19.
Τόσο η Εκκλησία της Ελλάδος όσο και η κυβέρνηση ανοιγοκλείνουν «παράθυρα» ώστε και συνωστισμός να μην υπάρξει τη Μεγάλη Εβδομάδα λόγω κορονοϊού και η δυνατότητα ατομικής προσευχής να μην αποκλειστεί.
Η γενική εντολή προς τους πιστούς είναι να μην προσέλθουν στους ναούς, καθώς οι ιερές ακολουθίες θα τελούνται εκεί κεκλεισμένων των θυρών. Ωστόσο ουδέποτε σταμάτησαν οι πιέσεις από εκκλησιαστικούς κύκλους για πασχαλινή χαλάρωση των μέτρων. Ενώ από τη μια κορυφώνονταν τα κυβερνητικά μέτρα για την αποτροπή εορταστικής εξόδου εκδρομέων, η Εκκλησία της Ελλάδος έβγαζε εγκύκλιο την Πέμπτη 9 Απριλίου που προέβλεπε ωράριο για το άνοιγμα των ναών τη Μεγάλη Εβδομάδα, η οποία ερμηνεύτηκε από όλους σαν πράσινο φως ώστε οι πιστοί να προσκυνήσουν τον Επιτάφιο.
Στο σουπερμάρκετ με στάση για προσευχή
Στο μεταξύ τόσο ο κυβερνητικός εκπρόσωπος Στέλιος Πέτσας όσο και ο εκπρόσωπος της Ιεράς Συνόδου μητροπολίτης Ιερόθεος άφηναν αχτίδα φωτός για ατομική προσευχή στις εκκλησίες χωρίς συνωστισμό σε συνδυασμό με άλλη επιτρεπόμενη μετακίνησή τους. Ομως λίγες ώρες μετά ήρθε νέα εγκύκλιος που διευκρίνιζε ότι το ωράριο ανοίγματος των ναών αφορά μόνο τους ιερείς και το προσωπικό και όχι τους πιστούς. Παράλληλα μπήκε φρένο από την κυβέρνηση στους δημάρχους που είχαν εκδηλώσει την πρόθεση για… ντελίβερι του αγίου φωτός στα σπίτια των πιστών.
Ομως οι ενδοεκκλησιαστικές αντιπαραθέσεις δεν φρενάρονται. Είναι χαρακτηριστικό ότι το μεσημέρι της περασμένης Πέμπτης το Γραφείο Αιρέσεων της Μητρόπολης Πειραιώς κατακεραύνωσε την τελευταία απόφαση της Διαρκούς Ιεράς Συνόδου για αποχή των πιστών από τις ακολουθίες και τη Θεία Κοινωνία, χαρακτηρίζοντάς την «άστοχη». Νωρίτερα ο μητροπολίτης Πειραιώς Σεραφείμ είχε επιτιμήσει ορισμένους εκκλησιαστικούς ηγέτες γιατί δεν ανέδειξαν, αναφορικά με την πανδημία, το πνευματικό νόημα «αυτής της παιδαγωγίας του Θεού» και την κλήση προς μετάνοια!
Ολο αυτό το σκηνικό σύγχυσης, ασάφειας και παλινωδιών «πατάει» στις υποφώσκουσες… ιερές κόντρες. Αφορούν αντιπαραθέσεις μεταξύ ιεραρχών αλλά και θεολογικών κύκλων που συσπειρώνονται γύρω τους σε συνδυασμό με πολιτικές αναφορές που ξεπηδούν από συντηρητικές θρησκευτικές οργανώσεις και όχι μόνο.
Εδώ και έναν μήνα πήγαν κι ήρθαν επιστολές προς την κυβέρνηση από ιεράρχες που διεκδικούν για την εκκλησία μια διακριτή… θέση στην έντυπη ή την ηλεκτρονική εγγραφή βεβαίωσης για τον λόγο της κατ’ εξαίρεση μετακίνησης. Εχοντας κατά νου τους ψαλμούς που προτρέπουν το «Εν εκκλησίαις ευλογείτε τον Θεόν…» η Πανελλήνια Ενωση Θεολόγων πρωτοστατεί, εκφράζοντας και αίτημα μελών της από όλη την Ελλάδα, όπως σημειώνει, να χορηγείται άδεια εξόδου από το σπίτι και σε όσους αισθάνονται την ανάγκη να πραγματοποιήσουν σύντομη επίσκεψη σε ιερό ναό για προσευχή.
Τώρα, στη σκιά της πανδημίας, μετά τον περιορισμό των λειτουργιών και ακολουθιών στους ναούς, ασκείται μεγάλη πίεση από συντηρητικούς κύκλους προς τον αρχιεπίσκοπο Αθηνών και Πάσης Ελλάδος Ιερώνυμο να προχωρήσει σε κινήσεις που να δίνουν, αν μη τι άλλο, την εντύπωση ότι η Εκκλησία της Ελλάδος δεν αποδέχεται –αν και ακολουθεί– τα οριζόμενα από το κράτος.
Σε συμπληγάδες ο Ιερώνυμος
Από τότε που ξέσπασε η πανδημία υπήρξε μια διελκυστίνδα μεταξύ ιεραρχών για τη στάση που έπρεπε να έχει η εκκλησία. Είδαμε εκτός από τον μητροπολίτη Κυθήρων (που είχε προσαχθεί γιατί λειτούργησε με κόσμο αν και δεν επιτρεπόταν) κι άλλες ιερές ανταρσίες σε… ήχο πλάγιο δεύτερο, όπως σε ναούς στην Αχαΐα και αλλού, καθώς και σε μονές, όπου δεν τηρήθηκαν οι υγειονομικές προβλέψεις για κεκλεισμένων των θυρών λειτουργία χωρίς την παρουσία πιστών.
Ο αρχιεπίσκοπος Ιερώνυμος βρέθηκε σε συμπληγάδες. Ηδη νωρίτερα, στις 16 Μαρτίου, είχαν ξεπηδήσει ολοφάνερα οι διαφορετικές αντιλήψεις μεταξύ ιεραρχών κατά τη συνεδρίαση της Ιεράς Συνόδου, όπου επικράτησαν οι λεγόμενοι «σκληροπυρηνικοί» και «υπερσυντηρητικοί» μητροπολίτες Πειραιώς, Σμύρνης κ.ά. Επέμειναν και οδήγησαν τότε να ληφθεί μεσοβέζικη απόφαση, να είναι ανοιχτοί οι ναοί για λιτή λειτουργία μίας ώρας το πρωί της Κυριακής, για να ακολουθήσει στη συνέχεια κυβερνητική εντολή να κλείσουν οι ναοί. Για μια ακόμη φορά η Ιερά Σύνοδος της Εκκλησίας της Ελλάδος είχε βρει τρόπο για να διαφοροποιηθεί απέναντι στην Εκκλησία της Κρήτης (κεκλεισμένων των θυρών λειτουργία και ραδιοτηλεοπτική μετάδοση των ιερών ακολουθιών) αλλά και στο Οικουμενικό Πατριαρχείο.
Με δεδομένες τις ασταθείς σχέσεις μεταξύ των ηγεσιών των εκκλησιών είναι ενδιαφέρον ότι ο αρχιεπίσκοπος Ιερώνυμος σε εκείνη τη συνεδρίαση της Ιεράς Συνόδου ήταν στη… γραμμή της Εκκλησίας της Κρήτης. Ομως οδηγήθηκε εσωτερικά σε ήττα (προσωρινή έστω), καθώς ισορροπούσε προσπαθώντας να μην πάρει την ευθύνη του κλεισίματος των ναών. Την ίδια ώρα, παρά τα ήξεις αφήξεις από τον πρωθυπουργό Κυριάκο Μητσοτάκη, η ΝΔ με ελιγμό κατάφερε να εμφανίσει τον αρχηγό της σαν πολιτικό ταγό που επιβάλλει κανόνες περιορισμού στους ναούς για υγειονομικούς λόγους. Παράλληλα είχε δρομολογηθεί το άδειασμα του αρχιεπισκόπου Ιερώνυμου το οποίο είχε τη σφραγίδα της προ των εκλογών περιόδου. Σύμφωνα με πληροφορίες έπαιξε ρόλο η σχέση του Ιερώνυμου με τον Αλέξη Τσίπρα από την εποχή της συμφωνίας για τις αλλαγές στον κλήρο, παρότι δεν εφαρμόστηκαν. Παράλληλα όμως μπήκε σε ράγα εφαρμογής η υποβάθμιση του Ιερώνυμου από ιεράρχες με το βλέμμα πάντα στραμμένο προς το αρχιεπισκοπικό σκήπτρο…
