Το άρθρο 50 του ΣχΝ «Πλεύρη»*, που φέρεται να ρυθμίζει τη μεταφορά των φερόμενων ως ψυχικά ασθενών κατά τη διαδικασία της ακούσιας νοσηλεία, στην πραγματικότητα αποσκοπεί κυρίως στην εξυπηρέτηση των ιδιωτικών ψυχιατρικών κλινικών, στην εμπλοκή του προσωπικού (ψυχίατρο και νοσηλευτή) των “Κοινοτικών Μονάδων Ψυχικής Υγείας του άρθρου 11 ν. 2716/1999” (σ.σ. ΜΨΑ των ΝΠΙΔ) στην ακούσια νοσηλεία και στην προσχηματική συμμόρφωση της χώρας στις συστάσεις της CPT. Και είναι προσχηματική διότι η αστυνομία, με πλήρη εξάρτυση, παραμένει πάντα αναγκαίος συνεργάτης και αρωγός της ασκούμενης ψυχιατρικής.
Ειδικότερα, η 1η παράγραφος του άρθρου αχταρμά –διότι περί αυτού πρόκειται, μπερδεύει την ακούσια εξέταση με την ακούσια νοσηλεία “κατόπιν παραγγελίας (διαταγής) του αρμόδιου εισαγγελέα…” και, παρά τον επικαλούμενο δήθεν “σεβασμό στην προσωπικότητα και την αξιοπρέπεια του ασθενή”, στην πραγματικότητα έχει ως μοναδικό σκοπό την καθιέρωση -με νομοθετική διάταξη- της ακούσιας νοσηλείας στις ιδιωτικές ψυχιατρικές κλινικές και την, πάση θυσία, μεταφορά του ασθενούς “στη δημόσια ή ιδιωτική Μονάδα Ψυχικής Υγείας” (σ.σ. εννοεί την ιδιωτική ψυχιατρική κλινική), χωρίς την οποιαδήποτε πρόβλεψη προηγούμενης εξέτασής του, ώστε να διαπιστωθεί η αναγκαιότητα ή όχι της ακούσιας νοσηλείας του ασθενούς.
Η 2η παράγραφος του ιδίου άρθρου εμπλέκει στη διαδικασία μεταφοράς του ασθενούς το προσωπικό (ψυχίατρο και νοσηλευτή) των ΝΠΙΔ του άρθρου 11 ν. 2716/1999, που θα συνοδεύεται και από “έναν αστυνομικό”. Και παρότι στην ίδια παράγραφο γίνεται αναφορά σε “φερόμενο” ασθενή, ωστόσο, όπως προαναφέραμε, δεν προβλέπει προηγούμενη εξέταση του ασθενούς, ώστε να διαπιστωθεί η αναγκαιότητα ή μη της ακούσιας νοσηλείας του. Ούτε, πολύ περισσότερο, προβλέπει διαπραγμάτευση των επαγγελματιών ψυχικής υγείας με τον ασθενή περί ενδεχόμενης εκούσιας νοσηλείας του, όπως επιβάλλεται από τον “σεβασμό στην προσωπικότητα και την αξιοπρέπεια του ασθενή”, που το ίδιο το άρθρο επικαλείται.
Κι αυτό διότι, όπως επίσης προαναφέρθηκε, η διάταξη αποσκοπεί στην ιδιωτικοποίηση της ψυχικής υγείας με την εκχώρηση της ακούσιας νοσηλείας στις ιδιωτικές ψυχιατρικές κλινικές και, εν τέλει, τη μεταφορά των ψυχικά ασθενών σ’ αυτές.
Είναι γεγονός επίσης ότι, με την προτεινόμενη στο ίδιο πνεύμα διάταξη, αποδεκατίζεται το προσωπικό των ΝΠΙΔ, που σημειωτέον είναι παντελώς ανεκπαίδευτο (λ.χ. σε τεχνικές αποκλιμάκωσης) στη διαχείριση τέτοιων περιστατικών. Επιπροσθέτως, θα αποδειχθεί τοις πράγμασι και εξοντωτική. Κι αυτό διότι, στην ίδια παράγραφο, προβλέπεται μεν ότι αρμόδια “Κοινοτική Μονάδα Ψυχικής Υγείας” να επιληφθεί της μεταφοράς του ασθενούς είναι, κατ’ αρχήν, εκείνη που βρίσκεται “στον Τομέα Ψυχικής Υγείας του τόπου κατοικίας ή διαμονής του φερόμενου ως ασθενή”, ωστόσο είναι άγνωστος ο Τομέας της δημόσιας μονάδας ή της ιδιωτικής ψυχιατρικής κλινικής υποδοχής του ασθενούς όπου θα μεταφερθεί ο ασθενής καθώς, επίσης, οι χρόνοι που απαιτούνται: τόσο της μεταφοράς στη μονάδα υποδοχής όσο και της παραμονής του προσωπικού “έως ότου διασφαλιστεί η ασφαλής υποδοχή του φερόμενου ψυχικά ασθενούς”. Εκτός, βέβαια, αν εν τω μεταξύ ορισθεί ωράριο στις ακούσιες νοσηλείες!
Προβλέπεται περαιτέρω ο έλεγχος της όλης διαδικασίας (και) από την Ειδική Επιτροπή Ελέγχου Προστασίας των Δικαιωμάτων των Ατόμων με Ψυχικές Διαταραχές, τα μέλη της οποίας, ως γνωστόν, συμμετέχουν στην Επιτροπή αμισθί, λειτουργεί δε, χωρίς πόρους και υποδομές.
Τέλος, και μετά όλα τα εύηχα του άρθρου, η 6η παράγραφος υπό στοιχείο β) μας προσγειώνει άτσαλα στη σκληρή πραγματικότητα, όπως τη γνωρίζουμε μέχρι σήμερα. Δηλαδή, στα ίδια!
Αναφέρει καταλεπτώς: «6. α) … β) Μέχρι την έκδοση της κοινής απόφασης της παρ. 5, καθώς και μετά από την έκδοσή της, όταν, σε εξαιρετικές περιπτώσεις, δεν καθίσταται εφικτή η συμμετοχή της Κοινοτικής Μονάδας Ψυχικής Υγείας της παρ. 2 στη διαδικασία της μεταφοράς του φερόμενου ως ψυχικά ασθενή, όπως αυτή καθορίζεται στην παρ. 3, η μεταφορά πραγματοποιείται με όχημα της αρμόδιας αστυνομικής αρχής και από κλιμάκιο δύο (2) αστυνομικών.».
Η άσκηση ψυχιατρικής με αστυνομική συνδρομή, περιπολικά και χειροπέδες, καταρρακώνει ανεπανόρθωτα την προσωπικότητα και την αξιοπρέπεια των ψυχικά ασθενών.
Αλλά αυτό δεν φαίνεται να απασχολεί το Υπουργείο Υγείας.
Με άλλα λόγια, «όλα αλλάζουνε και όλο τα ίδια μένουν -και στην ψυχική υγεία γίνονται ακόμη χειρότερα».
Αλλά αυτό δεν φαίνεται να απασχολεί το Υπουργείο Υγείας.
O Γιάννης Αλεξάκης είναι δικηγόρος, Μέλος της Ειδικής Επιτροπής Ελέγχου Προστασίας των Δικαιωμάτων των Ατόμων με Ψυχικές Διαταραχές (άρθρ. 2 παρ. 2 ν. 2716/1999)
