Ο διασώστης προσφύγων μιλάει στο Documento με αφορμή την Αντιρατσιστική Γιορτή το Σάββατο 25 Σεπτεμβρίου.
Το Σάββατο 25 Σεπτεµβρίου, στην πλατεία Πρωτοµαγιάς (Πεδίο του Αρεως) στην Αθήνα θα διοργανωθεί η Αντιρατσιστική Γιορτή του Κυριακάτικου Σχολείου Μεταναστών και της Κίνησης Απελάστε τον Ρατσισµό. Με συναυλίες, πάνελ συζήτησης, κινηµατογράφο, εκθέσεις φωτογραφίας, σκίτσου και βιβλίου, δρώµενα, παιδότοπο και διεθνή κουζίνα. Με αυτή την αφορµή το Documento µίλησε µε τον διασώστη Ιάσονα Αποστολόπουλο (συµµετέχει στην κεντρική συζήτηση) για το µήνυµα της φετινής διοργάνωσης.
Ποιο είναι το κεντρικό πρόταγµα, η αιχµή της φετινής Αντιρατσιστικής Γιορτής;
Για ακόµη µια χρονιά ο αγώνας προσφύγων/ισσών και µεταναστ(ρι)ών για ζωή και ελευθερία είναι στο επίκεντρο της Αντιρατσιστικής Γιορτής. Θέλουµε να αναδείξουµε το κρίσιµο ζήτηµα της αλληλεγγύης ενάντια στον ρατσισµό, στην ξενοφοβία, στις παράνοµες επαναπροωθήσεις και στον εγκλωβισµό των ανθρώπων από την Ευρώπη-φρούριο και την Ελλάδα-φυλακή. Θέλουµε έναν κόσµο όπου θα χωράει πολλούς κόσµους. Παλεύουµε για µια κοινωνία αλληλοβοήθειας και αρµονικής συνύπαρξης µέχρι την εξάλειψη κάθε µορφής αδικίας, διάκρισης και ανισότητας. Συνοδοιπόροι µας ο κόσµος της αλληλεγγύης και της αντίστασης που οι διοργανωτές αναµένουν να γεµίσει και φέτος τους χώρους του φεστιβάλ ώστε να γνωριστούµε, να ανταλλάξουµε ιδέες και να διευρύνουµε τις κοινότητες αγώνα ντόπιων και µεταναστ(ρι)ών.
Ενα χρόνο µετά την καταδίκη της Χρυσής Αυγής ο φασιστικός λόγος κερδίζει ξανά έδαφος και κοµµάτια δρόµου.
Η νέα κυβέρνηση από την αρχή υιοθέτησε χρυσαυγίτικη ρητορική µίσους και ξενοφοβίας. Αποκορύφωµα τον Μάρτη του 2020, όταν κήρυξε τη χώρα σε κατάσταση στρατιωτικής εισβολής και ανέβασε το επίπεδο της βίας απέναντι σε ανθρώπους οι οποίοι ζητούσαν ήταν προστασία στο έδαφος της Ευρώπης. Οσο εργαλειοποιεί τους πρόσφυγες ο Ερντογάν άλλο τόσο τους εργαλειοποιεί και ο Μητσοτάκης: τους βαφτίζει «εθνική απειλή», «πράκτορες των Τούρκων», «εισβολείς» και συσπειρώνει το «έθνος» απέναντι σε έναν φαντασιακό εχθρό.
Το ελληνικό κράτος έβγαλε τον στρατό απέναντι σε άοπλους αιτούντες άσυλο, δολοφόνησε επιβεβαιωµένα δύο πρόσφυγες στον Εβρο µε απευθείας βολές όπλου και βασάνισε, λήστεψε και επαναπροώθησε δεκάδες άλλους, στήνοντας ένα µυστικό κέντρο βασανιστηρίων και απελάσεων για κρυφές επιχειρήσεις τη νύχτα. Εκτοτε στο Αιγαίο το ελληνικό λιµενικό απάγει καθηµερινά ανθρώπους που φτάνουν µόνοι τους στα ελληνικά νησιά, τους αφαιρεί τα κινητά ώστε να µην υπάρχουν στοιχεία, τους βάζει µέσα σε πλωτές σχεδίες (liferafts) και τους πετάει αβοήθητους στην ανοιχτή θάλασσα χωρίς µηχανή και πηδάλιο.
Με ποιον τρόπο θεωρείς ότι ο αγώνας στο πλευρό των προσφύγων/ισσών µπορεί να συνδεθεί µε τους αγώνες ενάντια στην έµφυλη βία;
Αυτά τα δυο ζητήµατα σχετίζονται άµεσα αφού o εθνικισµός και η πατριαρχία είναι άρρηκτα συνδεδεµένα. Αυτό σηµαίνει ότι µια µετανάστρια υποτιµάται µε έµφυλο τρόπο πολύ περισσότερο ως γυναίκα λόγω του ότι δεν είναι ντόπια. Και αντίστροφα µια µετανάστρια υποτιµάται πιο πολύ ως µεταναστευτικό υποκείµενο λόγω του ότι είναι γυναίκα. Στις διασώσεις στη Μεσόγειο έχουµε δει την πιο άγρια µορφή του, αφού σχεδόν κάθε γυναίκα που διασώζουµε έχει υποστεί βιασµούς από παραπάνω από έναν άντρες στη Λιβύη. Τα ελληνικά hot spots των νησιών επίσης είναι γνωστά κολαστήρια έµφυλης βίας, µε τις γυναίκες να αναγκάζονται να µετακινούνται όλες µαζί αφού πέσει η νύχτα.
Μόνο αν συντονιστούν οι αγώνες των καταπιεσµένων µπορεί να επέλθει ένα νέο πρόταγµα για µια πραγµατικά ελεύθερη και αλληλέγγυα κοινωνία όπως τη φανταζόµαστε.
Από τη δική σου εµπειρία και συµµετοχή σε αποστολές διάσωσης ποια είναι η κατάσταση σήµερα σε σχέση µε το προσφυγικό/µεταναστευτικό ζήτηµα;
Η µεταναστευτική πολιτική της Ελλάδας, της Ιταλίας και γενικά της ΕΕ δεν βασίζεται στην προστασία της ανθρώπινης ζωής αλλά στην αποτροπή, στον εγκλεισµό και στη µετατροπή του προσφυγικού πληθυσµού σε εκµεταλλεύσιµο εργατικό δυναµικό χωρίς χαρτιά και δικαιώµατα. Σκοπός τους είναι η αποτροπή και η παρανοµοποίηση. Να εδραιωθεί το στρατόπεδο ως συνθήκη ζωής. Οπως έλεγε και ο αρχηγός της ΕΛΑΣ, «να τους κάνουµε τον βίο αβίωτο ώστε να τους αποθαρρύνουµε από το να έρχονται». Στην Ιταλία η αποτροπή αυτή γίνεται διά του πνιγµού. Με το να τους αφήνουν να πνίγονται ή να τους επιστρέφουν στα σκλαβοπάζαρα της Λιβύης. Στην Ελλάδα η αποτροπή γίνεται µε το να τους κλειδώνουν στα στρατόπεδα της εξαθλίωσης των νησιών και ειδικά τον τελευταίο ενάµιση χρόνο µε την αύξηση των παράνοµων pushbacks και την όξυνση της συνοριακής κρατικής βίας.
Σε αυτό ακριβώς το πλαίσιο η αλληλεγγύη αντιµετωπίζεται ως αδίκηµα. Οποιοι βοηθούν πρόσφυγες, όποιοι τους αντιµετωπίζουν ισότιµα, ακόµη και αυτοί που τους βλέπουν µόνο ως αποδέκτες µιας δυτικού τύπου φιλανθρωπίας στοχοποιούνται και στιγµατίζονται. Στα ελληνικά νησιά από τον τελευταίο ρατσιστή µέχρι τους περιφερειάρχες η γραµµή που επικρατεί είναι «να πάρουν πόδι οι ΜΚΟ», όπου ως ΜΚΟ τσουβαλιάζουν όποιον και όποια βοηθά πρόσφυγες. Εργαζόµενοι και αλληλέγγυοι βαφτίζονται «πράκτορες των Τούρκων», «διακινητές» και «εθνοπροδότες». ∆εν ξεχνάµε το περσινό κύµα ρατσιστικής βίας µε µαζικές περιπολίες «αγανακτισµένων κατοίκων» και επιθέσεις σε πρόσφυγες, αλληλέγγυους, χώρους ΜΚΟ και δηµοσιογράφους. Την ίδια ρητορική χρησιµοποιούν και η Ιταλία και η Frontex, στην οποία τα διασωστικά καράβια χαρακτηρίζονται συλλήβδην «pull factor», παράγοντας δηλαδή που έλκει τη µετανάστευση. Ετσι έχουµε δεκάδες διασώστες υπό ποινικές διώξεις, διασωστικά καράβια κατασχεµένα και πρόστιµα µέχρι και 300.000 ευρώ σε οργανώσεις επειδή διέσωσαν ναυαγούς µε το λάθος χρώµα δέρµατος.
Φυσικά πίσω από όλα αυτά κρύβεται και η προσπάθεια των ευρωπαϊκών κρατών να διώξουν τους ενοχλητικούς µάρτυρες από τα σύνορα της Ευρώπης. Οι ευρωπαϊκές κυβερνήσεις κάνουν ό,τι µπορούν για να εξασφαλίσουν την αορατότητα των ενεργειών τους, ώστε να µπορούν να εφαρµόζουν ανενόχλητα µαζικές παράνοµες απελάσεις και δολοφονικές πρακτικές ανάσχεσης της µετανάστευσης, µετατρέποντας τα σύνορα σε ζώνες ασυδοσίας, βαρβαρότητας και θανατοπολιτικής.
