Ενα προδιαγεγραµµένο έγκληµα διάρκειας µιας ολόκληρης εβδοµάδας παρακολούθησαν σε ζωντανή σύνδεση οι πολίτες της χώρας. Με τον µαύρο κατάλογο των νεκρών να µακραίνει καθώς γράφονται αυτές οι γραµµές, η ελληνική κοινωνία έγινε µάρτυρας για ακόµη µία φορά του επιτελικού µηχανισµού αποσόβησης των ευθυνών που έχει φτιάξει µε µεγάλη οµολογουµένως επιτυχία η κυβέρνηση του Κυριάκου Μητσοτάκη.
Τα πολύ έντονα καιρικά φαινόµενα, τη σφοδρότητα των οποίων κανείς δεν αµφισβητεί, αποκάλυψαν την εγκληµατική ανικανότητα του πολυδιαφηµισµένου επιτελικού κράτους να προστατέψει τους ίδιους τους πολίτες του, εγκαταλείποντάς τους στο έλεος των καταιγίδων, των ορµητικών χειµάρρων, των υπερχειλισµένων ποταµών, του κρύου και του… συµβουλευτικού µηχανισµού 112.
Μέσα σε λίγες ηµέρες ολόκληρη η Θεσσαλία έχει µετατραπεί σε απέραντη λίµνη, µε χωριά να παραµένουν αποκλεισµένα, εκτάσεις εκατοντάδων χιλιάδων στρεµµάτων να βρίσκονται κάτω από το νερό, άγνωστο µέχρι στιγµής αριθµό νεκρών και εγκλωβισµένους πολίτες χωρίς πρόσβαση για πολλά 24ωρα σε νερό, φαγητό και ρεύµα.
Η κατάσταση απόλυτης διάλυσης όµως που παρουσιάζει η χώρα τον τελευταίο καιρό, µε αποκορύφωµα τη βιβλική καταστροφή στη Θεσσαλία που οδηγεί τον κυβερνητικό θίασο στην ανάγκη να φορέσει ξανά το περίλυπο και ενίοτε αξύριστο προσωπείο, φαίνεται ότι θα µπορούσε να έχει αποφευχθεί.
Με έγγραφα που αποκαλύφθηκαν τις προηγούµενες ηµέρες αποδεικνύεται µε τον πλέον ηχηρό τρόπο το γεγονός της αδιαφορίας της κυβέρνησης Μητσοτάκη να φροντίσει για την ασφάλεια ζωών και περιουσιών. Με αναφορές της η Ευρωπαϊκή Ενωση είχε προειδοποιήσει εγκαίρως από το 2022 την Ελλάδα για την ολιγωρία της σε σχέση µε την παροχή επικαιροποιηµένων χαρτών για τους κινδύνους πληµµύρας.
Η αποκάλυψη αποδεικνύει πέραν πάσης αµφιβολίας ότι η χώρα µας εδώ και χρόνια δείχνει αδικαιολόγητη αδιαφορία για το ενδεχόµενο µεγάλων πληµµυρικών φαινοµένων, παρά το ότι η κλιµατική κρίση προκαλεί όλο και εντονότερα καιρικά φαινόµενα στην περιοχή της Μεσογείου. Η αδιαφορία του ελληνικού κράτους να οχυρώσει τις περιοχές υψηλού κινδύνου µε αντιπληµµυρικές υποδοµές κι όχι µε έργα βιτρίνας, παρά τον πακτωλό των χρηµάτων που διαχειρίζονται οι «γαλάζιοι» δήµαρχοι και περιφερειάρχες, γίνεται ακόµη πιο σκανδαλώδης αν αναλογιστούµε τις καταστροφές που προκλήθηκαν εν πολλοίς στις ίδιες περιοχές και ιδιαίτερα στην Καρδίτσα πριν από µόλις τρία χρόνια, τον Σεπτέµβριο του 2020, µε την επέλαση της κακοκαιρίας Ιανός.
Ταυτόχρονα, η ολοκληρωτική καταστροφή µε την οποία είναι αντιµέτωπη αυτήν τη στιγµή η Θεσσαλία δείχνει ότι ούτε σε επίπεδο καταστολής στάθηκε ικανή η ελληνική πολιτεία να αντιδράσει, εφόσον µε ευθύνη τόσο της κυβέρνησης όσο και του στρατού οι Ενοπλες ∆υνάµεις δεν ανταποκρίθηκαν στον κρίσιµο ρόλο που είχαν τη δυνατότητα να διαδραµατίσουν στις δύσκολες συνθήκες που κυριάρχησαν στη Θεσσαλία.
Η ΕΕ βομβάρδιζε την Ελλάδα με προειδοποιήσεις, καλώντας τη να επικαιροποιήσει τους χάρτες επικινδυνότητας για τις πλημμύρες, αλλά οι αρμόδιοι τις έβαζαν στο συρτάρι
Η Κοµισιόν µε τρεις αναφορές στις ∆έσµες Παραβάσεων το 2022 και το 2023 είχε προειδοποιήσει την Ελλάδα, υπενθυµίζοντάς της την υποχρέωσή της να επικαιροποιήσει τους χάρτες κινδύνων πληµµύρας. Συγκεκριµένα, στην αρχική αποκαλυπτική αναφορά της που δηµοσιεύτηκε στη ∆έσµη Παραβάσεων του Φεβρουαρίου του 2022 τονίζεται ότι η Ελλάδα και άλλες έξι χώρες οφείλουν να συµµορφωθούν µε σχετική ευρωπαϊκή οδηγία του 2007 και να επικαιροποιήσουν τους χάρτες επικινδυνότητας πληµµύρας και τους χάρτες κινδύνων πληµµύρας.
Στο έγγραφο τονίζεται ότι «οι χάρτες επικινδυνότητας πληµµύρας θα πρέπει να καλύπτουν τις γεωγραφικές περιοχές που θα µπορούσαν να πληµµυρίσουν, ενώ οι χάρτες κινδύνων πληµµύρας δείχνουν τις πιθανές αρνητικές συνέπειες που συνδέονται µε αυτά τα σενάρια πληµµύρας».
«Οι εν λόγω χάρτες αποτελούν τη βάση για την κατάρτιση σχεδίων διαχείρισης των κινδύνων πληµµύρας» αναφέρει η έκθεση, αναδεικνύοντας το γεγονός ότι θα µπορούσε να έχει καταρτιστεί ολοκληρωµένο σχέδιο διαχείρισης κρίσης και η χώρα να µη βρισκόταν αντιµέτωπη ταυτόχρονα µε µια ισχυρότατη κακοκαιρία, αλλά και µε τη γνωστή εγκληµατική ανοργανωσιά του ελληνικού κρατικού µηχανισµού.
«Τα κράτη-µέλη όφειλαν να κοινοποιήσουν έως τον ∆εκέµβριο του 2019 τις επικαιροποιήσεις που πραγµατοποίησαν στους πρώτους χάρτες επικινδυνότητας πληµµύρας και τους χάρτες κινδύνου πληµµύρας» αναφέρει επίσης η αναφορά του Φεβρουαρίου και καταλήγει µε τη γνωστοποίηση ότι εφόσον η χώρα δεν είχε στείλει κάτι µέχρι τη λήξη της διορίας, η Κοµισιόν έστειλε προειδοποιητική επιστολή ενηµερώνοντας ότι το επόµενο βήµα είναι να αποστείλει «αιτιολογηµένη γνώµη» σε περίπτωση που η χώρα δεν επικαιροποιήσει τους πληµµυρικούς χάρτες ή, τουλάχιστον να ενηµερώσει την Κοµισιόν για την πορεία των σχετικών εργασιών της.
Επιτελική αδράνεια
Ωστόσο η Ελλάδα δεν αντέδρασε στην επιστολή της Κοµισιόν. Για τον λόγο αυτό στις ∆έσµες Παραβάσεων του Σεπτεµβρίου του ίδιου έτους η Κοµισιόν επιστρέφει µε «αιτιολογηµένη γνώµη», τονίζοντας αυτήν τη φορά ότι η χώρα δεν κινήθηκε µετά την επιστολή της και προειδοποιώντας ότι τα έξι κράτη που συµπεριλαµβάνονταν στη δεύτερη αυτή αναφορά «έχουν πλέον προθεσµία δύο µηνών για να απαντήσουν και να λάβουν τα αναγκαία µέτρα. ∆ιαφορετικά η Επιτροπή µπορεί να αποφασίσει να παραπέµψει τις υποθέσεις στο δικαστήριο της Ευρωπαϊκής Ενωσης».
Τον Φεβρουάριο του 2023 η Ελλάδα συµπεριλήφθη σε µία ακόµη ∆έσµη Παραβάσεων της Κοµισιόν, όπου µαζί µε άλλα 15 κράτη-µέλη εγκαλείται «επειδή δεν ολοκλήρωσαν την επανεξέταση των σχεδίων τους διαχείρισης λεκανών απορροής ποταµού, όπως απαιτείται από την οδηγία-πλαίσιο για τα ύδατα (οδηγία 2000/60/ΕΚ), και/ή τα σχέδια διαχείρισης των κινδύνων πληµµύρας, όπως απαιτείται από την οδηγία για τις πληµµύρες (οδηγία 2007/60/ΕΚ)».
Το Documento επικοινώνησε µε τα αρµόδια όργανα της Κοµισιόν προκειµένου να αναζητήσει επίσηµες απαντήσεις σχετικά µε την πορεία όλων των παραπάνω σοβαρών προειδοποιήσεων και, βεβαίως, σχετικά µε την αντίδραση της Ελλάδας.
Οπως προκύπτει από το ρεπορτάζ, µετά τη δεύτερη αναφορά, µε την οποία η Κοµισιόν απειλούσε µε παραποµπή της Ελλάδας στο ∆ικαστήριο της Ευρωπαϊκής Ενωσης, η χώρα µας απάντησε µε σχετική επιστολή, προφανώς σε µια προσπάθεια να επιβραδύνει το συγκεκριµένο ενδεχόµενο.
Οπως εξηγούν, οι αναφορές του 2022 αφορούν τους πληµµυρικούς χάρτες και η αναφορά του 2023 αφορά τον σχεδιασµό. Η Ελλάδα στην απάντηση που έστειλε «παραδέχεται την ανάγκη να αναθεωρηθούν οι χάρτες» και πλέον η Κοµισιόν αξιολογεί την απάντηση και παρέχει την απαραίτητη τεκµηρίωση.
Στο σκαµνί ανά πάσα στιγµή
Πέραν τούτου, η Κοµισιόν αναφέρει σε απάντησή της στην εφηµερίδα ότι δεν έχει κινηθεί ακόµη νοµικά κατά της χώρας και αρνήθηκε να δώσει οποιοδήποτε άλλο στοιχείο σχετικά µε την εξέλιξη των προειδοποιήσεων επικαλούµενη το απόρρητο της διαδικασίας.
Αξίζει πάντως να τονιστεί ότι στις σχετικές απαντήσεις τους προς το Documento οι αρµόδιοι σηµειώνουν µε νόηµα ότι «δεν υπάρχουν συγκεκριµένες χρονικές διορίες τις οποίες να είναι υποχρεωµένη να σεβαστεί η Κοµισιόν αυτήν τη στιγµή», γεγονός που υποδεικνύει ότι η προσφυγή στην ευρωπαϊκή ∆ικαιοσύνη από την Κοµισιόν θα µπορούσε να γίνει ανά πάσα στιγµή.