H Xαλκιδική μετράει νεκρούς και ζημιές. Σε κατάσταση έκτακτης ανάγκης δύο πολιτείες των ΗΠΑ από τον τυφώνα Μπάρι. Εκατοντάδες θύματα από τις πλημμύρες στην Ινδία. Το μουντό Παρίσι ψήνεται στους 40 βαθμούς.
Είναι μερικά μόνο παραδείγματα από την ειδησεογραφία του τελευταίου μήνα που καταδεικνύουν τις συνέπειες της εγκληματικής στάσης μας απέναντι στη φύση με αποτέλεσμα την κλιματική αλλαγή. Στην υπερθέρμανση του πλανήτη (κυρίως από τα ορυκτά καύσιμα), την τρύπα του όζοντος, τα φαινόμενα του θερμοκηπίου και του Ελ Νίνιο που εμπλούτισαν μεταπολεμικά το λεξιλόγιό μας ήρθαν να προστεθούν και οι ανησυχητικές διαστάσεις του jet stream, δηλαδή των αεροχειμάρρων που επιδρούν καταλυτικά στις καιρικές μεταβολές.
Η τήξη των πάγων έχει ξεπεράσει όλες τις προβλέψεις των επιστημόνων. Το αποκορύφωμα της απληστίας για κέρδος είναι πως οι εταιρείες που προκάλεσαν την καταστροφή, όπως η Shell και η Gazprom, πασχίζουν ήδη να επωφεληθούν απ’ αυτήν με εξορύξεις στην Αλάσκα.
Σήμερα, ο άνθρωπος κινδυνεύει από την υπεροψία του. Δεν είναι ο πόλεμος ούτε η πανούκλα, δεν είναι η άκαρδη μοίρα ούτε το χέρι του Θεού που απειλούν με αφανισμό το ανθρώπινο είδος. Ρύπανση, φυτοφάρμακα, σκουπίδια, πλαστικά, φωτιές, ανεξέλεγκτες παραγωγικές δραστηριότητες και κάθε λογής λύματα της ανθρώπινης παρουσίας ξοδεύουν αλόγιστα και ασυλλόγιστα το κεφάλαιο της φύσης. Σύμφωνα με τον ΟΗΕ σε επτά εκατομμύρια ανέρχονται οι πρόωροι θάνατοι από την κλιματική αλλαγή. Το είχε προφητεύσει ο αρχηγός των Ινδιάνων: «Όταν μαγαρίζεις συνέχεια το στρώμα σου, κάποια νύχτα θα πλαντάξεις από τις μαγαρισιές σου».
Όσο λοιπόν εταιρείες και κράτη θα διαγκωνίζονται ποιος θα πρωτοφέρει τα γεωτρύπανα στην ΑΟΖ της Κύπρου, στα θαλάσσια ύδατα της Κρήτης ή σε κάποιο άλλο μέρος τόσο τα παγόβουνα της Αρκτικής, σε σχήμα SOS, θα κατηφορίζουν προς την Ευρώπη, διαψεύδοντας τους ειδικούς ως προς το ότι η γηραιά ήπειρος θα μπορούσε να μείνει αμόλυντη από τα ακραία καιρικά φαινόμενα. Όσο επίσης εξακολουθεί να υπάρχει κόσμος που δεν αφήνει να περάσουν τα σύνορά του οι άνθρωποι παρά μόνο τα δηλητήρια, που καταστρέφει το περιβάλλον και που η ποικιλία των ειδών τον ενοχλεί όσο και η ποικιλία των πολιτισμών τόσο θα λιώνει σαν τους πάγους και η βεβαιότητα πως ο πλανήτης μας είναι άφθαρτος και αιώνιος.
Τι πρέπει να κάνουμε ώστε να απαλλαγεί η γη από τους εφιάλτες της; Την απάντηση έχει δώσει ο Κορνήλιος Καστοριάδης εδώ και πολλά χρόνια. «Το τελευταίο πράγμα που παράγει ο σημερινός πολιτισμός είναι φρόνιμα ανθρώπινα όντα. Κι αν μου έλεγε κανείς:
– Τι θέλετε λοιπόν; Ν’ αλλάξετε την ανθρωπότητα;
Θα απαντούσα:
– Όχι, κάτι απείρως πιο μετριοπαθές: να αλλάξει η ίδια η ανθρωπότητα τον εαυτό της, όπως το έχει κάνει ήδη δυο τρεις φορές. Ο μετασχηματισμός της ανθρωπότητας, έννοια ουτοπιστική όσο και απόλυτα αναγκαία, είναι η μόνη που μπορεί να αποκαταστήσει έναν πολιτισμό σε αρμονία με τη φύση και τις ανθρωπιστικές αξίες».