Μια γαμήλια τούρτα αποτελεί μορφή καλλιτεχνικής έκφρασης και μπορεί κανείς να την αρνηθεί για θρησκευτικούς λόγους σ’ ένα ζευγάρι ομοφυλοφίλων;
Η τουλάχιστον ασυνήθιστη αυτή ερώτηση συζητείται πολύ σοβαρά σήμερα στο Ανώτατο Δικαστήριο στην Ουάσινγκτον και τα διακυβεύματα για την αμερικανική κοινωνία είναι μεγάλα.
Στην υπόθεση αυτή, που έγινε εμβληματική, έρχονται αντιμέτωποι ένας ζαχαροπλάστης της Πολιτείας του Κολοράντο, ο Τζακ Φίλιπς, και δύο άνδρες που είναι σήμερα παντρεμένοι ο ένας με τον άλλον, ο Ντέιβ Μάλινς και ο Τσάρλι Κρεγκ.
Η αποτυχημένη εμπορική συναλλαγή χρονολογείται από τις 19 Ιουλίου 2012. Κανένας δεν φανταζόταν τότε πως θα μιλούσαν γι’ αυτήν πέντε χρόνια αργότερα στην κορυφή της δικαστικής εξουσίας των Ηνωμένων Πολιτειών.
Σήμερα το πρωί, δεκάδες υποστηρικτές των δύο στρατοπέδων διαδήλωναν ήρεμα μπροστά από το Ανώτατο Δικαστήριο.
Τα πλακάτ υπέρ του ζαχαροπλάστη έγραφαν: «Αγαπώ την ελευθερία της έκφρασης» ή «Δικαιοσύνη για τον Τζακ».
Οι υποστηρικτές των δικαιωμάτων των ομοφυλοφίλων κατήγγελλαν από την πλευρά τους τον «σεχταρισμό». «Είμαι καθολική και λεσβία», έγραφε στο πανό της μια διαδηλώτρια.
Η Χάνα Μπολτς, μια 18χρονη μαθήτρια Λυκείου, πέρασε τη νύκτα σ’ έναν υπνόσακο ελπίζοντας ότι θα μπορέσει να παρακολουθήσει την ακροαματική συνεδρίαση.
«Συζητήσαμε για την υπόθεση αυτή μέσα στην τάξη. Αν ακούσω την ηθική μου, το ζευγάρι θα έπρεπε να μπορέσει να πάρει την τούρτα του, αλλά αν ακούσω το Σύνταγμα, ο ζαχαροπλάστης έχει δικαίωμα να αρνηθεί επειδή πρόκειται για το ιδιωτικό εμπορικό κατάστημά του», έλεγε.
Επικαλούμενος τη χριστιανική πίστη του, ο Τζακ Φίλιπς εξήγησε μέσα στο ζαχαροπλαστείο του, το «Masterpiece Cakeshop» που βρίσκεται σε προάστιο του Ντένβερ, ότι δεν μπορεί να πάρει παραγγελία που να προέρχεται από τους κυρίους Μάλινς και Κρέιγκ.
Οι δύο σύζυγοι κατέθεσαν τότε μήνυση βάσει ενός νόμου του Κολοράντο που απαγορεύει στα καταστήματα που υποδέχονται κοινό να κάνουν οποιεσδήποτε διακρίσεις.
Τέχνη παρά τη θέληση του καλλιτέχνη;
Στη συνέχεια η υπόθεση διευρύνθηκε και φορτίσθηκε έντονα πολιτικά και συναισθηματικά, καθώς αφορά αρχές αγαπητές στους Αμερικανούς: τη θρησκευτική ελευθερία, τη σεξουαλική ισότητα και την ελευθερία της έκφρασης που προστατεύεται από το πρώτο άρθρο του Συντάγματος των Ηνωμένων Πολιτειών.
Οι συνήγοροι του ζαχαροπλάστη διαβεβαιώνουν πως η τούρτα αντιπροσωπεύει τον θεσμό του γάμου και είναι συνεπώς φορέας ενός μηνύματος, αντίθετα απ’ ό,τι ένα απλό κρουασάν.
«Ο Τζακ εξυπηρετεί όλους όσοι περνούν την πόρτα του, όποια κι αν είναι η ιστορία τους και ο κύκλος τους. Όμως, όπως οποιοσδήποτε καλλιτέχνης, δεν μπορεί να εκφράζει οποιοδήποτε μήνυμα», εξηγεί στο Γαλλικό Πρακτορείο ο Τζέρεμι Τεντέσκο, ένας συνήγορος του Φίλιπς.
«Κάποιος που δημιουργεί μπλουζάκια και είναι άθεος, θα έπρεπε άραγε να υποχρεωθεί να φτιάξει T-shirt που να διακηρύσσουν: ‘Ο Θεός υπάρχει’; ΄Ενας δημοκρατικός λογογράφος θα έπρεπε να υποχρεωθεί να γράψει μια ομιλία για έναν ρεπουμπλικανό πολιτικό, και το αντίθετο;», συνεχίζει ο δικηγόρος.
Στο στρατόπεδο των Ντέιβ Μάλινς και Τσάρλι Κρεγκ, προσέχουν να μην πέσουν στην παγίδα της νομικής συζήτησης περί της τούρτας ως συμβόλου και καταγγέλλουν διάκριση που βασίζεται στον σεξουαλικό προσανατολισμό.
«Η υπόθεση αυτή δεν αφορά την καλλιτεχνική ελευθερία. Δεν ζητήσαμε ένα έργο τέχνης. Δεχθήκαμε μια άρνηση βασισμένη στο ποιοί είμαστε, ταπεινωθήκαμε δημοσίως επειδή είμαστε αυτοί που είμαστε», λέει στο Γαλλικό Πρακτορείο ο Ντέιβ Μάλινς, ο οποίος έφθασε στην Ουάσινγκτον για τη δίκη μαζί με τον Τσάρλι Κρεγκ.
Τις τελευταίες εβδομάδες, στρατιές από δικηγόρους και λομπίστες έκαναν εκστρατεία υπέρ του ζευγαριού ή υπέρ του ζαχαροπλάστη.
Ο Τζακ Φίλιπς υποστηρίζεται από μια εικοσαριά αμερικανικές Πολιτείες, δεκάδες μέλη του Κογκρέσου και από το σύνολο των συντηρητικών χριστιανικών οργανώσεων των ΗΠΑ.
Όμως αυτή που έχει κυρίως κινητοποιηθεί υπέρ του είναι η κυβέρνηση του Ντόναλντ Τραμπ, η οποία υποστηρίζει πως ο Φίλιπς δεν μπορεί να εξαναγκασθεί να χρησιμοποιήσει τα ταλέντα του παραβιάζοντας τις θρησκευτικές πεποιθήσεις του.
Το ομοφυλόφιλο ζευγάρι υπερασπίζονται η Αμερικανική Ένωση Πολιτικών Ελευθεριών (ACLU) και πολυάριθμες οργανώσεις που έχουν πειστεί πως μια ήττα στο μέτωπο των δικαιωμάτων των ομοφυλοφίλων θα ακολουθηθεί από άλλες οπισθοχωρήσεις στα δικαιώματα των πολιτών.
Ανθοπώλες, κομμωτές…
«Η θρησκεία χρησιμοποιήθηκε στο παρελθόν για να επιχειρηθεί η υπεράσπιση της δουλείας, του φυλετικού διαχωρισμού, των διακρίσεων», διαβεβαιώνει η Ντάριελι Ροντρίγκες της δικηγορικής οργάνωσης Lawyers Committee for Civil Rights Under Law.
Σύμφωνα με την ίδια, η υπόθεση Masterpiece Cakeshop μπορεί να συγκριθεί με μια υπόθεση που χρονολογείται από το 1968 και στην οποία ο ιδιοκτήτης μιας αλυσίδας εστιατορίων μπάρμπεκιου αρνούνταν να σερβίρει τους μαύρους λόγω των θρησκευτικών πεποιθήσεών του.
Αν ο Τζακ Φίλιπς εξαιρεθεί στο όνομα της καλλιτεχνικής ελευθερίας του, προειδοποιεί η Ροντρίγκες, η εξαίρεση αυτή «θα έπρεπε να εφαρμοστεί και στα εμπορικά καταστήματα που δεν αφορούν τον γάμο: τα εστιατόρια, τους κομμωτές, τους κουρείς, τις μπουτίκ μόδας. Δεν θα τελείωνε ποτέ».
Ο συνήγορος του ζαχαροπλάστη απορρίπτει τη ρατσιστική αναλογία.
«Η φυλή δεν έχει καμιά σχέση μ’ αυτό που ορίζει έναν γάμο. Ο γάμος ως ένωση ανάμεσα σ’ έναν άνδρα και μια γυναίκα είναι μια πίστη ριζωμένη στις πιο μεγάλες παγκόσμιες θρησκείες -τον ιουδαϊσμό, το ισλάμ και τον χριστιανισμό- όποια κι αν είναι η εποχή, οι πολιτισμοί ή οι φυλές», υποστηρίζει ο Τεντέσκο.
Μετά τη σημερινή ακροαματική συνεδρίαση, το Ανώτατο Δικαστήριο θα ανακοινώσει την απόφασή του μέχρι το τέλος Ιουνίου 2018.
Πηγή: ΑΠΕ