Ο αμερικανός πρόεδρος δεν κατάφερε να πείσει την Πέμπτη τα συντηρητικά μέλη του Δημοκρατικού κόμματος στην Γερουσία που εμποδίζουν την ψήφιση ενός σημαντικού νομοσχεδίου για τα εκλογικά δικαιώματα. Αυτό είναι το τελευταίο επεισόδιο σε μια μεγάλη σειρά αντίστασης των κεντρώων Δημοκρατικών γερουσιαστών που χρησιμοποιούν την δύναμη που τους δίνει η ισχνή πλειοψηφία στη Γερουσία, αφού ακόμα και μία ψήφος χαμένη μπορεί να σημάνει την εμπόδιση της έγκρισης των πολιτικών της ατζέντας του αμερικανού προέδρου.
Το πλαίσιο
Σε πολλές πολιτείες των ΗΠΑ που κυριαρχούν οι Ρεπουμπλικάνοι έχουν περάσει πολιτειακές ρυθμίσεις που βάζουν προσκόμματα στην εύρυθμη άσκηση του εκλογικού δικαιώματος, ειδικά για τις μειονότητες. Στα μάτια των μαύρων αμερικανών ψηφοφόρων, αυτό είναι ένα ουσιαστικό θέμα κι ένα πιεστικό πρόβλημα για την δημοκρατία στις ΗΠΑ.
Το πρωί της Πέμπτης το νομοσχέδιο για τα εκλογικά δικαιώματα ψηφίστηκε στη Βουλή των Αντιπροσώπων. Το κείμενο προβλέπει την καθιέρωση ομοσπονδιακών προτύπων για τις εκλογές. Επίσης, η μέρα των εκλογών γίνεται αργία για να μπορούν οι εργαζόμενοι να ψηφίζουν άνετα, επιβάλλεται η πρακτική της πρώιμης ψηφοφορίας σε όλες τις πολιτείες και η διευκόλυνση της επιστολικής ψήφου για όλους. Επαναφέρει επίσης μια προηγούμενη εξουσιοδότηση στο υπουργείο
Δικαιοσύνης που μπορεί να ελέγχει οποιαδήποτε τροποποίηση εκλογικού νόμου σε πολιτεία που είναι ιστορικά γνωστή για τις διακρίσεις της. Ο δρόμος του νομοσχεδίου όμως δεν είναι το ίδιο εύκολος στην Γερουσία.
Ισχνή πλειοψηφία
Ο ηγέτης των Δημοκρατικών στη Γερουσία, Τσαρλς Σούμερ, δεσμεύτηκε να οργανώσει ψηφοφορία για το θέμα πριν από τις 17 Ιανουαρίου, ημέρα γιορτής αφιερωμένη στη μνήμη του Μάρτιν Λούθερ Κινγκ. Λόγω της αντίστασης ολόκληρου του ρεπουμπλικανικού μπλοκ, οι Δημοκρατικοί δεν έχουν άλλη επιλογή για να περάσουν αυτό το κείμενο από το να καταργήσουν έναν θεμελιώδη κοινοβουλευτικό κανόνα, αυτόν του «φίλιμπαστερ» (filibuster). Με το φίλιμπαστερ, η μειοψηφία μπορεί να σαμποτάρει την προώθηση νομοσχεδίων της πλειοψηφίας, επιβάλλοντας συμβιβαστικές λύσεις. Η παλιά αυτή κοινοβουλευτική παράδοση δίνει τη δυνατότητα στους εκπροσώπους της μειοψηφίας να μιλούν όση ώρα θέλουν, ακόμη και για μέρες ολόκληρες, ώστε να μην οδηγείται ποτέ σε ψηφοφορία η επίμαχη πρόταση. Ο μόνος τρόπος που έχει η πλειοψηφία να αποφύγει το φιλιμπάστερ είναι να έχει αυξημένη πλειοψηφία, με πάνω από 60 στους 100 γερουσιαστές.
Όμως, ενώ οι Δημοκρατικοί έχουν μόνο 50 έδρες (ισοβαθμούν με τους Ρεπουμπλικάνους), συν την ψήφο της αντιπροέδρου, Κάμαλα Χάρις, δύο γερουσιαστές από το προεδρικό στρατόπεδο, ο Τζο Μάντσιν και η Κίρστεν Σινέμα, αντιτίθενται σε μια δραστική διαδικαστική αλλαγή. Η Σινέμα εξήγησε την στάση της την Τετάρτη, ότι αποδοκιμάζει οποιαδήποτε πρωτοβουλία που θα επιδείνωνε «την αρρώστια του διχασμού».
Έτσι, η ατζέντα του Μπάιντεν αναμένεται να «αραιωθεί» και πάλι, όπως έχει ξαναγίνει κατά κόρον στην διάρκεια του πρώτου έτους της θητεία του με τα προγράμματα δαπανών για την ανάκαμψη από την οικονομική κρίση λόγω πανδημίας.