Το Ανώτατο Δικαστήριο των ΗΠΑ έκρινε σήμερα ότι οι μεγάλοι εκλέκτορες, οι οποίοι αναλαμβάνουν ως μοναδικό καθήκον να αναδείξουν τον πρόεδρο της χώρας μέσω μιας έμμεσης ψηφοφορίας θα μπορούσαν να υποστούν κυρώσεις αν αγνοούσαν την ψήφο των πολιτών.
Τέσσερις μήνες πριν από τις επόμενες προεδρικές εκλογές, οι εννέα δικαστές «διόρθωσαν» ομόφωνα μια «ανωμαλία» η οποία ήταν δυνατό να επηρεάσει το αποτέλεσμα μιας εκλογικής διαδικασίας. Μια Πολιτεία που υποχρεώνει τους εκλέκτορες να σεβαστούν την ψήφο των εκατομμυρίων συμπολιτών τους «ενεργεί συμφώνως με το Σύνταγμα και με πίστη στην αρχή ότι ο λαός κυβερνά», ανέφεραν στο σκεπτικό τους, παραπέμποντας στο προοίμιο του αμερικανικού Συντάγματος.
Η υπόθεση αυτή αφορούσε ένα από τα πιο περίπλοκα προβλήματα του αμερικανικού εκλογικού συστήματος: ο πρόεδρος δεν εκλέγεται άμεσα από τον λαό αλλά από ένα «κολέγιο των μεγάλων εκλεκτόρων», τους αντιπροσώπους οι οποίοι αναδεικνύονται σε κάθε Πολιτεία με βάση την ψήφο των πολιτών. Στις 48 από τις 50 Πολιτείες, όποιος υποψήφιος πρόεδρος συγκεντρώσει το μεγαλύτερο ποσοστό, κερδίζει όλους τους μεγάλους εκλέκτορες. Ορισμένες Πολιτείες υιοθέτησαν μέτρα για να αναγκάσουν τους εκλέκτορες αυτούς να σεβαστούν τη λαϊκή βούληση.
Παρ’ όλ’ αυτά, από το 1796 μέχρι το 2016 υπήρχαν 180 εκλέκτορες που δεν τήρησαν αυτήν την υποχρέωση, ψηφίζοντας τον αντίπαλο υποψήφιο. Το 2016 5 από τους 538 μεγάλους εκλέκτορες αρνήθηκαν να ψηφίσουν τη Χίλαρι Κλίντον, μολονότι η υποψήφια του Δημοκρατικού κόμματος είχε κερδίσει τη λαϊκή ψήφο στις Πολιτείες τους. Δύο αρνήθηκαν να ψηφίσουν τον Ντόναλντ Τραμπ.
Σε κάποιες περιπτώσεις, οι μεγάλοι εκλέκτορες «τιμωρήθηκαν» από τις Πολιτείες τους, συγκεκριμένα το Κολοράντο και την Ουάσινγκτον. Δύο από αυτούς αμφισβήτησαν τη νομιμότητα των κυρώσεων που τους επιβλήθηκαν (1.000 δολάρια πρόστιμο στον έναν, στέρηση του καθήκοντος του μεγάλου εκλέκτορα στον άλλο) και προσέφυγαν στο Ανώτατο Δικαστήριο ζητώντας να τους αναγνωριστεί το δικαίωμα της «ελευθερίας της ψήφου».
Αν και τα κατώτερα δικαστήρια εμφανίστηκαν διχασμένα στο θέμα αυτό, το Ανώτατο Δικαστήριο έκρινε ομόφωνα ότι «το Σύνταγμα και η ιστορία του Έθνους» δίνουν το δικαίωμα σε μια Πολιτεία να υποχρεώνει τους μεγάλους εκλέκτορες να σέβονται τον υποψήφιο του κάθε κόμματος και την επιλογή των ψηφοφόρων.
Μολονότι αυτές οι «αποστασίες» δεν επηρέασαν ποτέ την εκλογή ενός προέδρου, πολλοί δικαστές του Ανωτάτου Δικαστηρίου εξέφρασαν την ανησυχία ότι θα επικρατούσε «χάος» αν οι μεγάλοι εκλέκτορες επέλεγαν τελικά κάποιον άλλον υποψήφιο από αυτόν που ψήφισαν οι πολίτες. «Αν η λαϊκή ψήφος έδινε οριακή νίκη σε έναν υποψήφιο, θα μπορούσαμε να έχουν ενορχηστρωμένες εκστρατείες για να αλλάξει το αποτέλεσμα, επηρεάζοντας ορισμένους μεγάλους εκλέκτορες», σχολίασε μάλιστα ο συντηρητικός δικαστής Σάμιουελ Αλίτο.
(ΑΠΕ – ΜΠΕ)
