Ο Λευκός Οίκος θα προτείνει το απόγευμα της Παρασκευής το σχέδιο προϋπολογισμού ύψους $6 τρις για το 2022, ανεβάζοντας τον «λογαριασμό» των δαπανών στα $8,2 τρις μέχρι το 2031. Ο αμερικανός πρόεδρος θέλει να κάνει σημαντικές αλλαγές στην οικονομία και το κράτος πρόνοιας.
Το σχέδιο συγκεντρώνει τις διάφορες πολιτικές που έχει ήδη αναγγείλει ο Μπάιντεν στους τέσσερις πρώτους μήνες της θητείας του. Έχει προτείνει ένα σχέδιο $2,3 τρις για την ενίσχυση των υποδομών της χώρας, ένα σχέδιο $1,8 τρις για την εκπαίδευση και την οικογένεια, και $1,5 τρις σε δαπάνες για την Υγεία, την κοινωνική ασφάλιση και την κλιματική αλλαγή. Το σχέδιο αυτό θα έχει ορίζοντα δεκαετίας. Αυτές οι κινήσεις είναι ενδεικτικές της αλλαγής νοοτροπίας στις ΗΠΑ για την διακυβέρνηση, αφού φαίνεται ότι πλέον θεωρείται ότι ένα μεγαλύτερο κράτος με περισσότερα χρηματοδοτικά εργαλεία στη διάθεσή του είναι καταλληλότερο και πιο ικανό να αντιμετωπίσει οικονομικές επείγουσες ανάγκες.
Οι δαπάνες αυτές θα κρατήσουν το έλλειμμα του προϋπολογισμού άνω του $1 τρισεκατομμυρίου για όλη την δεκαετία. Αν και ο Μπάιντεν προτείνει μια σειρά από αυξήσεις σε φόρους και άλλες αλλαγές που θα αυξήσουν τα έσοδα, τα μέτρα αυτά δεν θα μπορέσουν να καλύψουν τη διαφορά μέχρι το 2031.
Ο προϋπολογισμός θα αυξήσει της μη αμυντικές δαπάνες κατά 16%. Το υπουργείο Υγείας, επί παραδείγματι, θα δει τον προϋπολογισμό του να αυξάνεται κατά 23% και το υπουργείο Παιδείας κατά 41%. Οι πολιτικές αυτές έρχονται σε πλήρη αντίθεση με την προηγούμενη κυβέρνηση που προτιμούσε να κάνει περικοπές σε δημόσιες υπηρεσίες για να ευνοήσει ιδιωτικές επενδύσεις.
Ο προϋπολογισμός προβλέπει ότι η οικονομία των ΗΠΑ θα μεγεθυνθεί περίπου 5% το 2021. Ο ρυθμός κρίνεται αρκετά γρήγορος και αντικατοπτρίζει την ταχεία ανάκαμψη από την κρίση που έφερε η πανδημία. Η πρόβλεψη για το επόμενο έτος είναι 4,3% πριν πέσει στο 2% για το υπόλοιπο της δεκαετίας. Παράλληλα, έλλειμμα του προϋπολογισμού θα μειωθεί από 16,7% επί του ΑΕΠ το 2021 στο 7,8% το 2022. Το δημόσιο χρέος θα παραμείνει μεγαλύτερο από την αμερικανική οικονομία για όλη την δεκαετία, και υπολογίζονται ότι θα φτάσει το 117% του ΑΕΠ το 2031.
Μια επίμονη κριτική που δέχεται ο Μπάιντεν από οικονομικούς κύκλους είναι η αύξηση του πληθωρισμού. Οι τιμές τους τελευταίους μήνες έχουν αυξηθεί, ο Λευκός Οίκος όμως ισχυρίζεται ότι είναι ένα μεταβατικό αποτέλεσμα μιας οικονομίας που ξεκινά να ανοίγεται και πάλι στον κόσμο. Η υπουργός Οικονομικών Τζάνετ Γέλεν παραδέχθηκε ότι ο πληθωρισμός θα μείνει σε υψηλά επίπεδα για όλη την δεκαετία. Αν το σενάριο αυτό επαληθευτεί, οι ρεπουμπλικάνοι, μεταξύ των οποίων και ο Ντόναλντ Τραμπ, δεν θα αφήσουν την ευκαιρία να κατηγορήσουν τον Μπάιντεν ότι κάνει κακό στους καταναλωτές.
Αξίζει να σημειωθεί ότι οι Δημοκρατικοί κατέχουν βραχεία πλειοψηφία στα δύο νομοθετικά σώματα των ΗΠΑ. Τη στιγμή που υπάρχουν ξεκάθαρα σημάδια και από τα δύο κόμματα ότι δεν θα υιοθετήσουν τις προτάσεις στο σύνολό τους, αναμένονται με ενδιαφέρον πώς θα καταλήξουν οι προτάσεις ένθεν κακείθεν.
Μπάιντεν όπως Ρούζβελτ
Ο αμερικανός πρόεδρος δεν κρύβει ότι θέλει να συγκρίνεται με τις μεγάλες μορφές του Δημοκρατικού κόμματος του παρελθόντος. Δεν είναι λίγες οι φορές που έχει επικαλεστεί στις ομιλίες του πρόσωπα όπως ο Φράνκλιν Ρούζβελτ, που εφάρμοσε το περίφημο Νew Deal. Αναλυτές εκτιμούν ότι ο Μπάιντεν, λόγω ηλικίας, είναι πρόεδρος μίας θητείας, για αυτό θα εκμεταλλευθεί την τωρινή θητεία του για να κάνει όλες τις παρεμβάσεις που θεωρεί αναγκαίες. Παραδοσιακά, οι αμερικανοί πρόεδροι έκαναν τις μεγάλες παρεμβάσεις τους στην δεύτερη θητεία. Επίσης, παρά την ισχυρή παρουσία κεντρώων πολιτικών στο κόμμα των Δημοκρατικών, η ‘σοσιαλιστική’ τάση –για τα αμερικανικά δεδομένα- κερδίζει μομέντουμ στην προτίμηση των πολιτών, συμβάλλοντας στην μετατόπιση της οικονομικής πολιτικής σε πιο κεϋνσιανά μονοπάτια, στο πλαίσιο πάντα ενός κρατικο-μονοπωλιακού καπιταλισμού.
Παράλληλα, η έμφαση που έδωσε στην αναγέννηση των αμερικανικών υποδομών δεν είναι τυχαία. Η μεσοδυτικές πολιτείες, πάλαι ποτέ καρδιά της βιομηχανικής Αμερικής, γνωρίζουν τα τελευταία χρόνια σφοδρή αποβιομηχανοποίηση. Χαρακτηριστικό είναι το παρατσούκλι που της έχουν αποδώσει, Rust Belt (Ζώνη Σκουριάς). Σε αυτές τις περιοχές, λευκοί εργάτες ήταν ο σκληρός πυρήνας των ψηφοφόρων του Τραμπ στις τελευταίες δύο εκλογικές αναμετρήσεις. Με αυτές τις κινήσεις, είναι πιθανό ο Μπάιντεν να αποδυναμώσει την επιρροή του πρώην προέδρου.