Στον τελευταίο χρόνο της προεδρίας Τραμπ, ΗΠΑ και Ιαπωνία ξεκίνησαν σοβαρούς στρατιωτικούς σχεδιασμούς για μια πιθανή σύγκρουση με την Κίνα, εν μέσω των εντάσεων με την Ταϊβάν. Τα σχέδια περιελάμβαναν κοινές ασκήσεις στην Νότια κι Ανατολική Κινεζική Θάλασσα, σύμφωνα με έξι πρόσωπα κοντά στις συζητήσεις που μίλησαν στους Financial Times υπό την προϋπόθεση της ανωνυμίας.
Ο τότε πρωθυπουργός της Ιαπωνίας, Σίνζο Άμπε, αποφάσισε το 2019 να αναβαθμίσει τον στρατηγικό του σχεδιασμό, σε συνεργασία με τις ΗΠΑ, στην Ανατολική Κινεζική Θάλασσα, τόσο λόγω της απειλής που παρουσίαζε η Κίνα για την Ταϊβάν, όσο και για τα διεκδικούμενα νησιά Σενκάκου/Ντιάογιου. Αυτός ο σχεδιασμός συνεχίζεται και με τις επόμενες κυβερνήσεις στις δύο χώρες.
ΗΠΑ και Ιαπωνία έχουν ανησυχήσει για την αυξανόμενη δραστηριότητα της Κίνας στον εναέριο χώρο της Ταϊβάν, με το ημερήσιο ρεκόρ 28 αεροσκαφών να καταγράφεται στις 15 Ιουνίου. Επίσης το κινεζικό ναυτικό γίνεται όλο και πιο δραστήριο γύρω από τα διεκδικούμενα νησιά, που διοικητικά ανήκουν στην Ιαπωνία.
Πάγια θέση της Κίνας είναι ότι η Ταϊβάν είναι κομμάτι της χώρας και ότι επιθυμεί την ειρηνική ενσωμάτωσή της, χωρίς όμως να αποκλείει και την χρήση βίας για την επανάκτηση του ελέγχου της.
Οι ΗΠΑ ήθελαν από καιρό να κάνουν κοινούς σχεδιασμούς με την Ιαπωνία, αλλά η Ιαπωνία ήταν περιορισμένη από το ειρηνιστικό μεταπολεμικό της Σύνταγμα. Αυτό το «εμπόδιο» παρακάμφθηκε το 2015, όταν με τροποποίηση της κυβέρνησης Άμπε, της επετράπη να βοηθά συμμάχους που δέχονται επίθεση.
Σύμφωνα με το δημοσίευμα, Αμερικανοί και Ιάπωνες αξιωματούχοι εξέτασαν και άλλα νομικά ζητήματα που σχετίζονται με τις κοινές ασκήσεις, μεταξύ των οποίων η πρόσβαση σε βάσεις και υλικοτεχνική υποστήριξη που θα μπορούσε να παρέχει το Τόκιο σε περίπτωση σύγκρουσης. Συγκεκριμένα, αξιολογώντας την πιθανότητα της Ιαπωνίας να εμπλακεί σε μια τέτοια σύγκρουση, το δημοσίευμα επεσήμανε πως η Ουάσιγκτον θα βασιζόταν στις αεροπορικές βάσεις στην Ιαπωνία.
Ένας αξιωματούχος παρατήρησε ότι οι ΗΠΑ και η Ιαπωνία χρειάστηκαν «επειγόντως» τη δημιουργία ενός τριμερούς μηχανισμού ανταλλαγής πληροφοριών με την Ταϊβάν σχετικά με τις κινήσεις των κινεζικών ναυτικών και αεροπορικών δυνάμεων.
Σύμφωνα με την εφημερίδα, αξιωματούχοι από τις ΗΠΑ, την Ιαπωνία και την Ταϊβάν ανέφεραν ότι η συνεργασία τους έχει «αναβαθμιστεί σημαντικά» μετά την επίτευξη συμφωνίας το 2017 για κοινή χρήση κωδικών στρατιωτικών αεροσκαφών που διευκόλυναν τον εντοπισμό φιλικών αεροσκαφών.
