Η εκτέλεση με άζωτο του Κένεθ Γιουτζίν Σμιθ στην Αλαμπάμα των ΗΠΑ άνοιξε ξανά τη συζήτηση για το κατά πόσο η εσχάτη των ποινών μπορεί να ισχύει ακόμη σε μια φιλελεύθερη δυτική χώρα
Με ιδιαίτερη ένταση άναψε πάλι ο δημόσιος διάλογος ανά την υφήλιο σχετικά με τη θανατική ποινή μετά τη μακάβρια εκτέλεση με αέριο άζωτο –βασανιστήριο κατά πολλούς– του θανατοποινίτη Κένεθ Γιουτζίν Σμιθ στην Αλαμπάμα των ΗΠΑ. Η συζήτηση πήγε πολύ πέρα από το εάν τελικά οι εκτελέσεις με άζωτο, όπως καταδεικνύεται από το συγκεκριμένο, πρώτο στην Ιστορία περιστατικό (ο θάνατος ήταν επώδυνος αφού με την εν λόγω μέθοδο επήλθε έπειτα από 22 λεπτά από ασφυξία και καθώς το σώμα του Σμιθ σύμφωνα με τις μαρτυρίες τρανταζόταν βίαια πάνω στο φορείο), αποτελούν ή όχι βασανιστήριο, όπως καταγγέλλουν ειδικοί, υπερασπιστές των ανθρώπινων δικαιωμάτων και ο ΟΗΕ.
Δείτε επίσης: Αλαμπάμα: Τα τελευταία λόγια του θανατοποινίτη που εκτελέστηκε με άζωτο – Καταδίκη από ΕΕ και ΟΗΕ
Η βασική συζήτηση για άλλη μια φορά αφορά το κατά πόσο μια δημοκρατία δυτικού τύπου και μάλιστα η κορωνίδα του φιλελευθερισμού και της καπιταλιστικής δυναστείας, οι ΗΠΑ, έχει θέση μεταξύ των χωρών που επιτρέπουν και επιβάλλουν τη θανατική ποινή. Η ομάδα των χωρών αυτών έχει μειωθεί δραματικά σε σχέση με το παρελθόν, καθώς από το 1991 μέχρι και σήμερα μόλις 53 χώρες επιτρέπουν και επιβάλλουν τη θανατική ποινή.
Οι ΗΠΑ στη λίστα της ντροπής
Για να γίνει καλύτερα κατανοητό το πλαίσιο διεθνώς, συνολικά 111 χώρες έχουν απαγορεύσει πλήρως τη θανατική ποινή, επτά την έχουν απαγορεύσει με εξαιρέσεις (όπως επί παραδείγματι για εγκλήματα εν καιρώ πολέμου), 24 δεν έχουν απαγορεύσει τη θανατική ποινή αλλά επί του πρακτέου έχουν σταματήσει να εκτελούν καταδίκους και οι υπόλοιπες 53 από σύνολο 195 χωρών –όπως προαναφέρθηκε– και την επιτρέπουν και την επιβάλλουν.
Παρέα στις ΗΠΑ σε αυτήν τη μικρή λίστα κάνουν χώρες όπως το Ιράν, η Σαουδική Αραβία, η Αίγυπτος, η Κίνα, η Σομαλία και η Λευκορωσία. Οι χώρες αυτές αλλά και άλλες που βρίσκονται στην επίσημη λίστα δεν φημίζονται ιδιαίτερα ούτε για τη φιλελεύθερη πολιτική τους ούτε για τη δημοκρατικότητά τους ούτε για τη δέσμευσή τους στις δυτικές «χριστιανικές» αξίες του σεβασμού της ζωής, ούτε φυσικά για την προστασία των ανθρώπινων δικαιωμάτων. Επίσης οι χώρες αυτές σε καμία περίπτωση δεν έχουν καθεστώς υπερδύναμης που να φτάνει με ιμπεριαλιστικούς όρους την ισχύ των ΗΠΑ, ενώ την ίδια ώρα μπαίνουν συχνά πυκνά στο στόχαστρο της αμερικανικής ηγεσίας –και δικαίως τις περισσότερες φορές– για την καταπάτηση των ανθρώπινων δικαιωμάτων στην επικράτειά τους.
Σύμφωνα με τη Διεθνή Αμνηστία που καταγράφει τις εκτελέσεις ανά τον κόσμο και εκδίδει ετήσια αναφορά, το 2022 –αναμένεται αυτή του 2023– πραγματοποιήθηκαν τουλάχιστον 883 εκτελέσεις στο πλαίσιο της επιβολής της θανατικής ποινής, εκ των οποίων οι 18 ήταν στις ΗΠΑ (άγνωστος αλλά σημαντικός αριθμός στην Κίνα, 576 στο Ιράν, 196 στη Σαουδική Αραβία και 24 στην Αίγυπτο). Σύμφωνα με το αμερικανικό Κέντρο Ενημέρωσης για τη Θανατική Ποινή (Death Penalty Information Center – DPIC), στις ΗΠΑ το 2023 πραγματοποιήθηκαν 24 εκτελέσεις (με ένεση), δηλαδή έξι περισσότερες από την προηγούμενη χρονιά.
Ρεπουμπλικάνικο… όραμα
Πώς όμως οι ΗΠΑ βρίσκονται σε αυτήν τη λίστα της ντροπής; Μα φυσικά εξαιτίας της πολιτικής κατάστασης και του ιστορικού – πολιτικού διχασμού της χώρας σε συντηρητικές και προοδευτικές πολιτείες. Η επιβολή της θανατικής ποινής αποτελεί βασικό δείκτη της προοδευτικότητας της κάθε πολιτείας, καθώς παρά το γεγονός ότι η ομοσπονδιακή κυβέρνηση έχει ψηφίσει μορατόριουμ στις εκτελέσεις, αυτό δεν ακολουθείται από τις πιο συντηρητικές πολιτείες που έχουν Ρεπουμπλικάνους κυβερνήτες και αρχές. Συνολικά 27 πολιτείες συνεχίζουν να επιβάλλουν και δυνητικά να εκτελούν τη θανατική ποινή, 23 την έχουν καταργήσει και επτά πολιτείες έχουν αναστείλει τις εκτελέσεις.
Ενδεικτικά, σύμφωνα με το DPIC το 2023 στο Τέξας (ιστορικά κρατάει τα πρωτεία) του κυβερνήτη Γκρεγκ Αμποτ εκτελέστηκαν οκτώ κρατούμενοι, έξι κρατούμενοι στη Φλόριντα του Ρον ΝτεΣάντις, τέσσερις κρατούμενοι στο Μιζούρι του Μάικ Πάρσον, τέσσερις κρατούμενοι στην Οκλαχόμα του Κέβιν Στιτ και δύο κρατούμενοι στην Αλαμπάμα της Κέι Αϊβι. Την προηγούμενη χρονιά, που ήταν εκλογική καθώς έλαβαν χώρα οι ενδιάμεσες εκλογές, στην παρέα των παραπάνω υπήρχε η Αριζόνα του τότε Ρεπουμπλικάνου κυβερνήτη Νταγκ Ντουσέι (πέντε εκτελέσεις), έλειπε η Φλόριντα και θέση είχε και το Μισισίπι του Ρεπουμπλικάνου Τέιτ Ριβς.
Το ίδιο ακριβώς μοτίβο επαναλαμβανόταν και τα προηγούμενα χρόνια και η θανατική ποινή επιβαλλόταν μόνο σε μερικές από τις πολιτείες που ισχύει. Σε σχετικές έρευνες καταδεικνύεται ότι οι ψηφοφόροι των Ρεπουμπλικάνων σε ποσοστό 80% θεωρούν ότι είναι ηθικά δικαιολογήσιμη, εν αντιθέσει με ένα 50% των Δημοκρατικών και ένα 64% των ανεξάρτητων. Παρά ταύτα και παρά το γεγονός ότι το 60% των Αμερικανών γενικά υποστηρίζει σε ένα βαθμό τη θανατική ποινή, το 80% των υποστηρικτών της θεωρεί ότι υπάρχει κίνδυνος να εκτελεστούν και αθώοι άνθρωποι.
Διαβάστε επίσης: Τζούλιαν Ασάνζ: Ειδική εισηγήτρια του ΟΗΕ καλεί να μην προχωρήσει η έκδοση του ιδρυτή του Wikileaks στις ΗΠΑ
Τζούλιαν Ασάνζ: Προσφεύγει κατά της έκδοσης του στις ΗΠΑ – «Η τελευταία ευκαιρία»
Τζούλιαν Ασάνζ: Ο ιδρυτής του Wikileaks κινδυνεύει να εκδοθεί «σύντομα» στις ΗΠΑ
