Για όσους πιστεύουν στην κυβερνητική ρητορική, από αυτή την εβδομάδα ξεκινά βήμα βήμα η μεγάλη μεταρρύθμιση στην αγορά ενέργειας που θα οδηγήσει στη μείωση των αυξήσεων που εμφανίστηκαν στους λογαριασμούς ρεύματος από τον περασμένο Οκτώβριο κατά 85%.
Η δρομολογούμενη μεταρρύθμιση γίνεται μέσα από τρεις επιμέρους άξονες-μέτρα:
01 Αναστολή της ρήτρας αναπροσαρμογής για ένα χρόνο
Αυτό δεν σημαίνει ότι θα μειωθούν οι λογαριασμοί του ρεύματος. Σημαίνει ότι η ΔΕΗ και οι ανεξάρτητοι πάροχοι δεν θα έχουν πια τη δυνατότητα να κοροϊδεύουν τον κόσμο δελεάζοντάς τον μέσα από διαφημίσεις για τις υποτιθέμενες χαμηλές τιμές που δίνουν ενώ φουσκώνουν δυσθεώρητα τους λογαριασμούς μέσα από την εφαρμογή της ρήτρας αναπροσαρμογής, την οποία καθένας τους μάλιστα εφαρμόζει με τον δικό του αδιαφανή τρόπο.
Στο εξής όλοι οι πάροχοι θα δίνουν υποχρεωτικά ενιαία τιμή χρέωσης, η οποία θα αναγράφεται στην ιστοσελίδα τους και θα αποτελεί τη βάση σύγκρισης για τον ανταγωνισμό. Οι καταναλωτές θα πρέπει να τσεκάρουν κάθε μήνα την ιστοσελίδα του παρόχου προκειμένου να δουν ποια είναι η τιμή για τον επόμενο – μόνο– μήνα και να κάνουν έρευνα αγοράς για καλύτερη τιμή. Θα πρέπει να φροντίζουν επίσης να ενημερώνονται από τις εταιρείες τους αν θα συνεχίζουν να έχουν επί της νέας τιμής τις εκπτώσεις που είχαν ως τώρα, π.χ. για την έγκαιρη εξόφληση του λογαριασμού. Αυτό μάλιστα θα το κάνουν κάθε μήνα, επειδή οι τιμές θα αλλάζουν κάθε μήνα.
Ειδικά για τον Αύγουστο, πρώτο μήνα εφαρμογής του νέου συστήματος, οι πάροχοι ήταν υποχρεωμένοι να αναρτήσουν τις τιμές στις ιστοσελίδες τους 20 μέρες νωρίτερα, δηλαδή έως σήμερα, 10 Ιουλίου, το βράδυ. Ομως με έκτακτη παρέμβαση της κυβέρνησης, η οποία φοβήθηκε τις αντιδράσεις για τις τρελές τιμές που επρόκειτο να ανακοινωθούν, το απόγευμα της Παρασκευής, κυριολεκτικά την τελευταία στιγμή, δόθηκε αναβολή 15 ημερών στους παρόχους.
Από τη νέα διαδικασία ο καταναλωτής θα έχει κάποιο όφελος. Θα μπορεί να αλλάζει εταιρεία όσο συχνά θέλει χωρίς να δεσμεύεται με ποινή, ακόμη κι αν έχει οφειλή στην προηγούμενη. Τα 5 εκατ. νοικοκυριά στη χώρα είναι τόσο ψηφιακά εγγράμματα ώστε να κάνουν κάθε μήνα τη συγκεκριμένη δουλειά;
Ο καταναλωτής θα έχει όμως και μια μεγάλη ζημιά. Η νέα ενιαία τιμή που θα εμφανίσουν οι εταιρείες για το ρεύμα που θα καταναλωθεί το διάστημα 1-31 Αυγούστου θα είναι αδιανόητα υψηλή, καθώς θα ενσωματώνει την ονομαστική τιμή, τη ρήτρα αναπροσαρμογής –καταργείται μόνο ως χωριστή χρέωση– αλλά και κάποιες περαιτέρω αυξήσεις. Τις αυξήσεις έχει ήδη προαναγγείλει η ΕΣΠΕΝ, η ένωση των προμηθευτών ενέργειας δηλαδή, οι οποίοι δεν θέλουν το νέο σύστημα καθώς προμηθεύονται ενέργεια από το Χρηματιστήριο Ενέργειας. Εκεί ορίζει τις τιμές το ολιγοπώλιο των τεσσάρων παραγωγών και άρα φοβούνται ότι αν αυξηθούν περαιτέρω τον Αύγουστο, ίσως να μην καλύπτονται από τα τιμολόγια που έδωσαν νωρίτερα. Ή ακόμη ότι με το νέο σύστημα υψηλής κινητικότητας των καταναλωτών στην αγορά θα τους φύγουν πελάτες και θα χάσουν τζίρους, άρα θα αυξήσουν κι αυτοί τα τιμολόγια προκαταβολικά. Σύμφωνα με πληροφορίες της αγοράς –θα δούμε στο τέλος του Ιουλίου αν θα επιβεβαιωθούν–, η τιμή που ετοιμάζεται να ανακοινώσει η ΔΕΗ για τον Αύγουστο είναι 0,50 ευρώ τη μεγαβατώρα και οι υπόλοιπες εταιρείες από 0,45 ως 0,50. Αν ληφθεί υπόψη ότι οι τιμές που χρέωσαν οι εταιρείες τον Ιούνιο ήταν 0,31 έως 0,35 ευρώ τη μεγαβατώρα –συμπεριλαμβανομένης της ρήτρας αναπροσαρμογής–, προκύπτει ότι το νέο σύστημα θα επιφέρει περαιτέρω αυξήσεις 35% στους λογαριασμούς.
02 Επιβολή πλαφόν ανά τεχνολογία στην τιμή χονδρικής
Η χονδρική τιμή διαμορφώνεται στο Χρηματιστήριο Ενέργειας για τα ποσά ενέργειας που παρέχουν οι παραγωγοί στο σύστημα από αύριο 11 Ιουλίου. Με το μέτρο αυτό το δημόσιο θα συλλέγει στην πηγή τα υπερκέρδη των παραγωγών ενέργειας, υποτίθεται, και θα τα μεταφέρει στο Ταμείο Ενεργειακής Μετάβασης για να τα δίνει ως επιδοτήσεις στο ρεύμα για τους καταναλωτές. Ομως τα πλαφόν, όπως προέκυψαν από τις προχθεσινές ανακοινώσεις του υπουργείου Ενέργειας, τέθηκαν συγκριτικά υψηλά, αντανακλώντας πιθανόν τη μέριμνα της κυβέρνησης να μην πιεστούν πολύ τα υπερκέρδη της ΔΕΗ στην παραγωγή. Οι εκτιμήσεις στελεχών του ΥΠΕΝ μάλιστα αναφέρουν ότι τα έσοδα που θα κατευθυνθούν στο Ταμείο Ενεργειακής Μετάβασης τον Ιούλιο από την επιβολή των πλαφόν υπολογίζονται σε 150 εκατ. ευρώ.
03 Αύξηση επιδοτήσεων των καταναλωτών
Κι αυτό χάρη στα αυξημένα έσοδα του Ταμείου Ενεργειακής Μετάβασης. Κατά τις κυβερνητικές εξαγγελίες υποτίθεται ότι θα απορροφηθεί το 85% των αυξήσεων που ξεκίνησαν μετά τον Σεπτέμβριο. Συγκεκριμένα το 100% για τους ευάλωτους που παίρνουν κοινωνικό οικιακό τιμολόγιο, το 85% για τα οικιακά τιμολόγια, το 82% για το 1,25 εκατ. μικρομεσαίες επιχειρήσεις και το 90% για τους αγρότες και τα αγροτικά τιμολόγια.
Το μεγάλο πρόβλημα όμως είναι ότι ο λογαριασμός δεν βγαίνει. Για να απορροφηθεί το 85% των αυξήσεων στο ρεύμα από τον Οκτώβριο και με τις νέες τιμές Αυγούστου στο 0,45-0,50 ευρώ τη μεγαβατώρα, δηλαδή 35% υψηλότερες από τον Ιούνιο, χρειάζεται να δίνεται ποσό 1-1,5 δισ. ευρώ σε μηνιαία βάση για επιδοτήσεις. Αφού λοιπόν τον Ιούλιο τα έσοδα του Ταμείου Ενεργειακής Μετάβασης θα είναι μόλις 150 εκατ. ευρώ, αμέσως θα τεθεί το ερώτημα αν μπορεί να δίνεται το υπόλοιπο 1-1,3 δισ. ευρώ που χρειάζεται κάθε μήνα από τον κρατικό προϋπολογισμό…
