Η κινηματογραφίστρια Μαρία Ηλιού ανοίγει για τρίτη φορά το πλάνο της στην ιστορία της πόλης με το ντοκιμαντέρ «Η Αθήνα του μεσοπολέμου 1922-1940».
Πώς ήταν η Ομόνοια το 1930, τι ψήφιζε ο κόσμος και τι σήμαινε να είσαι γυναίκα στον μεσοπόλεμο; Η Μαρία Ηλιού επιστρέφει με ένα ντοκιμαντέρ για την Αθήνα, στο οποίο παρουσιάζει αθέατες έως τώρα όψεις της πόλης, μέσα από αδημοσίευτο οπτικό υλικό που εντόπισε με τους συνεργάτες της σε ελληνικά και ξένα αρχεία. Αναζητήσαμε τη σκηνοθέτρια, σεναριογράφο και παραγωγό και μας εξήγησε πως μέσα από τα φιλμ και τις φωτογραφίες που χρησιμοποιήθηκαν προκύπτουν πολλές εικόνες της Αθήνας που έως τώρα αγνοούσαμε. «Ενα παράδειγμα είναι το υλικό που βρήκαμε σχετικά με την ανακατασκευή της Ομόνοιας, το οποίο δεν είχαμε δει ποτέ σε ταινία» εξηγεί. Περιγράφει το σκάψιμο της πλατείας, τα υπόγεια που κατασκευάστηκαν, αλλά και τα δύο στοιχεία που όριζαν τότε την πόλη: ο ηλεκτρισμός και ο ατμός. Συγκεκριμένα, εκείνη την εποχή μεγάλο μέρος των μεταφορών γινόταν μέσω δύο τρένων, του ηλεκτροκίνητου και του ατμοκίνητου, γνωστού ως «Θηρίου».
Μπεν μιξτ και χειραφέτηση
Ο μεσοπόλεμος είναι, εκτός των άλλων, η περίοδος στην οποία γεννιέται ο θεσμός των Δελφικών Εορτών. Η Μ. Ηλιού αναφέρεται σε μια σπάνια, αδημοσίευτη έως τώρα, φωτογραφία που υπάρχει στην 90λεπτη ταινία, στην οποία απεικονίζονται ο Ελευθέριος Βενιζέλος με την Ελενα Βενιζέλου, πιο δίπλα ο Σπύρος Μερκούρης με την εγγονή του Μελίνα, η οποία τότε ήταν μόλις πέντε ετών, αλλά και ο Αντώνης Μπενάκης. Εκείνη την περίοδο αλλάζει η θέση της γυναίκας, κάτι που μαρτυρούν οι εικόνες από τα μπεν μιξτ στα Φάληρα. Είναι όμως και η εποχή κατά την οποία οι γυναίκες αναζητούν εργασία εκτός σπιτιού. «Βρήκαμε ένα άγνωστο φιλμάκι από το Ιστορικό Αρχείο της ΕΥΔΑΠ, το οποίο και συντηρήσαμε, που δείχνει για πρώτη φορά δακτυλογράφους στα γραφεία της ΕΥΔΑΠ» λέει η Μ. Ηλιού.
Οι μεγάλες αλλαγές
Συζητάμε για την αντίληψη που επικρατεί για τον μεσοπόλεμο, ότι πρόκειται κατά βάση για την εποχή του μεγάλου διχασμού ανάμεσα σε βενιζελικούς και μοναρχικούς. «Βεβαίως και υπήρχαν μεγάλες συγκρούσεις, όμως ο μεσοπόλεμος δεν είναι μόνο αυτό» λέει και εξηγεί πως μέσα από το ντοκιμαντέρ στόχος είναι να αναπτυχθούν πολλά άλλα αφηγηματικά νήματα που αφορούν τη διαμόρφωση της αστικής και της εργατικής τάξης, της ναυτιλίας, της βιομηχανίας αλλά και την αποτύπωση των μεγάλων αλλαγών που συμβαίνουν στον πολιτισμό. Ενα από αυτά είναι η επικράτηση του αστικού τραγουδιού στο κέντρο της πόλης και του ρεμπέτικου στις παρυφές της, ο ρόλος που έπαιξε στη σκέψη η γενιά του ’30, αλλά και η ανακάλυψη από την Αμερικανική Αρχαιολογική Σχολή της Αρχαίας Αγοράς κάτω από την Ακρόπολη.
Η Μ. Ηλιού αναφέρεται στο σπάνιο φωτογραφικό υλικό το οποίο προέρχεται από τα Γενικά Αρχεία του Κράτους, τα αμερικανικά Εθνικά Αρχεία, τη Βιβλιοθήκη του Κογκρέσου, το Πρίνστον, τις ειδικές συλλογές του Χάρβαρντ και πολλούς άλλους οργανισμούς των ΗΠΑ και της Ευρώπης. Οπως τα δύο προηγούμενα ντοκιμαντέρ για την Αθήνα, έτσι και αυτό, με τίτλο «Η Αθήνα του μεσοπολέμου, 1922-1940» έχει ιστορικό σύμβουλο τον Αλέξανδρο Κιτροέφ, ενώ το υλικό σχολιάζουν οι Ρόντρικ Μπίτον, Κάθριν Φλέμινγκ, Λεωνίδας Εμπειρίκος, Τζιμ Ράιτ, Χριστίνα Κουλούρη, Νίκος Βατόπουλος, Λάμπρος Λιάβας και Τζελίνα Χαρλαύτη.
ΙΝFO
Μέγαρο Μουσικής, 17-19/1, στις 20.00