Η Λίνα Μενδώνη, πιστή στις επιταγές Μητσοτάκη, εκτελεί αγόγγυστα τις εντολές που εξυπηρετούν τους πρωθυπουργικούς «φίλους»
Τον Ιούλιο του 2019 ο Κυριάκος Μητσοτάκης ανέθεσε σε ένα στέλεχος του ΠΑΣΟΚ το χαρτοφυλάκιο του πολιτισμού. Ηδη η Λίνα Μενδώνη είχε πολυβολήσει την πολιτική ηγεσία της προηγούμενης κυβέρνησης με αιχμή τότε το περιβόητο, όπως η ίδια το υλοποίησε, αναβατόριο της Ακρόπολης. Από τότε μέχρι σήμερα η υπουργός Πολιτισμού έχει αναδειχτεί σε πολύτιμο και πολλαπλών χρήσεων εργαλείο της πολιτικής Μητσοτάκη στον χώρο του πολιτισμού. Οχι μόνο αδιαφόρησε παντελώς για τους εργαζόμενους στον τομέα που εποπτεύει εν μέσω πανδημίας, προκαλώντας ηχηρές αντιδράσεις, αλλά επιπλέον προώθησε καθετί που αποπνέει μητσοτακικό πνεύμα.
Μια fast track ιστορία
Την περασμένη Πέμπτη ψηφίστηκε με ασυνήθεις διαδικασίες fast track από τη Βουλή μια τριμερής συμφωνία ιδιωτικών φορέων η οποία θα μπορούσε να αποτελέσει ένα απλό μνημόνιο συμφωνίας με το υπουργείο Πολιτισμού. Η Λ. Μενδώνη όμως φρόντισε να εμπλέξει το κοινοβούλιο σε μια διαδικασία που μοιάζει να νομιμοποιεί κλεμμένες αρχαιοτήτες και να τις αποδίδει με το κύρος της κρατικής σφραγίδας σε ένα ιδιωτικό ίδρυμα το οποίο θα τις «επαναπατρίσει» στις ΗΠΑ για 25 χρόνια, με την υποχρέωση τα δημόσια μουσεία να αποστέλλουν στο Μητροπολιτικό Μουσείο (Met) της Νέας Υόρκης ισάξιες και όχι απλώς ισάριθμες αρχαιότητες ενόσω 15 εξ αυτών των 161 εκτίθενται για πολύ μικρό χρονικό διάστημα σε ιδιωτικό μουσείο της Αθήνας. Λεόντειος η συμφωνία σε βάρος του ελληνικού δημοσίου η οποία ωστόσο παρουσιάζεται με πανηγυρικό τρόπο ως επωφελής. Δεν θα εκπλαγούμε αν το υπουργείο Πολιτισμού γκρεμίσει τις πύλες της πόλης της Αθήνας για να υποδεχτεί δαφνοστεφανωμένο τον μεγιστάνα συλλέκτη Λέοναρντ Στερν – άλλωστε η συνεχής τροφοδότηση του φαντασιακού της υπουργού με συμβολικές πράξεις φαίνεται ότι αποτελεί ζωτικό παράγοντα για την ίδια. Αν και ο εν λόγω δισεκατομμυριούχος του real estate προβάλλεται από τη Λ. Μενδώνη ως δωρητής της συλλογής του, εντούτοις o γιος του μετέχει μαζί με έναν υπάλληλο της εμπιστοσύνης του στο ΔΣ του νεοσυσταθέντος ιδρύματος στο Ντέλαγουερ, τον φορολογικό παράδεισο των ΗΠΑ, που θα κατέχει και θα νέμεται τις 161 αρχαιότητες του κυκλαδικού πολιτισμού. Μια βορβορώδης, όπως καταγγέλθηκε, υπόθεση που θυμίζει σε πολλά τη συλλογή Μητσοτάκη, ο οποίος αναγκάστηκε να την παραχωρήσει στο δημόσιο εφόσον πιάστηκε με κλεμμένα μινωικά έργα, ενώ εξέθετε μέρος της συλλογής του επίσης στο Μουσείο Κυκλαδικής Τέχνης και σχεδόν παράλληλα η Δικαιοσύνη ερευνούσε τον έμπιστό του αντιστράτηγο της ΕΛΑΣ Μιχάλη Νηστικάκη σε υπόθεση αρχαιοκαπηλίας. Σε αυτήν τη συλλογή ήδη από το 1989 ο Κωνσταντίνος και η Μαρίκα Μητσοτάκη είχαν αιτηθεί να μπει και το όνομα του γιου τους Κυριάκου, με τη δικαιολογία ότι ενηλικιώθηκε, αλλά την απέρριψε η προϊσταμένη της Εφορείας Αρχαιοπωλείων και Ιδιωτικών Αρχαιολογικών Συλλογών γιατί εξυπηρετούσε «την απαλλαγή του τέκνου τους από την πληρωμή του σχετικού φόρου κληρονομιάς» και επειδή «αργότερα θα δημιουργηθούν δυσκολίες όσον αφορά τον έλεγχο της συλλογής από την Υπηρεσία» («Τα Νέα» 30.09.1993, «Ποντίκι» 30.12.1993).
Η «εξαπατημένη» υπουργός
Μετέχοντας από το 1997 στη διοίκηση του υπουργείου, η Λ. Μενδώνη δεν μπορεί να ισχυριστεί ότι εξαπατήθηκε, όπως έπραξε όταν όλη η κοινωνία βοούσε για τον καταδικασθέντα πλέον παιδοβιαστή και τότε διευθυντή του Εθνικού Θεάτρου Δημήτρη Λιγνάδη, αφού προηγουμένως του παρείχε αμέριστη πολιτική κάλυψη. Ηταν η ίδια που τον πρότεινε στη Βουλή, προφανώς με τη σύμφωνη γνώμη –αν όχι κατ’ εντολή– του πρωθυπουργού.
Η υπουργός Πολιτισμού δεν λογοδότησε ποτέ για τις επιλογές της, καθώς κινήθηκε με οδηγό το «αποφασίζομεν και διατάσσομεν». Ετσι έγινε όταν μια ωραία μέρα ο ήλιος έλουσε με τις ακτίνες του το τσιμέντο της Ακρόπολης, που στρώθηκε με αφορμή την αναβάθμιση του αναβατορίου και με δικαιολογία την πρόσβαση των ΑμεΑ, αλλά κυρίως τη ματαιοδοξία προσώπων και ιδρυμάτων να επέμβουν στον ιερό βράχο.
Η Λ. Μενδώνη χωρίς να δίνει λογαριασμό κλείνει τις δουλειές της. Το έπραξε και στις βυζαντινές αρχαιότητες του υπό κατασκευή σταθμού Βενιζέλου στο μετρό Θεσσαλονίκης. Εχοντας την εντολή του αφεντικού της, καθώς ο Κυρ. Μητσοτάκης το είχε προαναγγείλει από το βήμα της ΔΕΘ, όρμησε στο σταυροδρόμι της Decumanus Maximus και Cardo ξηλώνοντας ό,τι είχε αποφασίσει η προηγούμενη κυβέρνηση με ευρεία συναίνεση για τη διάσωση των μνημείων. Ενώ διεθνείς οργανισμοί και η παγκόσμια επιστημονική κοινότητα, με προεξάρχοντες τους –συνήθως συντηρητικούς– βυζαντινούς αρχαιολόγους, έχουν διακηρύξει την αντίθεσή τους στον τεμαχισμό των αρχαιοτήτων, η Λ. Μενδώνη τις απέσπασε δήθεν για να λειτουργήσει νωρίτερα το μετρό. Τρία χρόνια μετά την εξαγγελία συρμός δεν έχει κυλήσει στις ράγες ούτε ο σταθμός λειτούργησε. Θυσιάστηκαν μόνο οι αρχαιότητες.
Κόντρα σε όλους, ένα ευρύ μέτωπο εργαζομένων και επιστημόνων, η Λ. Μενδώνη επιχειρεί να αλλάξει το μοντέλο λειτουργίας των μουσείων. Μια πολύ σκοτεινή υπόθεση, καθώς θα διορίζει τις διοικήσεις, θα ζητάει να βρίσκουν κονδύλια για να συντηρηθούν και θα αποσπάσει την Αρχαιολογική Υπηρεσία από τη συντήρηση και τη λειτουργία των μεγαλύτερων μουσείων της χώρας. Τι κι αν το μοντέλο δεν ταιριάζει σε χώρα που «παράγει» αρχαιότητες, η υπουργός Πολιτισμού ακολουθεί τη σκέψη του «αφεντικού» της. Το ίδιο κάνει και στην περίπτωση των ανεμογεννητριών, καθώς εγκαθίστανται αφειδώς με νόμο και με αποφάσεις του Κεντρικού Αρχαιολογικού Συμβουλίου (ΚΑΣ). Διότι γιατί υπάρχει το υπουργείο στο οποίο προΐσταται; Για να προστατεύει τον πολιτισμό και τα αρχαία;
