Ας τα πάρουμε από την αρχή. Η Χρυσή Αυγή δημιουργήθηκε το 1980 από το Νίκο Μιχαλολιάκο, ως μία οργάνωση με ναζιστικό χαρακτήρα, προσανατολισμένη γύρω από την έκδοση ομώνυμου περιοδικού.
Οι εκπρόσωποι και τα στελέχη της πάντως, αυτοπροσδιορίζονται ως «εθνικιστές» και έχουν διακόψει τις αναφορές στο ναζισμό ήδη από τη δεκαετία του ’90. Ως κόμμα, ιδρύθηκε το 1993, ενώ το 2012 κατάφερε να μπει στη Βουλή, όπου έχει παρουσία μέχρι σήμερα. Ένα χρόνο αργότερα, το 2013, μετά από μια σειρά βίαιων επιθέσεων, που κορυφώθηκαν με τη δολοφονία του Παύλου Φύσσα, συνελήφθησαν ο αρχηγός, βουλευτές και στελέχη της, με την κατηγορία για σύσταση, συμμετοχή και διεύθυνση εγκληματικής οργάνωσης, παράλληλα με επιμέρους σοβαρά κακουργήματα. Η δίκη ξεκίνησε στις 20 Απριλίου 2015 και έχει μπει πλέον στην τελική της ευθεία.
Σύμφωνα με τα λεγόμενα των πρωτοκλασάτων στελεχών της, ο χαρακτήρας της Χρυσής Αυγής έχει μετασχηματιστεί από ναζιστικό σε εθνικιστικό. Μήπως, όμως, ο ισχυρισμός περί αποκοπής των δεσμών με το ναζισμό είναι απλώς ένα τέχνασμα, για να εξυπηρετεί το συμφέρον της; Μήπως εξίσου η συστηματική της προσπάθεια να φορέσει το μανδύα του «αντισυστημικού» κόμματος, που ενδιαφέρεται δήθεν για τους απλούς πολίτες και απεχθάνεται συνολικά το πολιτικό σύστημα, γίνεται μονάχα στο πλαίσιο ψηφοθηρίας και υπονόμευσης του δημοκρατικού ρόλου που οφείλουν να επιτελούν τα κόμματα;
Εξετάζοντας τις δράσεις της οργάνωσης στο πέρασμα των χρόνων, παρατηρούμε ομοιομορφία στον τρόπο λειτουργίας της, παρά τη μερική μεταστροφή της ρητορικής της και την «αποκήρυξη» του ναζισμού. Η Χρυσή Αυγή έχει σταθερά στον πυρήνα της αντίληψής της την άσκηση βίας. Πολυάριθμα βίντεο, συνομιλίες μεταξύ χρυσαυγιτών, καταθέσεις μαρτύρων, έγγραφα και πάμπολλα ακόμη στοιχεία που έχουν έρθει στη δημοσιότητα, αποδεικνύουν ότι το φασιστικό μόρφωμα απαντούσε πάντοτε σε κάθε διαφορετική άποψη, σε κάθε διαφορετική πρακτική, με τη χρήση βίαιων μέσων.
Τάγματα εφόδου της Χρυσής Αυγής χτυπούν μέχρι θανάτου μετανάστες, πρόσφυγες, λοατκι+ άτομα, οποιονδήποτε αντιστέκεται και δεν υποτάσσεται στη λογική του φόβου που θέλουν να επιβάλουν. Όταν φυσικά έρχεται η ώρα της απόδοσης ευθυνών, η ηγεσία αρνείται τη συμμετοχή και αποκηρύσσει χωρίς δεύτερη σκέψη κάθε μέλος που εμπλέκεται άμεσα στα εγκλήματα. Έτσι, τα μέλη εύκολα έρχονται και φεύγουν, το ίδιο εύκολα μπορεί να μεταβληθεί και το όνομα (χαρακτηριστική είναι η ειρωνική απάντηση του Ν. Μιχαλολιάκου σε ερώτηση δημοσιογράφου για το ενδεχόμενο να τεθεί η Χρυσή Αυγή εκτός νόμου, ότι «Θα αλλάξουμε όνομα, ήδη έχουμε βαρεθεί το παλιό»). Δεν αλλάζει, όμως, η ουσία: η Χρυσή Αυγή είναι μία εγκληματική οργάνωση, που υιοθετεί πλήρως τη ναζιστική ιδεολογία και πραγματοποιεί συνεχώς επιθέσεις με ρατσιστικά κίνητρα, ως αναπόσπαστο κομμάτι του σχεδίου της και όχι ως τυχαία ή μεμονωμένα περιστατικά.
Δεν πρέπει να ξεχνάμε ότι το Σύνταγμα προβλέπει πως κάθε κόμμα «οφείλει να εξυπηρετεί την ελεύθερη λειτουργία του δημοκρατικού πολιτεύματος». Μία εγκληματική συμμορία, όπως η Χρυσή Αυγή, μολονότι είναι μέρος του ελληνικού Κοινοβουλίου, χλευάζει τον δημοκρατικό διάλογο, εναντιώνεται στην ελεύθερη διακίνηση ιδεών, δραστηριοποιείται με γνώμονα τη βία, σχεδιάζει και υλοποιεί εγκλήματα που φτάνουν ακόμη και στην αφαίρεση ανθρώπινων ζωών. Συνιστά, επομένως, πρώτης τάξεως κίνδυνο για τη Δημοκρατία και απειλή για τα δικαιώματα, ιδίως των ευάλωτων κοινωνικών ομάδων. Η αναγνώρισή της ως «κόμματος» δεν δικαιολογείται, όσο ευρεία ερμηνεία και αν δοθεί στη συνταγματική διάταξη. Κυρίως, όμως, δεν δικαιολογείται, διότι όσο απολαμβάνει τα οφέλη της κοινοβουλευτικής παρουσίας, έχει τη δυνατότητα να αναπαράγεται στον δημόσιο χώρο και να κάνει πράξη τη φασιστική της ιδεολογία, ναρκοθετώντας τα θεμέλια του πολιτεύματος.
Είναι λοιπόν εύκολα κατανοητή η κρισιμότητα καταδίκης της Χρυσής Αυγής ως «εγκληματικής οργάνωσης», κάτι που θα επιφέρει την αυστηρή ποινική τιμωρία της ηγεσίας και των στελεχών της, αλλά και την απαγόρευση συμμετοχής στις δημοκρατικές διαδικασίες των εκλογών.
*Η Δήμητρα Γρηγοριάδου, είναι μέλος της πρωτοβουλίας «Μη μένεις στο σκοτάδι»