Η αιφνιδιαστική υπογραφή της υφυπουργού Περιβάλλοντος και Ενέργειας Αλεξάνδρας Σδούκου στην προκήρυξη διεθνούς διαγωνισμού για την έρευνα και την εκμετάλλευση του αντιμονίου στην Αμανή της βόρειας Χίου πυροδότησε εξελίξεις στο ακριτικό νησί, στο οποίο ξυπνούν εφιάλτες από το παρελθόν. Ηταν τη δεκαετία του 1950 όταν 40 εργάτες στα ορυχεία του Μποδοσάκη έχασαν τη ζωή τους δηλητηριασμένοι από αντιμόνιο. Επτά δεκαετίες μετά κάτοικοι της βόρειας Χίου και εκατοντάδες πολίτες κατέκλυσαν την περασμένη Τετάρτη την αίθουσα του δημοτικού συμβουλίου του νησιού, με στόχο να βάλουν φρένο στα σχέδια των εξορύξεων που επιθυμεί να εφαρμόσει η κυβέρνηση Μητσοτάκη.
Τι κι αν τόσο η υφυπουργός όσο και ο δήμαρχος Χίου Γιάννης Μαλαφής είχαν υποσχεθεί ότι θα ληφθεί υπόψη η γνώμη της τοπικής κοινωνίας; Και οι δύο έφεραν τους κατοίκους προ τετελεσμένων, με τον δήμαρχο σε κυβερνητική γραμμή να τονίζει πως ό,τι είναι να πει ο δήμος θα το πει επί της Μελέτης Περιβαλλοντικών Επιπτώσεων (ΜΠΕ). Στην αρχή της συνεδρίασης μάλιστα υποστήριξε πως η αρνητική γνώμη χιλιάδων κατοίκων, γιατρών, επιστημόνων, φορέων και όλης της αντιπολίτευσης αμφισβητεί το σύνταγμα και ότι το κράτος μπορεί να ασκεί όπου επιθυμεί το μεταλλευτικό δικαίωμα βάσει νόμου που ισχύει από το 1861. Μάλιστα, ο δήμαρχος αρχικά δεν επιθυμούσε να συζητηθεί το θέμα στο δημοτικό συμβούλιο, παραπέμποντάς το σε μελλοντική συνεδρίαση. Η απάντηση της Αλ. Σδούκου στο documentonews.gr τον εξέθεσε ανεπανόρθωτα, αφού η υφυπουργός επιβεβαίωσε ότι από το ΔΣ του Οκτωβρίου «δεν διατυπώθηκαν νέα ερωτήματα ούτε ζητήθηκαν πρόσθετες διευκρινίσεις επί των απαντήσεων».
«Θα προκαλέσει μη αναστρέψιμες βλάβες»
Το πόσο επικίνδυνα είναι τα σχέδια της κυβέρνησης για τη δημόσια υγεία στη Χίο εξηγεί στο Documento o Αλέξης Μπένος, ομότιμος καθηγητής Υγιεινής, Κοινωνικής Ιατρικής και Πρωτοβάθμιας Φροντίδας Υγείας του ΑΠΘ: «Η εξόρυξη αντιμονίου στη Χίο θα βλάψει ανεπανόρθωτα την υγεία του πληθυσμού. Η επιταχυνόμενη από την κυβέρνηση διαδικασία για την έναρξη εξορυκτικής διαδικασίας στη Χίο δρομολογείται για άλλη μία φορά χωρίς καν να συζητούνται οι επιπτώσεις στο περιβάλλον και στην υγεία του τοπικού πληθυσμού. Οι επιδράσεις στην υγεία του ανθρώπου από το αντιμόνιο είναι αποτέλεσμα έκθεσης σε νερό, αέρα (σκόνη) και έδαφος με προσμείξεις του βαρέος αυτού μετάλλου σε περιοχές με εξορυκτικές δραστηριότητες. Αμεση έκθεση προκαλεί δερματικές βλάβες, ενώ η εισπνοή μπορεί να προκαλέσει πνευμονικό οίδημα και σύνδρομο οξείας αναπνευστικής δυσχέρειας. Χρόνια εισπνοή προκαλεί πνευμονοκονίαση, χρόνια βρογχίτιδα, εμφύσημα και ρήξη ρινικού διαφράγματος, ενώ καταγράφεται και θετική συσχέτιση επαγγελματικής έκθεσης στο (τρισθενές) αντιμόνιο με τον κίνδυνο εμφάνισης καρκίνου του πνεύμονα. Χρόνια έκθεση στο αντιμόνιο σχετίζεται επίσης με ηπατικές και νεφρικές βλάβες, γαστρεντερικό ερεθισμό, διαταραχές καρδιακού ρυθμού, βλάβες μυοκαρδίου και καρδιακές ανακοπές. Με βάση τα παραπάνω, προτού αποφασιστεί τελικά η έναρξη της εξορυκτικής διαδικασίας στη Χίο, πρέπει να γίνει κατανοητό ότι οι εξορυκτικές δραστηριότητες προκαλούν μη αναστρέψιμες βλάβες τόσο στο περιβάλλον όσο και στην υγεία των εργαζόμενων στα ορυχεία και του πληθυσμού που ζει στην περιοχή».
Ολοι απέναντι και ο δήμος… μονάχος
Πριν από τη συνεδρίαση της Τετάρτης ένα ευρύ μέτωπο κατά των εξορύξεων είχε αναπτυχθεί στη Χίο με την Ενωση των Γιατρών του νησιού, την Περιφέρεια Βορείου Αιγαίου και εκατοντάδες ενώσεις να εκδίδουν ανακοινώσεις κρούοντας τον κώδωνα του κινδύνου. Ο περιφερειάρχης Κώστας Μουτζούρης σε συνέντευξη Τύπου μία μέρα πριν επισήμανε: «Δεν είναι συμβατές οι εξορύξεις με το μοντέλο ήπιας ανάπτυξης το οποίο έχει υιοθετηθεί για τη βόρεια Χίο από τον δήμο στο παρελθόν», ενώ αντίθετοι είναι και οι τρεις αντιπεριφερειάρχες Χίου.
Επιπλέον, η κοιλάδα της Αμανής όπου βρίσκονται οι στοές του αντιμονίου αποτελείται από μια περιοχή Natura με ένα παρθένο δάσος, πεζοπορικές διαδρομές, ιαματικά λουτρά στην παραλία των Αγιασμάτων, τα οποία αξιοποιούνται από τον δήμο και δέχονται χιλιάδες επισκέπτες τον χρόνο. Την αντίθεσή του στην επικείμενη καταστροφή τόνισε στο Documento και ο βουλευτής του ΠΑΣΟΚ Χίου Σταύρος Μιχαηλίδης: «Η αντιπολίτευση είχε ζητήσει το επίμαχο θέμα του αντιμονίου να μπει στην ημερήσια διάταξη λόγω της προκήρυξης για έρευνα και εκμετάλλευση με την οποία η κυβέρνηση αιφνιδίασε το νησί. Η προκήρυξη περιλαμβάνει την έρευνα του κοιτάσματος και την εξόρυξή του. Το αντιμόνιο, που εξορύχτηκε στη Χίο δύο φορές, είναι πάρα πολύ επικίνδυνο και τοξικό, κάτι το οποίο τονίζει το σύνολο της επιστημονικής κοινότητας. Εξέφρασα τη γνώμη μου επίσημα στο δημοτικό συμβούλιο ως βουλευτής του νησιού. Η Χίος, με τις δυνατότητες και τα προσόντα που έχει, δεν μπορεί να αναζητήσει την πρόοδο και την ανάπτυξή της σε τόσο επικίνδυνα μονοπάτια, δεν έχει ανάγκη να ρισκάρει το περιβάλλον της και τις ζωές των κατοίκων της. Οσο για τη δημοτική αρχή Μαλαφή θεωρώ αδικαιολόγητη τη σύμπλευση με την κυβέρνηση Μητσοτάκη».
Ο δήμαρχος Γ. Μαλαφής σε ερώτηση του Documento για τη συνεδρίαση του δημοτικού συμβουλίου έδωσε ως απάντηση την απόφαση που ψήφισαν ο ίδιος και οι δημοτικοί σύμβουλοί του: «Ο Δήμος Χίου παρακολουθεί με πολύ μεγάλη προσοχή τα τεκταινόμενα και μόλις έρθει η ώρα θα γνωμοδοτήσει όπως πρέπει, σεβόμενος την τοπική κοινωνία και τους πολίτες της Χίου (σ.σ.: με την έκδοση της ΜΠΕ)».
«Λαγός της κυβέρνησηςη δημοτική αρχή»
«Αμανή ζωντανή, όχι στην εξόρυξη», «Τα κέρδη τους ή το νησί μας» ήταν μερικά από τα κεντρικά συνθήματα της παγχιακής κινητοποίησης έξω από το δημαρχείο Χίου, ενώ ένταση προκλήθηκε και υβριστικοί χαρακτηρισμοί ακούστηκαν από αντιδημάρχους προς κατοίκους της βόρειας Χίου κατά την πεντάωρη συνεδρίαση.
«Είδαμε με θλίψη και οργή άβουλους δημοτικούς συμβούλους να σηκώνουν το χέρι και να ψηφίζουν την καταδίκη της βόρειας Χίου. Αντί να μιλάμε για την αναβάθμιση της περίθαλψης των κατοίκων των χωριών, τη σύνδεσή τους με την πόλη της Χίου, που δεν έχουμε ΚΤΕΛ, καθόμαστε και συζητάμε πώς θα ισοπεδώσουμε μια παρθένα περιοχή με φυσικό πλούτο» επισημαίνει ο αγροτικός γιατρός στην Αμανή Θάνος Χατζηκυριάκος-Σβώκος. Είναι ο γιατρός που εφημερεύει καθημερινά χωρίς ρεπό σε 19 χωριά στη βόρεια Χίο, όπως ανέδειξε το Documento, ο οποίος πιστεύει ότι η περιοχή παραμελείται εσκεμμένα για να έρθουν οι εταιρείες για το αντιμόνιο.
Δριμύ κατηγορώ προς τον δήμαρχο, ο οποίος κατάγεται από την Αμανή, εξαπολύει και ο Σωτήρης Θεοδώρου, μέλος της συντονιστικής επιτροπής κατά των εξορύξεων αντιμονίου, ο οποίος υπογραμμίζει: «Αν περιμένουμε τη ΜΠΕ, μετά δεν θα μπορούμε να αντιδράσουμε. Θα έχουν έρθει ήδη στον τόπο, θα ανοίγουν τρύπες και θα αρχίσουν να παίρνουν τα πλούσια υπόγεια νερά.
Ο Γ. Μαλαφής δεν δίνει πίστωση χρόνου σε εμάς, αλλά στο υπουργείο για να προετοιμαστεί καλύτερα και να αιφνιδιάσει το νησί ξανά. Σε μια ταραγμένη περίοδο γεωπολιτικά θέλουν να γκριζάρουν τη Χίο κάνοντας εξορύξεις για το αντιμόνιο που χρησιμοποιείται στην πολεμική βιομηχανία. Οταν βάζεις τη Χίο να βγάζει αντιμόνιο για τους πολέμους, την καθιστάς στόχο. Ο δήμαρχος μας απάντησε υποτιμητικά πως εγώ γεμίζω όλη την πλατεία. Την Τετάρτη υπήρχαν δύο διαφορετικοί κόσμοι. Ο κόσμος της Χίου, οι αγρότες, οι κτηνοτρόφοι, οι εργαζόμενοι, οι άνθρωποι που ασχολούνται με τον τουρισμό και από την άλλη αυτοί που με τη στάση τους παραδίδουν το νησί σε πολυεθνικές της βιομηχανίας του πολέμου, χωρίς να νοιάζονται για τίποτα.
Η Χίος πωλήθηκε, όχι μόνο από την κυβέρνηση Μητσοτάκη, αλλά και από τους ντόπιους συνεργάτες της, δηλαδή τη δημοτική αρχή Μαλαφή».
«Πρωτοκολλητή των αποφάσεων της κυβέρνησης» χαρακτηρίζει από την πλευρά του τον δήμαρχο ο Μάρκος Σκούφαλος, επικεφαλής της Λαϊκής Συσπείρωσης Χίου. Με φανερή αγωνία για τις μελλοντικές κινήσεις της κυβέρνησης τονίζει: «Μόνο υβριστικούς χαρακτηρισμούς ακούσαμε περί “αμόρφωτων κατοίκων” και “φωνασκούντων”, ενώ για την ταμπακιέρα ο Γ. Μαλαφής δεν είχε να αρθρώσει καμιά κουβέντα. Η δημοτική αρχή είναι ένας συνεπής λαγός της κυβέρνησης στο θέμα του καρκινογόνου αντιμονίου και παραμένει μαζί της μέχρι τελικής πτώσεως.
Οχυρώθηκαν πίσω από ψευδοεπιχειρήματα ότι το κράτος αποφασίζει και εμείς δεν έχουμε καμία δυνατότητα ή αρμοδιότητα και πως ο Δήμος Χίου είναι ένας πρωτοκολλητής αποφάσεων του κεντρικού κράτους κι αυτό αποδεικνύει και αυτό που λέμε ως Λαϊκή Συσπείρωση ότι η αυτοδιοίκηση αποτελεί προέκταση των αντιλαϊκών πολιτικών της κυβέρνησης».
Κατά της εξόρυξηςη αντιπολίτευση
Οι τοπικές οργανώσεις του ΠΑΣΟΚ, του ΣΥΡΙΖΑ, του ΚΚΕ και του Κινήματος Δημοκρατίας με επίσημες ανακοινώσεις τους τάσσονται κατά της εξόρυξης του καρκινογόνου αντιμονίου. Μεταξύ όμως των δημοτικών συμβούλων που ψήφισαν υπέρ στην πρόταση του δημάρχου ήταν και ο Αργύρης Κλουβάκης, στέλεχος του ΣΥΡΙΖΑ, για τον οποίο το κόμμα ανακοίνωσε ότι εκφράζει προσωπικές απόψεις.
Την ίδια ώρα ο βουλευτής Αιτωλοακαρνανίας και τομεάρχης Περιβάλλοντος του ΣΥΡΙΖΑ Μίλτος Ζαμπάρας κατηγορεί την κυβέρνηση Μητσοτάκη για μηδενική διαφάνεια και σχέδιο. Οπως επισημαίνει στο Documento: «Η κυβέρνηση, για άλλη μια φορά, αντιμετωπίζει τις τοπικές κοινωνίες με απαράδεκτη προχειρότητα και έλλειψη διαφάνειας. Η προώθηση της εξόρυξης αντιμονίου στη Χίο, χωρίς ουσιαστική διαβούλευση και παρά τις σοβαρές περιβαλλοντικές και κοινωνικές αντιδράσεις, εκθέτει τη χώρα μας και υπονομεύει την περιβαλλοντική προστασία των περιοχών. Το ΥΠΕΝ, παρά τις διαβεβαιώσεις, επιλέγει την αδιαφάνεια, αγνοώντας τη βιωσιμότητα και τις πραγματικές ανάγκες της περιοχής. Απαιτούμε ξεκάθαρες απαντήσεις: Πού είναι οι μελέτες, οι εγγυήσεις και η τεκμηρίωση που οφείλει να προσκομίσει; Η Χίος δεν μπορεί να θυσιαστεί για ένα πρόχειρα σχεδιασμένο έργο, χωρίς σεβασμό στις τοπικές ανάγκες και στο περιβάλλον. Εμείς ως ΣΥΡΙΖΑ και εγώ προσωπικά ως τομεάρχης Περιβάλλοντος κατaθέσαμε κοινοβουλευτική ερώτηση στη Βουλή για το πολύ σημαντικό θέμα αυτό και είμαστε έμπρακτα δίπλα στην κοινωνία που αντιδρά και ανησυχεί για το μέλλον της».
Νότης Μηταράκης :«Θα δούμε τη Μελέτη Περιβαλλοντικών Επιπτώσεων»
Το όνομα του Νότη Μηταράκη ήταν ένα εκ των πολλών που ανέφεραν οι Χιώτες έξω από το δημαρχείο την περασμένη Τετάρτη. Απαντώντας σε ερώτηση του Documento σχετικά με την κοινωνική αναταραχή που θυμίζει μέρες του 2021, όταν τα ΜΑΤ ήρθαν σε σύγκρουση με τους πολίτες, ο βουλευτής Χίου της ΝΔ επικαλέστηκε την ίδια γραμμή που τηρεί ο δήμος: «Η αξιοποίηση του εθνικού πλούτου είναι υποχρέωση της πολιτείας, ειδικά όταν συμβάλλει στην οικονομική ανάπτυξη και τη στήριξη τοπικών κοινωνιών. Σαφέστατα η πρώτη μας προτεραιότητα είναι η δημόσια υγεία και η προστασία της περιοχής. Ολα αυτά κρίνονται και αποφασίζονται με τη Μελέτη Περιβαλλοντικών Επιπτώσεων, η οποία θα συζητηθεί στα αρμόδια όργανα τοπικής αυτοδιοίκησης. Στην παρούσα φάση το υπουργείο εγκρίνει μόνο την έρευνα, να δούμε αν υπάρχουν επαρκή κοιτάσματα και, αν υπάρχουν, τι επιπτώσεις θα έχει η όποια μελλοντική εξόρυξη. Οι κρίσιμες αποφάσεις θα ληφθούν σε μεταγενέστερο χρόνο. Λαμβάνω πολύ σοβαρά υπόψη τις απόψεις που ακούγονται».
Διαβάστε επίσης:
Αντί για απαντήσεις, η κυβέρνηση κάνει επίθεση στην αντιπολίτευση για «εργαλειοποίηση» των Τεμπών
Έγκλημα των Τεμπών: Αίτημα για προ ημερησίας διατάξεως συζήτηση στη Βουλή από το ΚΚΕ
Έγκλημα Τέμπη: Πλήρης κάλυψη της ΕΡΤ για την προβολή των συγκεντρώσεων από Μαξίμου
