Η βασίλισσα των πυρηνικών

Η βασίλισσα των πυρηνικών
Η Φρειδερίκη με τον Αμερικανό πρόεδρο Ντουάιτ Αϊζενχάουερ και τον βασιλιά Παύλο το 1959, ένα χρόνο μετά το ταξίδι της στα… πυρηνικά αξιοθέατα των ΗΠΑ

Ο ρόλος της Φρειδερίκης στην είσοδο της Ελλάδας στην «ατομική εποχή» όπως διαφαίνεται στο βιβλίο του Αχιλλέα Χεκίμογλου.

Η κρίση δημιουργεί νέα κρίση όταν η λύση της αφήνει σπέρματα μιας – συνήθως χειρότερης– επανάληψής της. Συνέβη με την ατομική εποχή που ακολούθησε την πρώτη επίδειξη φονικότερων δυνατοτήτων σε Χιροσίμα και Ναγκασάκι. Κι αυτό όταν τα δύο γεωπολιτικά μπλοκ διαφήμιζαν τον θαυμαστό νέο κόσμο με ειρηνικές εφαρμογές της πυρηνικής ενέργειας.

Ο Αχιλλέας Χεκίμογλου στο βιβλίο του «Ατομική εποχή» παρακολουθεί με εξαντλητικές λεπτομέρειες, μέσα από ντοκουμέντα που έρχονται για πρώτη φορά στο φως, τη διαδρομή της φτωχής μετεμφυλιακής Ελλάδας στην πυρηνική δίνη. Σε αυτήν τη διαδρομή ξεχωρίζουν πρόσωπα όπως η βασίλισσα Φρειδερίκη.

Τέλη της δεκαετίας του 1950, «κήρυκας των πυρηνικών επιδιώξεων της Ελλάδας, που απασχολούσαν πια σε καθημερινή βάση τον Τύπο, ήταν και ο Θρόνος». Η αποκαλούμενη και «Φρείκη» εντρύφησε στη θεωρία της σχάσης, περιόδευσε στα πυρηνικά τοπόσημα των ΗΠΑ και εντυπωσίασε με τις γνώσεις της τους συνοδούς της· προσκαλούσε στο παλάτι επιστήμονες-σταρ της ατομικής εποχής. Γιατί άραγε τα ανάκτορα πλημμύρισαν από περιοδικά και βιβλία για τον βομβαρδισμό του ατόμου και απέκτησαν «ενθύμιο» –αποκαλύφθηκε ραδιενεργό υλικό αρχές του 2023– έναν κύβο ουρανίου στο Τατόι;

Οπως οι ναζί ανέπτυξαν ενθουσιωδώς την τεχνολογία και γοητεύτηκαν από οποιοδήποτε νεωτερισμό, εικάζουμε ότι έτσι και η Γερμανίδα «γαλαζοαίματη» που φόρεσε τη στολή τους και βίωσε την εποχή τους μαγνητίστηκε από το αμερικανικό project «Ατομα για την ειρήνη». Σύντροφος στην αντικομμουνιστική υστερία του διαβόητου αρχηγού της CIA Αλεκ Ντάλες, η Φρειδερίκη δόθηκε ψυχή τε και σώματι στη συντριβή των «κόκκινων». Αν και έστηνε ένα προσωπικό δίκτυο επαφών και διπλωματίας, δημοσίως δήλωνε «ταπεινή μαθήτρια» της ατομικής ενέργειας. Ο Ψυχρός Πόλεμος δεν άφηνε περιθώρια για πολιτική και επιστημονική συνεργασία των δύο μπλοκ σε ειρηνικές εφαρμογές ή στη σύντηξη. Η Φρειδερίκη ήταν τέκνο αυτής της εποχής που ανακάλυπτε πλούσια ουρανοφόρα κοιτάσματα στη Μακεδονία δημιουργώντας πυρηνικές προσδοκίες. Και αποκαλύπτεται πώς η Ελλάδα είχε επιλέξει ποιο ατομικό άρμα θα καβαλήσει το 1957, όταν αντιτάχτηκε στην επιστημονική διάσκεψη για τα ραδιοϊσότοπα, απορρίπτοντας μαζί με τους δυτικούς ένα σοβιετικό αίτημα. Ηταν η… συστατική επιστολή που την έβαλε το 1959 στο κλειστό κλαμπ των έμπιστων των ΗΠΑ για στρατιωτική χρήση της ατομικής ενέργειας.

Στην «ατομική Ελλάδα» είχε ρόλο φυσικά ο στρατός. Ο ναύαρχος Σπανίδης, επί παραδείγματι, ανήκε στους σκαπανείς, στήνοντας αντιδραστήρα και τον «Δημόκριτο», ενώ διαπραγματεύσεις που αποκαλύπτεται ότι ήταν παρωχημένα ανατολίτικα παζάρια για κατασκευή πυρηνικού εργοστασίου παραγωγής ηλεκτρικού ρεύματος διεξήγαν τα χουντικά τέκνα του ΙΔΕΑ. Τα σχέδια ναυάγησαν στο Τσερνόμπιλ, ενώ εμπόδιο ήταν το κόστος που φούσκωνε από τόσους «ενδιάμεσους». Μια τυπική μεταπολεμική ελληνική ιστορία δηλαδή.

ΙΝFO
Το βιβλίο του Αχιλλέα Χεκίμογλου «Ατομική εποχή: Πυρηνική ενέργεια, αντιδραστήρες και ουράνιο στην Ελλάδα του 20ού αιώνα» κυκλοφορεί από τις εκδόσεις Παπαδόπουλος

Ετικέτες

Documento Newsletter