Ο Κάρολος Γ’ ανεβαίνει αυτό το Σάββατο στο θρόνο της Βρετανίας και το γεγονός καλύπτεται ποικιλοτρόπως από τα παγκόσμια ΜΜΕ, δηλαδή με τον εξής έναν: παρουσιάζοντας τα εξωπραγματικά ποσά που ξοδεύτηκαν για την τελετή, τα πανάκριβα κουστούμια της βασιλικής οικογένειας, τους λαμπερούς καλεσμένους κπλ. Ενδιαφέρον, ωστόσο προκαλεί η εργώδης και διαρκής προσπάθεια της βασιλικής οικογένειας να αποκρύψει από τα… αδιάκριτα βλέμματα πολιτών και δημοσιογράφων οποιαδήποτε πληροφορία σχετικά με τα οικονομικά της. Με το δημοκρατικό αίσθημα να έχει ανοδικές τάσεις, την οικονομία του νησιού να υποφέρει από τον πληθωρισμό και την ενεργειακή κρίση και τους Βρετανούς να έχουν πλέον απομυθοποιήσει τον θεσμό της βασιλείας, πολλοί θέτουν το εύλογο ερώτημα πόσο κοστίζει στους Βρετανούς αυτό το πολιτειακό απολίθωμα και αν αξίζει, στην τελική, να το διατηρούν ζωντανό.
Εύλογα ερωτήματα
Αν διαβάζει κανείς το Guardian τις τελευταίες μέρες, θα έχει αντιληφθεί τη σειρά ερευνητικών ρεπορτάζ για το «Κόστος του Στέμματος», στα οποία θα λάβει μια καλή εικόνα για το πόσο κοστίζει η βασιλική οικογένεια στους βρετανούς πολίτες. Οι ερωτήσεις που θέτει το βρετανικό Μέσο είναι αυτονόητες για μια αστική κοινοβουλευτική δημοκρατία, πόσο μάλλον για τη Βρετανία που περηφανεύεται ότι είναι η πρώτη του είδους: Πόσα χρήματα διατίθενται για τους εργαζόμενους στην υπηρεσία της βασιλικής οικογένειας; Πόση είναι η περιουσία του Βασιλιά; Επίσης, πόσο θα κοστίσει η στέψη στο βρετανικό λαό;
Παράλληλα, οι έρευνες αυτές έρχονται σε συνέχεια προηγούμενων ερευνών για τη νομική θέση και τη συνταγματική επιρροή της μοναρχίας στη σημερινή Βρετανία. Αυτό όμως που κάνει αλγεινή εντύπωση είναι η αντιμετώπιση των ερευνητών δημοσιογράφων από το Παλάτι του Μπάκιγχαμ όταν κάνουν ενοχλητικές ερωτήσεις. Σύμφωνα με τη συγγραφέα και ιστορικό, Άννα Γουάιτλοκ στην ιστοσελίδα Jacobin, οι δημοσιογράφοι λαμβάνουν απαντήσεις όπως: «Ρωτήστε κάποιον άλλο», «Βρείτε άκρη μόνοι σας» ή «Δεν έχετε δικαίωμα να το μάθετε»…
Το πιο εντυπωσιακό όμως είναι ο παροιμιώδης φράχτης που έχει υψώσει η βρετανική βασιλική οικογένεια γύρω από οποιαδήποτε πληροφορία σχετικά με τα οικονομικά της στοιχεία. Η Γουάιτλοκ αφηγείται ότι πολλές φορές η αναζήτηση στα Εθνικά Αρχεία για έγγραφα, ακόμα και φαινομενικά αβλαβή για την εθνική ασφάλεια και τη βασιλική οικογένεια, επιστρέφει μια ειδοποίηση ότι «το αρχείο είναι κλειστό», ενώ ακολουθεί μια παραπομπή για υποβολή αιτήματος αποκάλυψης λόγω ελευθερίας της πληροφορίας (Freedom of Information request – FOIR). Η βασιλική οικογένεια εξαιρείται από αυτή την πρόβλεψη, αφού αν κάνεις FOIR σε ένα έγγραφο που την αφορά, η απάντηση που σου δίνεται είναι «όχι», αφήνοντας τους πολίτες στο σκοτάδι. «Απαγορεύεται η κριτική ή η συζήτηση για τη βασιλική οικογένεια στο κοινοβούλιο. Τα βασιλικά αρχεία είναι ουσιαστικά κλειστά», σχολιάζει η Γουάιτλοκ.
Βασιλική συναίνεση και ασυλία
Για να περάσουν νομοσχέδια που επηρεάζουν τα συμφέροντα της Βασιλικής οικογένειας από τη Βουλή χρειάζεται να δοθεί η λεγόμενη «βασιλική συναίνεση». Ο Guardian αποκάλυψε ότι περισσότεροι από 1.000 νόμοι αναθεωρήθηκαν από τη βασίλισσα Ελισάβετ και τον πρίγκιπα Κάρολο κατά τη διάρκεια της βασιλείας της, σε θέματα όπως η δικαιοσύνη, η κοινωνική ασφάλιση και οι φυλετικές σχέσεις.
Το 2006 δόθηκε στη βασίλισσα εξαίρεση για ένα νόμο που απέτρεπε την κακομεταχείριση ζώων. Η εξαίρεση σήμαινε ότι οι ελεγκτές δεν θα μπορούσαν να εισέλθουν στα ιδιωτικά της κτήματα. Ίσως το πιο ανησυχητικό και εκπληκτικό είναι ότι το βασιλικό νοικοκυριό εξαιρείται από τον νόμο περί ισότητας του 2010, ο οποίος προστατεύει τους ανθρώπους στο χώρο εργασίας τους από φυλετικές διακρίσεις. Το Παλάτι του Μπάκιγχαμ, όταν ρωτήθηκε σχετικά, δεν αρνήθηκε την εξαίρεση, απλά είπαν ότι έχουν τη δική τους διαδικασία.
Έπειτα, υπάρχει η βασιλική ασυλία. Αυτό σημαίνει ότι ο μονάρχης δεν μπορεί να διωχθεί ή να υποβληθεί σε αστικές νομικές ενέργειες βάσει του νόμου. Ουσιαστικά, ο βασιλιάς δεν μπορεί να δικαστεί για εγκληματική συμπεριφορά. Σε ορισμένες περιπτώσεις, χορηγείται στο Στέμμα νομική ασυλία σε σχέση με την ιδιωτική του περιουσία, όπως για τα κάστρα στο Σάντριγχαμ και το Μπαλμόραλ.
Ο Κάρολος Γ’ ανεβαίνει αυτό το Σάββατο στο θρόνο της Βρετανίας και το γεγονός καλύπτεται ποικιλοτρόπως από τα παγκόσμια ΜΜΕ, δηλαδή με τον εξής έναν: παρουσιάζοντας τα εξωπραγματικά ποσά που ξοδεύτηκαν για την τελετή, τα πανάκριβα κουστούμια της βασιλικής οικογένειας, τους λαμπερούς καλεσμένους κπλ. Ενδιαφέρον, ωστόσο προκαλεί η εργώδης και διαρκής προσπάθεια της βασιλικής οικογένειας να αποκρύψει από τα… αδιάκριτα βλέμματα πολιτών και δημοσιογράφων οποιαδήποτε πληροφορία σχετικά με τα οικονομικά της. Με το δημοκρατικό αίσθημα να έχει ανοδικές τάσεις, την οικονομία του νησιού να υποφέρει από τον πληθωρισμό και την ενεργειακή κρίση και τους Βρετανούς να έχουν πλέον απομυθοποιήσει τον θεσμό της βασιλείας, πολλοί θέτουν το εύλογο ερώτημα πόσο κοστίζει στους Βρετανούς αυτό το πολιτειακό απολίθωμα και αν αξίζει, στην τελική, να το διατηρούν ζωντανό.
Το… κρυφό σεντούκι
Η μεγαλύτερη πρόνοια ωστόσο για την μυστικότητα λαμβάνεται σε ό,τι έχει να κάνει με τα οικονομικά της οικογένειας. Ο Βασιλιάς εκτιμάται ότι έχει προσωπική περιουσία 1,8 δισ. λίρες, όμως αυτό ερείδεται σε εικασίες. Επίσης, σύμφωνα με το Forbes, η συνολική περιουσία της βασιλείας εκτιμάται σε 46 δισ. λίρες, ενώ τα 25 δισ. είναι η αξία των ακινήτων! (https://www.forbes.com/sites/giacomotognini/2023/05/04/inside-king-charles-iiis-25-billion-real-estate-empire/)Ισοτιμία στους φόρους δε νοείται για το μονάρχη αφού πληρώνει οικειοθελώς κάποιο φόρο εισοδήματος , αλλά δεν πληρώνει ούτε φόρο κληρονομιάς, ούτε εταιρικό φόρο.
Έτσι, η βασιλεία στη Βρετανία έρχεται σε αντίθεση με τις καλές πρακτικές μιας δημοκρατίας, δηλαδή την λογοδοσία και την ισότητα απέναντι στο νόμο. Στέκεται στην κορυφή της κοινωνίας, ενώ με την ίδια της την ύπαρξη, ενισχύει την ανισότητα και την εμπέδωση μιας αίσθησης ιεραρχίας. Η αίσθηση αυτή, ότι κάποιοι άνθρωποι είναι εκ γενετής καλύτεροι από άλλους, δεν έχει θέση σε μια σύγχρονη δημοκρατία. Για να μην αναφέρουμε ότι πρόκειται ουσιαστικά για κληρονομικά προνόμια λευκών και για έναν θεσμό που έχει επωφεληθεί πολύ από τις αποικιακές αδικίες.
Η μεγαλύτερη πρόνοια ωστόσο για την μυστικότητα λαμβάνεται σε ό,τι έχει να κάνει με τα οικονομικά της οικογένειας. Ο Βασιλιάς εκτιμάται ότι έχει προσωπική περιουσία 1,8 δισ. λίρες, όμως αυτό ερείδεται σε εικασίες. Επίσης, σύμφωνα με το Forbes, η συνολική περιουσία της βασιλείας εκτιμάται σε 46 δισ. λίρες, ενώ τα 25 δισ. είναι η αξία των ακινήτων! Ισοτιμία στους φόρους δε νοείται για το μονάρχη αφού πληρώνει οικειοθελώς κάποιο φόρο εισοδήματος , αλλά δεν πληρώνει ούτε φόρο κληρονομιάς, ούτε εταιρικό φόρο.
Έτσι, η βασιλεία στη Βρετανία έρχεται σε αντίθεση με τις καλές πρακτικές μιας δημοκρατίας, δηλαδή την λογοδοσία και την ισότητα απέναντι στο νόμο. Στέκεται στην κορυφή της κοινωνίας, ενώ με την ίδια της την ύπαρξη, ενισχύει την ανισότητα και την εμπέδωση μιας αίσθησης ιεραρχίας. Η αίσθηση αυτή, ότι κάποιοι άνθρωποι είναι εκ γενετής καλύτεροι από άλλους, δεν έχει θέση σε μια σύγχρονη δημοκρατία. Για να μην αναφέρουμε ότι πρόκειται ουσιαστικά για κληρονομικά προνόμια λευκών και για έναν θεσμό που έχει επωφεληθεί πολύ από τις αποικιακές αδικίες.