Θυμάστε τις εφημερίδες με τα ένθετα και τις πολυτελείς εκδόσεις; Τα CD, τα DVD, τα βιβλία μαγειρικής και τα παρελκόμενα που κουβαλούσαμε με σακούλες σουπερμάρκετ; Τότε που ο Ψυχάρης χάριζε ταινίες πρώτης προβολής και το «Πρώτο Θέμα» αγόραζε από το Χόλιγουντ δικαιώματα γι’ αυτές που δεν είχαν προβληθεί ακόμη; Ωραίες εποχές για τζαμπατζήδες.
Γιατί ούτε ο Ψυχάρης ούτε οι βασιλικότεροι του Ψυχάρη που τον εκπαραθύρωσαν πλήρωναν τίποτε από αυτά που πρόσφεραν. Πληρώθηκαν όλα με τραπεζικά δάνεια που ανακεφαλαιοποιήθηκαν από τον κοσμάκη. Εκτός δηλαδή από τα κότερα του Ψυχάρη και του Θέμου, οι αναγνώστες πλήρωσαν και τον εκδοτικό τους ναπολεοντισμό, έναν ανταγωνισμό που είχε να κάνει όχι με την είδηση αλλά με το μερτικό της εξουσίας που διεκδικούσαν.
Η αναχώρηση του Θέμου για κόσμους όπου όλα αυτά δεν έχουν καμία σημασία (για τον ίδιο τουλάχιστον) έκανε πολλούς να μιλήσουν για εκδοτικό θαύμα. Και ήταν πραγματικά εκδοτικό θαύμα. Αφού ποτίστηκε με τα απόνερα της συνεύρεσης στην μπανιέρα των δύο εκ των τριών αρχικών εκδοτών της, κουβάλησε μαύρο χρήμα, έκανε νέους μετόχους ανθρώπους που διώκονταν για κακουργήματα, ενεπλάκη –αν και ποτέ δεν ερευνήθηκε– σε ένα από τα μεγαλύτερα σκάνδαλα –αυτό του Μαρινόπουλου– και εφηύρε μια από τις μεγαλύτερες τραπεζικές κομπίνες. Οι τρεις ιστορικοί μέτοχοι πούλησαν σε δικές τους εταιρείες τις μετοχές τους και οι δικές τους εταιρείες τούς πλήρωσαν με δάνεια που πάρθηκαν με εγγύηση την ίδια την εφημερίδα. Αυτοί έγιναν εκατομμυριούχοι σε μια νύχτα και η εφημερίδα έχει δανειακές υποχρεώσεις 33 εκατομμύρια ευρώ.
Αν νομίζετε πως όλα αυτά περιγράφουν μια άρρωστη εποχή κάνετε λάθος. Το «Πρώτο Θέμα» συνεχίζει να εκδίδεται με λεφτά των τραπεζών όταν σπίτια απειλούνται με κατασχέσεις. Την ώρα που άλλες εφημερίδες χωρίς σχέσεις με offshore και μαύρες σακούλες με χρήμα δίνουν τη μάχη της επιβίωσης, το «Πρώτο Θέμα» κατά παράβαση κάθε κανόνα της ηθικής (σιγά μη νοιαστούν για την ηθική, θα μου πείτε), της αγοράς και της χρηστής τραπεζικής τακτικής αναπνέει γιατί το κρατάνε στη ζωή οι τράπεζες. Δεν πρόκειται για δημοσιογραφικές εκτιμήσεις. Στον ισολογισμό του 2017 οι ορκωτοί λογιστές σημειώνουν για τις δραστηριότητες της εταιρείας Πρώτο Θέμα ότι «υπάρχει ουσιώδης αβεβαιότητα η οποία ενδεχομένως θα εγείρει αμφιβολία σχετικά με τη δυνατότητα της εταιρείας να συνεχίσει τη δραστηριότητά της». Το «Πρώτο Θέμα» έχει δάνεια 33 εκατομμύρια και για το 2017, με βάση τον ισολογισμό της εταιρείας, υποχρεώσεις προς το δημόσιο 6,1 εκατομμύρια (από αυτά 5,5 ληξιπρόθεσμα), συσσωρευμένες ζημιές 8,3 εκατομμύρια και βραχυπρόθεσμες υποχρεώσεις πάνω από 28 εκατομμύρια.
Την ίδια χρονιά εμφανίζονται οι offshore σωτήρες της εφημερίδας που βάζουν περίπου 6 εκατομμύρια για να γίνει αύξηση μετοχικού κεφαλαίου ώστε να ρυθμιστούν τα δάνεια. Η αύξηση αυτή όμως δεν μπορεί να λύσει το πρόβλημα βιωσιμότητας της εφημερίδας.
Σε κάθε άλλη περίπτωση η τράπεζα θα έκανε απαιτητά τα δάνεια και θα εκποιούσε τα περιουσιακά στοιχεία. Ετσι συμβαίνει στην αγορά που τόσο συχνά επικαλούνται οι ιδιοκτήτες του «Πρώτου Θέματος» με τους κρυφούς χρηματοδότες. Δεν συμβαίνει όμως αυτό για τη ναυαρχίδα της λαϊκίστικης διαπλοκής που από τον Μάρτιο του 2017 καταφέρνει να αναστέλλει κάθε απαίτηση και να υπόσχεται στην τράπεζα-δανειστή λαγούς με πετραχήλια. Αν πιστέψουμε τις κακές γλώσσες, οι μέτοχοι του «Πρώτου Θέματος» προσπαθούν να πείσουν την τράπεζα να τρενάρει κάθε νόμιμη διαδικασία μέχρι τις εκλογές οι οποίες θα τους δώσουν ανάσα και χρήμα, όπως λένε. Και ναι μεν να μην πιστέψουμε τις κακές γλώσσες, αλλά η πραγματικότητα βγάζει εν τω μεταξύ μια γλώσσα να. Γιατί ο χρηματοδότης του μετόχου του «Πρώτου Θέματος» είναι ταυτόχρονα και χρηματοδότης της Μαρέβας Γκραμπόφσκι-Μητσοτάκη, η οποία έχει κάθε λόγο να περιμένει τις εκλογές όσο ο Κυριάκος Μητσοτάκης και οι μέτοχοι της εφημερίδας.
Πέρα από σενάρια και εικασίες τα γεγονότα είναι ξεκάθαρα. Μια υπερχρεωμένη εφημερίδα με ζημιές αλλά με «δημιουργικούς» περί τα οικονομικά ιδιοκτήτες καταφέρνει να επιβιώνει πετυχαίνοντας τραπεζικές διαδικασίες που γι’ άλλους είναι άγνωστες. Την ώρα που οι τράπεζες αναζητούν εισπράξεις για να μην έχουμε μια από τα ίδια, εμφανίζονται γαλαντόμες απέναντι στο «Πρώτο Θέμα» με το επιχείρημα πως καταβάλλουν προσπάθεια για να μην επέλθει το μοιραίο. Φυσικά αυτό που αντιλαμβάνονται ως μοιραίο δεν είναι να μείνουν άνθρωποι στον δρόμο αλλά να σπάσει ένας κρίκος της εγχώριας διαπλοκής. Το μοναδικό ερώτημα είναι αν το κάνουν από ιδεολογική ταύτιση με τους εκδότες του «Πρώτου Θέματος» ή ως αποτέλεσμα αμοιβαίας αναγκαστικής κατανόησης που περιλαμβάνει απειλές και ομηρίες διπλής όψης. Ηταν η Ντόρα Μπακογιάννη που αποκαλούσε τον εκλιπόντα εκδότη της εφημερίδας εκβιαστή μέσα στη Βουλή και κάτι θα ήξερε.
Οι τράπεζες συνεχίζουν να πριμοδοτούν με την τακτική τους το «Πρώτο Θέμα» και να νοθεύουν την αγορά. Μια εφημερίδα χωρίς δάνεια που πουλάει ειδήσεις, θέματα, ρεπορτάζ έχει να αντιμετωπίσει έναν αντίπαλο που σκορπάει ξένο χρήμα για να δημιουργήσει μια κραταιά θέση, το οποίο μάλιστα δεν θα επιστρέψει ποτέ σύμφωνα με τους ορκωτούς λογιστές.
Πίσω από αυτή την προκλητική ιστορία δεν βρίσκονται μόνο τραπεζίτες που είναι πιθανό να ακολουθήσουν τον δρόμο τον παλιών συναδέλφων τους στην υποδικία. Υπάρχει η πολιτική και οικονομική ελίτ που ενδιαφέρεται να σώσει το «Πρώτο Θέμα» και ει δυνατόν όχι με δικά της χρήματα. Οι κοινοί χρηματοδότες Μαρέβας και «Πρώτου Θέματος» συνεχίζουν να πιστεύουν πως οι δυσκολίες τους είναι ζήτημα μιας πολιτικής παρένθεσης που θα κλείσει. Και γι’ αυτό δεν πρέπει να κλείσει το «Πρώτο Θέμα». Την επόμενη φορά που θα πάτε να ρυθμίσετε δάνειο ζητήστε τους όρους του «Πρώτου Θέματος» ή έστω του «Κήρυκα Χανίων».
ΥΓ.: Φαντάζομαι καταλαβαίνετε γιατί χτυπάνε με τέτοια λύσσα το Documento. Δεν αποκαλύπτει μόνο όσα κάνουν αλλά δεν τους αφήνει να κάνουν και όσα προγραμματίζουν.