Το αποτυχημένο στρατιωτικό πραξικόπημα στις 15-16 Ιουλίου 2016 υπήρξε μία καθοριστική στιγμή στην σύγχρονη ιστορία της Τουρκίας. Ο Ερντογάν βγήκε πιο δυνατός ενώ η αντιπολίτευση με τον ένα ή τον άλλο τρόπο στραγγαλίστηκε.
Εκείνο το βράδυ στρατιώτες, άρματα μάχης και αεροπορία βγήκαν σε κοινή θέα στην Άγκυρα και στη Κωνσταντινούπολη επιχειρώντας να καταλάβουν την εξουσία. Το κτήριο της Τουρκικής συνέλευσης και το προεδρικό μέγαρο βομβαρδίστηκαν από , τα άρματα μάχης «κόλλησαν» σε έναν ανθρώπινο ωκεανό που τα παρεμπόδισε με τα γυμνά του χέρια ενώ στρατιώτες λιντσαρίστηκαν από το πλήθος. Ο Ερντογάν μίλησε στους Τούρκους πολίτες μέσω της εφαρμογής Facetime και τους κάλεσε να υπερασπιστούν την δημοκρατία, βάζοντας τέλος σε οποιαδήποτε φήμη θανάτου, σύλληψης ή διαφυγής στο εξωτερικό. Συνολικά 251 άτομα έχασαν τη ζωή τους ενώ πάνω από 2.000 τραυματίστηκαν.
Τα σενάρια που κυκλοφόρησαν μετά την ήττα των πραξικοπηματιών ήταν πολλά και διάφορα. Από το δίκτυο του αυτοεξόριστου ιμάμη Γκιουλέν, στους πράκτορες της CIA έως και το βαθύ κεμαλικό κράτος. Ενδεχομένως και οι τρεις παίκτες μαζί να έπαιξαν έναν ρόλο. Όμως, αυτό που έχει σημασία είναι ότι ο νικητής Ερντογάν και το Κόμμα Δικαιοσύνης και Ανάπτυξης (AKP) έχει εξαπολύσει ένα κυνήγι μαγισσών σε κάθε μορφής αντιφρονούντες, το οποίο δεν λέει να σταματήσει.
Θύματα του αριστεροί, Κούρδοι έως και φερόμενοι Γκιουλενιστές. Παράλληλα, 122 δημοσιογράφοι, 700 ακαδημαϊκοί και χιλιάδες στρατιωτικοί βρίσκονται στις φυλακές, μαζί με χιλιάδες πολιτικούς κρατουμένους, δασκάλους και γιατρούς. Την ίδια στιγμή χιλιάδες έχουν μεταναστεύσει ή αυτοεξοριστεί στο εξωτερικό. Δίχως να μετράμε τους βασανισθέντες και τους συλληφθέντες.
Ο Ερντογάν χρησιμοποίησε το πραξικόπημα ως πολιτικό εργαλείο για να ισχυροποιήσει περαιτέρω τη θέση του στην τουρκική κοινωνία. Η αλλαγή του πολιτεύματος που ακολούθησε το 2017 έκανε την εξουσία του Ερντογάν ακαταμάχητη. Ταυτόχρονα, έδωσε το έναυσμα για μία γεωπολιτική ανατοποθέτηση της Τουρκίας στον χάρτη, καταφεύγοντας εναντίον της Δύσης ενόσω ενισχύονταν οι δεσμοί της χώρας με τις ευρασιατικές δυνάμεις. Αυτό διότι ο Ερντογάν θεωρεί ως εξωτερικούς υπαίτιους τους πραξικοπήματος τις ΗΠΑ και τη στήριξη που προσφέρουν στον Γκιουλέν.
Ο Κεμαλισμός ηττήθηκε και το πολιτικό Ισλάμ ως ιδεολογία και πολιτικό πρόγραμμα επικράτησε μετά το πραξικόπημα. Δημιουργώντας ένα νέο βαθύ κράτος το ερντογανικό πολιτικό Ισλάμ επιχειρεί να αναδιαμορφώσει την κοσμική Τουρκία προς μία νέα κατεύθυνση, τόσο εσωτερικά, όσο και εξωτερικά. Σε αυτά τα πλαίσια τίθενται η μετατροπή της Αγίας Σοφίας σε τζαμί, η διεκδίκηση της ηγεμονίας στον Ισλαμικό χώρο καθώς και η ανάκληση του Οθωμανικού παρελθόντος.
Η Τουρκική κοινωνία παράγει αντιστάσεις και η αντιπολίτευση έχει συσπειρωθεί εναντίον του αυταρχισμού του Ερντογάν. Υπάρχουν μάλιστα σενάρια κοινού υποψηφίου στις εκλογές του 2023. Τη στιγμή που η δημοφιλία του Ερντογάν καταρρέει η επερχόμενη εκλογική μάχη ενδέχεται να αποτελέσει εφαλτήριο μίας νέας πορείας, εάν και εφόσον πάντοτε ο Ερντογάν αποδεχθεί το αποτέλεσμα της…
