Η έννοια της πολιτικής ευθύνης είναι δύσκολη.
Σύμφωνα με τον καταστατικό χάρτη της πολιτείας, η πολιτική ευθύνη είναι αντικειμενική, δεν χρειάζεται να έχει άμεση προσωπική εμπλοκή ένας υπουργός σε ένα ζήτημα για να του καταλογιστεί, αρκεί να εμπίπτει το κρίσιμο ζήτημα στο πεδίο των αρμοδιοτήτων του.
Ποιο είναι όμως το κρίσιμο στοιχείο για τη διαπίστωση και τον καταλογισμό της αντικειμενικής πολιτικής ευθύνης; Σε κάθε περίπτωση κρίσιμο στοιχείο είναι η αναγνώριση του λάθους από τον ίδιο τον δημόσιο λειτουργό. Η κ. Μενδώνη αναγνώρισε ότι υπήρξε λάθος όταν είπε ότι ο Λιγνάδης «με εξαπάτησε, μας εξαπάτησε». Το εάν η εξαπάτηση νοηθεί στην αρχή, στον διορισμό του, ή στο τέλος, όταν άρχισαν να αποκαλύπτονται τα περιστατικά με αποτέλεσμα να καθυστερήσει η αποπομπή του, έχει μεν τη σημασία του αλλά και στις δύο περιπτώσεις θεμελιώνεται αντικειμενική πολιτική ευθύνη.
Στη συνέχεια, και αφού στον χειρισμό της υπόθεσης συνολικά τα έκαναν χειρότερα και από τον χειρισμό της κακοκαιρίας, ο Κυριάκος Μητσοτάκης της καταλόγισε κι άλλο λάθος, ότι είπε πως «ο Λιγνάδης είναι ένας επικίνδυνος άνθρωπος». Αρα, δεύτερο λάθος. Υπάρχει ένα ακόμη λάθος ότι η κ. Μενδώνη είπε ότι ο κ. Λιγνάδης υπέβαλε παραίτηση – όπως είπε και ο κυβερνητικός εκπρόσωπος.
Ο κ. Γεραπετρίτης όμως και ο πρωθυπουργός τους διέσυραν και τους δύο σαν ψεύτες όταν αποκάλυψαν ότι ο Δημήτρης Λιγνάδης υποχρεώθηκε σε παραίτηση. Μια κυβέρνηση δεν μπορεί να λέει ψέματα δίχως ευθύνη. Αυτό ως συνταγματολόγος όφειλε να το γνωρίζει ο κ. Γεραπετρίτης. Ισως αυτό του καταλογίζει ο Γρηγόρης Δημητριάδης και έχουν γίνει «μια ωραία ατμόσφαιρα εκεί στο Μέγαρο Μαξίμου». Το επιχείρημα της αποφυγής της διαπόμπευσης του παιδεραστή είναι απλώς αστείο.
Βεβαίως η αντικειμενική πολιτική ευθύνη κατά το σύνταγμα είναι διαφορετική από την πολιτική ευθύνη όπως τη χρησιμοποιούμε στην καθομιλουμένη, πολίτες, δημοσιογράφοι και δυστυχώς και οι πολιτικοί μας που θα έπρεπε να είναι πιο προσεκτικοί.
Ο διορισμός του Δημήτρη Λιγνάδη με τον τρόπο που έγινε ενέχει και την αντικειμενική πολιτική ευθύνη κατά το σύνταγμα και πολύ περισσότερο την πολιτική ευθύνη σύμφωνα με την καθομιλουμένη εκείνου που την αποφάσισε. Και εάν μεν ήταν η κ. Μενδώνη,
Εάν ο κ. Λιγνάδης ήταν επιλογή του πρωθυπουργού και την επέβαλε στην κ. Μενδώνη, όπως άφησε να εννοηθεί η ίδια στη συνέντευξή της, εξηγεί γιατί παρά την αλληλουχία λαθών παραμένει στη θέση της όπως της καταλόγισε ο πρωθυπουργός από το βήμα της Βουλής, τα πράγματα θα ήταν απλά: θα την υποχρέωνε σε παραίτηση και το θέμα θα τελείωνε. Εάν όμως ο κ. Λιγνάδης ήταν επιλογή του πρωθυπουργού και την υπέβαλε στην κ. Μενδώνη –όπως άφησε να εννοηθεί η ίδια στη συνέντευξή της– τότε τα πράγματα είναι πιο δύσκολα. Αυτό εξηγεί γιατί παρά την αλληλουχία λαθών η κ. Μενδώνη παραμένει στη θέση της. Τότε όμως ο πρωθυπουργός είναι παγιδευμένος και λέει κι άλλα ψέματα σε ένα κρίσιμο ζήτημα. Η τελευταία γραμμή άμυνας της κυβέρνησης είναι η εξής: «Μα ήταν ένας πολύ καλός ηθοποιός του θεάτρου όπως του αναγνώριζαν όλοι». Εν ολίγοις ήταν άριστος, αλλά στην πορεία τούς προέκυψε και παιδόφιλος και ενδεχομένως και παιδοβιαστής…
Ο απλός λαός έχει τη δική του αντίληψη περί πολιτικής ευθύνης. Αντιλαμβάνεται ότι την πολιτική ευθύνη –στην καθομιλουμένη– για την επιλογή και τη στήριξη ενός παιδόφιλου και κατηγορουμένου για βιασμούς ανηλίκων, το ειδεχθέστερο έγκλημα, την έχει ο πρωθυπουργός της χώρας. Και θα την καταλογίσει όταν έλθει η δική του ώρα. Στο τέλος πάντα αυτό γίνεται, ό,τι και να δείχνουν προσωρινά οι δημοσκοπήσεις.
Ο Σπύρος Γκουτζάνης είναι πολιτικός συντάκτης στο Documento
