Η ομιλία_x000D_
του Αλέξη Τσίπρα στο Γαλάτσι σηματοδότησε τη μετάβαση σε ένα νέο και_x000D_
αναβαθμισμένο στάδιο γι’ αυτό που άρχισε από το 2012, τη μεγάλη συνάντηση_x000D_
ανάμεσα στην οργανωμένη Αριστερά και τον προοδευτικό δημοκρατικό κόσμο της_x000D_
Ελλάδας. Η ιστορία αυτού του πολιτικού χώρου δεν είναι γραμμική αλλά μπορούμε_x000D_
να πούμε πως ήδη από τη δεκαετία του ’50 αποτελούσε την πλειοψηφία στη χώρα,_x000D_
παρότι δεν κατάφερνε να έχει πάντα κυβερνητική έκφραση.
Ο χώρος αυτός, είτε με θετικό προσδιορισμό (προοδευτικός, δημοκρατικός) είτε με αρνητικό (αντιδεξιός, αντιβασιλικός), ήταν διακριτός και είχε μέχρι και τα τέλη του προηγούμενα αιώνα καθαρές διαχωριστικές γραμμές από την άλλη πλευρά.
Αυτό το στοιχείο είναι κληρονομιά του ΕΑΜ, του πιο μεγάλου δημοκρατικού, ενωτικού πειράματος στην ιστορία της χώρας. Ενός εγχειρήματος με τεράστια συνδιαμόρφωση στην πράξη από τον ίδιο τον λαό, το οποίο συνδύασε την αντιμετώπιση των άμεσων προβλημάτων διαβίωσης και τον αγώνα ενάντια στον κατακτητή με το όραμα για έναν εντελώς νέο τρόπο ζωής που όμως –και εδώ ήταν όλη η ουσία– ήδη άρχιζε να υλοποιείται μέσα από τη δράση του ΕΑΜ. Οι επιμορφωτικές δράσεις, οι δομές λαϊκής αυτοδιοίκησης και λαϊκής δικαιοσύνης ήταν ένας νέος τρόπος δράσης που απαντούσε σε μια βασική ανάγκη των ανθρώπων. Να δουν αλλιώς τη ζωή τους και τον ίδιο τον εαυτό τους μέσα της. Αυτός ο μεγάλος λαϊκός πόθος έμεινε ανικανοποίητος λόγω των Δεκεμβριανών και του Εμφυλίου, όμως μεταφέρθηκε –μαζί με την κουλτούρα που φτιάχτηκε στο ΕΑΜ– στην ΕΔΑ και στις τοπικές οργανώσεις της. Και μεταπολιτευτικά αυτή την κληρονομιά αξιοποίησε, με τον πιο πρόσφορο τρόπο για τη στιγμή που το έκανε, το ΠΑΣΟΚ του Ανδρέα Παπανδρέου, ο οποίος υποσχέθηκε την άμεση αποκατάσταση των δημοκρατικών δικαιωμάτων. Και είναι εντελώς ενδεικτικό πως οι οργανώσεις του ΠΑΣΟΚ στην περιφέρεια φτιάχτηκαν κάτω από το σύνθημα «Αυτοοργανωθείτε» που είχε ρίξει ο Παπανδρέου. Ποιοι υλοποίησαν αυτό το σύνθημα; Μα αυτοί που ήξεραν τι σημαίνει. Οι ίδιοι οι πρώην ΕΔΑΐτες που είχαν εφαρμόσει το σύνθημα στις οργανώσεις της ΕΔΑ και ήξεραν τι σημαίνει να παίρνεις πρωτοβουλίες, να μιλάς ανοιχτά στον κόσμο, να δρας μαζί του για τα προβλήματα της καθημερινής ζωής του, που εκείνο τον καιρό ήταν και προβλήματα της ίδιας της δημοκρατίας.
Πολλοί παρεξηγούν τη σημασία της ενωτικής, της συμμαχικής γραμμής. Η ουσία της δεν βρίσκεται στο να είναι η γραμμή της Αριστεράς περισσότερο «κεντρώα». Δεν είναι αυτό το ιστορικό συμπέρασμα που προκύπτει από όσα είπαμε ως τώρα. Το ΠΑΣΟΚ έπιασε το κλίμα της εποχής του, το αξιοποίησε, υποσχέθηκε και έκανε βασικά πράγματα που είχε ανάγκη ο λαός (δημοκρατικές ελευθερίες, κοινωνικό κράτος), αλλά μετά, επειδή δεν είχε στέρεη ιδεολογική βάση, διαβρώθηκε. Και έτσι στη συνέχεια εκπαίδευσε τον κόσμο του και την ελληνική κοινωνία στον τεχνοκρατισμό, στην αποϊδεολογικοποίηση και εντέλει στη διαφθορά. Σήμερα όμως έχουμε για πρώτη φορά την ευκαιρία να κάνουμε το ανάποδο. Ο ΣΥΡΙΖΑ δεν είναι ΠΑΣΟΚ. Και δεν θα γίνει. Γιατί έχει δομημένη ταυτότητα που έχει χτιστεί και από την ιδεολογία αλλά και από την ίδια την πρακτική των μελών του, όπως μέσα από την πρακτική έχτιζε πάντα ταυτότητα η Αριστερά, από το ΕΑΜ, την ΕΔΑ και τους Λαμπράκηδες ως σήμερα. Ο ΣΥΡΙΖΑ αποτελεί μια στιγμή. Την πρώτη στιγμή στην ιστορία της χώρας που η Αριστερά μιλάει στον ευρύ προοδευτικό, δημοκρατικό και ηθικό κόσμο, ασχέτως κομματικής προέλευσης, από μια θέση πρωτοβουλίας. Από μια θέση που της δίνει τον πρώτο λόγο. Από μια θέση, κατά Γκράμσι, ηγεμονική. Που της δίνει την ευκαιρία να διαμορφώσει αυτό τον κόσμο, σε συνομιλία ασφαλώς με τα δικά του στοιχεία. Πάντα άλλωστε αυτό λέγαμε. Οτι θέλαμε τη συνάντηση του προοδευτικού κόσμου με την Αριστερά, υπό την ιδεολογική πρωτοβουλία και ηγεμονία της. Το δεξιό λάθος του ΣΥΡΙΖΑ, λοιπόν, δεν θα ήταν να ορμήσει στην οικοδόμηση αυτής της πλατιάς συμμαχίας. Το δεξιό λάθος θα ήταν να φοβηθεί τη συμμαχία, να φοβηθεί τον λαό και το πολιτικό προσωπικό της σοσιαλδημοκρατίας (που έχει μείνει ανέστιο και, σε μεγάλο βαθμό, από επιλογή), να φοβηθεί πως αντί να καταφέρει να ριζοσπαστικοποιήσει κι άλλο τις κοινωνικές και πολιτικές δυνάμεις του προοδευτικού χώρου θα καταφέρουν αυτές να τον διαβρώσουν. Είναι το ίδιο δεξιό λάθος που χρόνια τώρα κάνει το ΚΚΕ. Και δεν το έχουμε καμιά ανάγκη.
Η Ιστορία έχει το κακό συνήθειο να είναι αυτή που είναι και όχι αυτή που θα θέλαμε. Και οι μεγάλες στιγμές της δεν έρχονται κατά παραγγελία. Σήμερα φτιάχνουμε τη ζωή του μέλλοντός μας. Σήμερα φτιάχνουμε τη νέα προοδευτική συμμαχία του ελληνικού λαού που θα δώσει το μεγάλο στίγμα της στην εξέλιξη της ελληνικής κοινωνίας για τα επόμενα πολλά χρόνια και ήδη καταφέρνει να στέλνει μεγάλα μηνύματα στην ίδια την Ευρώπη. Σήμερα αλλάζουμε πίστα.
*Ο Σταύρος Παναγιωτίδης είναι προϊστάμενος του Γραφείου Κοινωνικών Πολιτικών του πρωθυπουργού
