Η συλλογή Ζουμπουλάκη και τα περί «εθνικού παραδείγματος»

Η συλλογή Ζουμπουλάκη και τα περί «εθνικού παραδείγματος»

Μάτι βγάζει ο όγκος της συλλογής αρχαιοτήτων της Πέγκυς Ζουμπουλάκη, η οποία πέρασε επισήμως στο ελληνικό δημόσιο. Συγκεκριμένα, 6.099 αρχαία αντικείμενα –όσα περίπου διαθέτει ένα περιφερειακό μουσείο– ήταν το απόθεμα του παλιού αρχαιοπωλείου του πεθερού της, Θεόδωρου Ζουμπουλάκη, το οποίο μετά τον θάνατό του το 1963 ανέλαβε ο γιος του, Τάσος Ζουμπουλάκης.

Μετά τον θάνατο του δεύτερου το 1982 η συλλογή, που χρονολογείται από τους προϊστορικούς έως τους μεταβυζαντινούς χρόνους, μεταβιβάστηκε μέσα από τη νομική οδό της πώλησης στη σύζυγό του, Πέγκυ Ζουμπουλάκη, η οποία με διαδοχικές αποφάσεις του ΥΠΠΟ αναγνωρίστηκε ως κάτοχος της συλλογής. Πώς βρέθηκε αυτή η τεράστια συλλογή αριστουργημάτων στα χέρια των Ζουμπουλάκηδων; Οπως βρέθηκε στα χέρια πολλών συλλεκτών και εμπόρων της εποχής με το τότε ελαστικό νομοθετικό πλαίσιο (ο Θεόδωρος Ζουμπουλάκης άνοιξε το πρώτο του κατάστημα το 1912). Ωστόσο, καλό θα ήταν όταν μιλάμε για τέτοια μεγέθη να αντιλαμβανόμαστε την εντύπωση που προκαλούν. Και να αποφεύγονται οι βαρύγδουπες υπουργικές δηλώσεις περί «παραδείγματος προς μίμηση». Στο κάτω κάτω η κάτοχος είχε προσπαθήσει παλαιότερα να πουλήσει μέρος της συλλογής στο δημόσιο, αλλά η αγορά δεν προχώρησε καθώς δεν προέκυψε οικονομική συμφωνία.

Ας είμαστε πιο συγκρατημένοι στις εκφράσεις, τη στιγμή που μια τέτοια συλλογή θα ήταν αδιανόητο νομικά και ηθικά να δημιουργηθεί σήμερα. Και διότι ουσιαστικά δεν πρόκειται για «δωρεά» αλλά για «επιστροφή» των αρχαιοτήτων εκεί όπου ανήκουν. Αυτή θα ήταν η κατάλληλη λέξη. Οπως και ένα απλό ευχαριστήριο στην κ. Ζουμπουλάκη για την απόφασή της, αντί για τελετές, έστω και «σεμνές».

Documento Newsletter