Γράφει ο
Γρηγόριος Δερδελής
Μαιευτήρας Γυναικολόγος
Επιστημονικός Υπεύθυνος, Τμήματος Γυναικολογικών Υπερήχων, ΜΗΤΕΡΑ
Η ενδομητρίωση είναι μια συχνή γυναικολογική πάθηση που επηρεάζει εκατομμύρια γυναίκες σε όλο τον κόσμο. Η έγκαιρη διάγνωση και η σωστή διαχείριση της ενδομητρίωσης είναι σημαντικές για την ποιότητα ζωής των γυναικών που την αντιμετωπίζουν. Ένα από τα πιο σημαντικά εργαλεία στη διάγνωση της ενδομητρίωσης είναι το διακολπικό υπερηχογράφημα.
Τι είναι η Ενδομητρίωση;
Η ενδομητρίωση είναι μια κατάσταση κατά την οποία ιστός παρόμοιος με τον ενδομήτριο (ο ιστός που καλύπτει το εσωτερικό της μήτρας) αναπτύσσεται έξω από τη μήτρα. Αυτός ο ιστός μπορεί να βρεθεί στις ωοθήκες, στις σάλπιγγες, στην επιφάνεια της μήτρας, στο περιτόναιο (η μεμβράνη που καλύπτει τα εσωτερικά όργανα της κοιλιάς) και σε άλλες περιοχές του σώματος.
Κατά τη διάρκεια του εμμηνορροϊκού κύκλου, ο ενδομητρικός ιστός ανταποκρίνεται στις ορμονικές αλλαγές, διογκώνεται, διασπάται και αιμορραγεί. Όταν ο ιστός αυτός βρίσκεται έξω από τη μήτρα, η αιμορραγία δεν μπορεί να αποβληθεί από το σώμα, προκαλώντας φλεγμονή, πόνο και δημιουργία ουλών και συμφύσεων.
Συχνότητα της Ενδομητρίωσης
Η ενδομητρίωση επηρεάζει περίπου το 10% των γυναικών αναπαραγωγικής ηλικίας. Παρόλο που μπορεί να εμφανιστεί σε οποιαδήποτε ηλικία, συνήθως διαγιγνώσκεται σε γυναίκες ηλικίας 25-35 ετών. Η ακριβής αιτία της ενδομητρίωσης δεν είναι γνωστή, αλλά πιθανοί παράγοντες κινδύνου περιλαμβάνουν την κληρονομικότητα, τις ανοσολογικές διαταραχές, περιβαλλοντικές τοξίνες και άλλους παράγοντες.
Συμπτώματα της Ενδομητρίωσης
Η ενδομητρίωση μπορεί να προκαλέσει μια σειρά από συμπτώματα, τα οποία μπορεί να περιλαμβάνουν:
- Έντονος πόνος κατά την εμμηνόρροια (δυσμηνόρροια).
- Πόνος κατά τη διάρκεια της σεξουαλικής επαφής(δυσπαρέυνια).
- Πόνος κατά την ούρηση(Δυσουρία) ή την αφόδευση(δυσχεζία), ιδιαίτερα κατά την έμμηνο ρύση.
- Ανωμαλίες στην αιμορραγία (βαριά περίοδο, ιδίως όταν συνδυάζεται με αδενομύωση).
- Υπογονιμότητα, δυσκολία στην επίτευξη εγκυμοσύνης.
- Κόπωση, διάρροια, δυσκοιλιότητα, φούσκωμα και ναυτία.
Η Σημασία του Διακολπικού Υπερηχογραφήματος στη Διάγνωση της Ενδομητρίωσης
Το διακολπικό υπερηχογράφημα είναι μια μη επεμβατική διαγνωστική εξέταση που χρησιμοποιείται ευρέως για την ανίχνευση της ενδομητρίωσης. Κατά τη διάρκεια της εξέτασης, ένας λεπτός υπερηχογραφικός ηχοβολέας εισάγεται στον κόλπο για την απεικόνιση των αναπαραγωγικών οργάνων της γυναίκας, αλλά και των υπολοίπων πυελικών οργάνων.
Πλεονεκτήματα του Διακολπικού Υπερηχογραφήματος
- Ακρίβεια: Παρέχει λεπτομερή απεικόνιση των ωοθηκών, της μήτρας και των παρακείμενων ιστών.
- Ανίχνευση Ενδομητριωμάτων: Μπορεί να ανιχνεύσει κύστεις (ενδομητριώματα) στις ωοθήκες.
- Μη Επεμβατικό: Είναι ανώδυνο και δεν απαιτεί αναισθησία ή χειρουργική τομή.
- Άμεση Διαδικασία: Η εξέταση διαρκεί συνήθως μόνο 10-20 λεπτά και μπορεί να πραγματοποιηθεί στο ιατρείο του γυναικολόγου.
- Χαμηλό κόστος: πολύ χαμηλότερο κόστος από άλλες διαγνωστικές μεθόδους ( μαγνητική ή αξονική τομογραφία).
Διαδικασία του Διακολπικού Υπερηχογραφήματος
Η γυναίκα ξαπλώνει σε μια γυναικολογική καρέκλα και ένας λεπτός ηχοβολέας, καλυμμένος με ζελέ και ειδικό προστατευτικό, εισάγεται προσεκτικά στον κόλπο. Ο καθετήρας στέλνει ηχητικά κύματα που ανακλώνται από τα αναπαραγωγικά όργανα και δημιουργούν εικόνες σε μια οθόνη. Αυτές οι εικόνες επιτρέπουν στον γιατρό να δει τις εσωτερικές δομές και να ανιχνεύσει τυχόν ανωμαλίες.
Τι Δείχνει το Διακολπικό Υπερηχογράφημα;
Μέσω του διακολπικού υπερηχογραφήματος, ο γιατρός μπορεί να δει:
- Ενδομητριώματα: Κύστεις γεμάτες με αίμα στις ωοθήκες, χαρακτηριστικό της ενδομητρίωσης ( σοκολατοειδείς κύστεις).
- Συμφύσεις και Ουλές: Ουλώδης ιστός και συμφύσεις που έχουν δημιουργηθεί λόγω της ενδομητρίωσης.
- Αλλαγές στη Δομή της Μήτρας: Ανωμαλίες στο σχήμα ή τη θέση της μήτρας λόγω της νόσου.
Πώς Βοηθά στη Διάγνωση;
Το διακολπικό υπερηχογράφημα είναι ιδιαίτερα χρήσιμο στη διάγνωση της ενδομητρίωσης γιατί μπορεί να αποκαλύψει ενδομητριώματα και άλλες δομικές ανωμαλίες που σχετίζονται με την πάθηση. Η ακριβής διάγνωση επιτρέπει στον γιατρό να προτείνει την κατάλληλη θεραπεία και να βοηθήσει τη γυναίκα να διαχειριστεί τα συμπτώματά της. Το διακολπικό υπερηχογράφημα έχει και τη δυνατότητα της παρακολούθησης της νόσου στο χρόνο αλλά και την ανταπόκρισή της στη θεραπεία.
Άλλες Μέθοδοι Διάγνωσης
Εκτός από το διακολπικό υπερηχογράφημα, άλλες διαγνωστικές μέθοδοι περιλαμβάνουν τη μαγνητική τομογραφία (MRI) και τη λαπαροσκόπηση. Η λαπαροσκόπηση είναι η πιο αξιόπιστη μέθοδος διάγνωσης, καθώς επιτρέπει στον γιατρό να δει άμεσα τον ενδομητρικό ιστό και να πάρει δείγματα για βιοψία ή να τον καυτηριάσει.
Θεραπεία της Ενδομητρίωσης
Η θεραπεία της ενδομητρίωσης μπορεί να περιλαμβάνει:
- Φαρμακευτική Αγωγή: Αναλγητικά για τον πόνο, ορμονικές θεραπείες για τη ρύθμιση του εμμηνορροϊκού κύκλου και μείωση της ανάπτυξης του ενδομητρικού ιστού.
- Χειρουργική Επέμβαση: Λαπαροσκοπική χειρουργική επέμβαση για την αφαίρεση των ενδομητρικών εστιών και των συμφύσεων.
- Υποστήριξη και Διαχείριση: Συμβουλευτική και φυσικοθεραπεία για τη βελτίωση της ποιότητας ζωής και την αντιμετώπιση του χρόνιου πόνου.
Φαρμακευτική Αγωγή
Η φαρμακευτική αγωγή μπορεί να περιλαμβάνει:
- Αναλγητικά: Για την ανακούφιση του πόνου.
- Ορμονικές Θεραπείες: Αντισυλληπτικά χάπια, προγεστερόνη και άλλες ορμονικές θεραπείες για τη μείωση της ανάπτυξης του ενδομητρικού ιστού και τη ρύθμιση του εμμηνορροϊκού κύκλου.
Χειρουργική Επέμβαση
Η λαπαροσκόπηση ή ανοιχτό χειρουργείο-λαπαροτομία, είναι η πιο κοινή χειρουργική μέθοδος για τη διάγνωση και τη θεραπεία της ενδομητρίωσης και είναι συνήθως το τελευταίο στάδιο αντιμετώπισης της νόσου.
