Πόλεμος για το σύμβολο; Όχι, αλλά για την αυτοεπιβεβαίωση των γονιών, κυρίως, μέσω της βαθμοθηρίας
Ρεπορτάζ: Μαρία Μπραουδάκη
Όταν ένα σύμβολο (σημαία) καταλήγει να γίνεται τρόπαιο (της αριστείας) που μάλιστα διαθέτει και την άμεση έξωθεν καλή μαρτυρία (παρέλαση), δεν είναι δύσκολο να συναντήσει αντίδραση οποιαδήποτε προσπάθεια να βγει το σύμβολο από την αρένα…
Ακόμη και εάν η συγκεκριμένη αριστεία, εν προκειμένω του δημοτικού, είναι μύθος. Οι παροικούντες την Ιερουσαλήμ γνωρίζουν πολύ καλά ότι η αριστεία στο δημοτικό είναι τουλάχιστον σχετική και αποτέλεσμα πολλών παραμέτρων: της προσπάθειας των μαθητών, της αντιληπτικής τους ικανότητας, των ισορροπιών μέσα στην τάξη, ακόμη και των πιέσεων προς τους δασκάλους.
«Τα 10, λοιπόν του δημοτικού, και ειδικά της πέμπτης τάξης είναι δεκάρια πολλών κατηγοριών και ταχυτήτων, πολλές φορές και αλληλοσυγκουόμενων μεταξύ τους. Της αντίληπτικής ικανότητας των μαθητών, του κόπου και της μελέτης των μαθητών, της πίεσης των γονέων προς τους δασκάλους (έχω ζήσει περίπτωσεις οικογενειών που απαίτησαν με τον τρόπο τους από το δάσκαλο 1οάρια) , της πίεσης των γονέων προς το παιδί (ή οποία ξεκινά από νωρίς νωρίς- α΄ δημοτικού- και η οποία, στις πιο ήπιες περιπτώσεις, επιβραβεύεται με δωράκι στο τέλος του έτους) και της επιβράβευσης του δασκάλου προς τον κάθε μαθητή του.Σίγουρα οι δάσκαλοι δέχονται πιέσεις πολλές φορές. Και από τους γονείς και από τον σύλλογο διδασκόντων, μπορεί και από τον διευθυντή του σχολείου. Εχει να κάνει με τη νοοτροπία του κάθε σχολείου και με τον διευθυντή του κάθε σχολείου. Έχω ακούσει ότι σε πολλά σχολεία υπάρχουν κατευθυντήριες γραμμές» παραδέχεται η δασκάλα Μαρίτα Τιράκη πρώην σημαιοφόρος γυμνασίου.
Παλαιότερα, μάλιστα, όπως μας πληροφορεί ο Δημήτρης Μπράτης, πρώην πρόεδρος της Διδασκαλικής Ομοσπονδίας Ελλάδας (ΔΟΕ), είχαν καταγραφεί έως και δικαστικές αναφορές γονέων σε σχέση με τη σημαία. Υπήρξαν δηλαδή γονείς που απευθύνθηκαν στη Δικαιοσύνη θεωρώντας ότι το παιδί τους αδικήθηκε είτε στη βαθμολόγηση είτε στη διαδικασία και δεν έγινε σημαιοφόρος!
Η σημαία ως σύμβολο δεν μπορεί να συνδέεται με τη βαθμολογία. Εν δυνάμει μπορούν να τη σηκώσουν όλοι οι πολίτες, όλοι οι μαθητές, όλοι όσοι πιστεύουν στα ιδανικά και στις αξίες που συμβολίζει
Ενδεικτικό της πίεσης που ασκείται από τους γονείς προς τα παιδιά αλλά και προς τους δασκάλους στο όνομα της σημαίας είναι το περιστατικό που μας μεταφέρει η μητέρα Ε.Κ. και αφορά σχολείο της Α΄ Περιφέρειας Πρωτοβάθμιας Εκπαίδευσης Αττικής, κοινώς σε δημοτικό του κέντρου. «Έχω συμμαθήτρια-μάνα που μεγάλωνε τον γιο της με τη συνείδηση του σημαιοφόρου. Από την πρώτη δημοτικού. Μάλιστα, μας έλεγε ότι το παιδί της υποσχέθηκε στη μνήμη του παππού του ότι θα σηκώσει τη σημαία όταν θα έφτανε στην έκτη δημοτικού». Και φτάσαμε στην έκτη δημοτικού του σχολικού έτους 2016-2017. «Το παιδί της κυρίας μετείχε στην κλήρωση μεταξύ των αρίστων –διότι με την έως τώρα νομοθεσία ο σημαιοφόρος κληρωνόταν μεταξύ των αρίστων– αλλά κληρώθηκε παραστάτης. Το δάκρυ του παιδιού και της μάνας κορόμηλο. Την επομένη της κλήρωσης ο πατέρας του άτυχου άριστου επισκέφθηκε τη διεύθυνση του σχολείου για να διαμαρτυρηθεί που… η κλήρωση δεν έβγαλε τον γιο του σημαιοφόρο». Το παιδί αποσύρθηκε από την παρέλαση και από τη σχολική γιορτή για τον εορτασμό της εθνικής επετείου.
Τα σχολεία δεν είναι… ελίτ αρίστων
Την ίδια ώρα που στην Ελλάδα τσακωνόμαστε για την αριστεία στα δημοτικά, σε όλη την Ευρώπη έχουν ξεκαθαρίσει με σαφήνεια ότι το σχολείο δεν αποσκοπεί στο να δημιουργήσει… ελίτ αρίστων. Στην πλειονότητα των ευρωπαϊκών χωρών η παιδαγωγική κατεύθυνση (και αξιολόγηση) στην πρωτοβάθμια εκπαίδευση εδράζεται όχι μόνο στη γνώση αλλά και στην προώθηση της κοινωνικής ανάπτυξης των μαθητών. Στην Τσεχία, τη Φιλανδία, την Αγγλία, τη Γερμανία, την Πολωνία κ.α. οι φάκελοι αξιολόγησης των μαθητών εκτός από τις γνώσεις στα μαθήματα «βαθμολογούν» και τις επιδόσεις ατομικής και κοινωνικής συμπεριφοράς ή ακόμη και την ατομική ανάπτυξη (Ιταλία, Γερμανία κ.ά.).
Σε αυτό εξάλλου αποσκοπεί και η καθιέρωση της περιγραφικής αξιολόγησης την οποία έχουμε υιοθετήσει και στη χώρα μας για τις μικρότερες τάξεις του δημοτικού. «Πρέπει να δεχτούμε ότι τα παιδιά, ιδιαίτερα του δημοτικού, δεν μπορούμε να τα βάζουμε στο κυνήγι της βαθμολογίας. Βασικός στόχος της εκπαίδευσης είναι η κατάκτηση της ιδιότητας του πολίτη. Το σχολείο είναι μια μικρή κοινότητα, όπου όλοι πρέπει να αισθάνονται ότι μετέχουν» παρατηρεί ο κ. Μπράτης.
Σύμφωνα με την κ. Τιράκη, η… στοχοπροσήλωση στο βραβείο της σημαίας εδράζεται στην «προκατάληψη, στα κοινωνικά στερεότυπα που έχουμε από πολύ παλιά και τα οποία θέλουν τους γονιούς να βλέπουν το παιδί τους σημαιοφόρο». «Για τους γονείς αυτό αποτελεί πιστοποίηση πως τα παιδιά τους είναι καλοί μαθητές. Πολλές φορές νομίζουν ότι αυτό σημαίνει ότι είναι και καλά παιδιά, ενώ κάτι τέτοιο δεν ισχύει πάντα» τονίζει, για να παρατηρήσει ότι «θα ήταν προτιμότερο τα παιδιά να γνωρίζουν την ελληνική ιστορία από το να εκπαιδεύονται για να σηκώσουν τη σημαία».
Οπως και ότι θα ήταν προτιμότερο να επιβραβεύεται η συμπεριφορά των μαθητών παρά η αριστεία τους. «Θα πρέπει μέσα στα σχολεία, και μάλιστα στα δημοτικά, να αρχίσει να επιβραβεύεται η καλή συμπεριφορά. Δεν δίνουμε σημασία στα κοινωνικά θέματα. Δεν εννοώ να περνάνε πολιτικές απόψεις οι δάσκαλοι. Εννοώ ότι θα έπρεπε να ενθαρρύνονται περισσότερο οι κοινωνικές δραστηριότητες των μαθητών και τα παιδιά να επιβραβεύονται περισσότερο για τη συμπεριφορά τους και τις κοινωνικές πρωτοβουλίες τους».
Ανιστόρητη βαθμοθηρία
Κάθετα αντίθετος με τη σύνδεση σημαίας-αριστείας, ο κ. Μπράτης παρατηρεί ότι η σημαία «ως σύμβολο δεν μπορεί να συνδέεται με τη βαθμολογία. Εν δυνάμει μπορούν να τη σηκώσουν όλοι οι πολίτες, όλοι οι μαθητές, όλοι όσοι πιστεύουν στα ιδανικά και στις αξίες που συμβολίζει». Οπως εξηγεί σε ανάρτησή του στον προσωπικό του λογαριασμό στο Facebook, για τους λόγους αυτούς «η σύνδεσή της με τη βαθμολογία είναι και άστοχη και ανιστόρητη. Υπάρχουν χιλιάδες άλλοι τρόποι να επιβραβευθούν οι άριστοι. Χιλιάδες κίνητρα. Οχι όμως η σημαία».
Με ποιους τρόπους θα μπορούσε άραγε να επιβραβευτεί ένας καλός μαθητής; «Με καλές παρατηρήσεις, να του δοθεί ένας ρόλος παραπάνω μέσα στην τάξη. Για παράδειγμα, ένας καλός μαθητής θα μπορούσε να είναι συντονιστής της σχολικής καθημερινότητας στην τάξη του κάποιες μέρες ή βοηθός του δασκάλου κάποιες άλλες, εάν του αρέσουν αυτοί οι ρόλοι. Θα μπορούσε επίσης να έχει έναν παραπάνω ρόλο σε μια ομαδική εργασία ή να καθορίσει το μάθημα κάποιες φορές. Να παρουσιάσει στην τάξη ένα θέμα που τον ενδιαφέρει» προτείνει η κ. Τιράκη.
