*Ιωάννης Καρακώστας, Αντιστράτηγος Πυροσβεστικού Σώματος ε.α.
Κάθε καλοκαίρι μετά το σβήσιμο μεγάλων πυρκαγιών αρχίζουν τα δημοσιεύματα από δήθεν ειδικούς (δασολόγους, δημοσιογράφους, συνταξιούχους συνδικαλιστές του Πυροσβεστικού Σώματος και πάσης φύσεως αναλυτές), για το πώς εκτιμούν αυτοί ότι θα έσβηνε ποιό γρήγορα η πυρκαγιά. Οι δασολόγοι λένε ότι κακώς τις πυρκαγιές τις σβήνουν οι Πυροσβέστες και ότι πρέπει να ξαναγυρίσουμε στο παλιό καθεστώς της δασικής υπηρεσίας.
Οι δημοσιογράφοι αναλύουν την Στρατηγική που ακολουθήθηκε στο συμβάν από το Π.Σ. , ψάχνουν τους εμπρηστές και ενίοτε προτείνουν να ξανανοίξει το εργοστάσιο που κατασκεύαζε Canadair στον Καναδά για να αγοράσουμε κι άλλα χωρίς να γνωρίζουν την αποτελεσματικότητα του κάθε τύπου εναέριου μέσου.
Οι συνταξιούχοι συνδικαλιστές κατηγορούν τα στελέχη του Π.Σ. και την εκάστοτε Κυβέρνηση για ανικανότητα και αναλύουν τι θα έκαναν αυτοί αν ήταν στην ενέργεια.
Κανείς μέχρι σήμερα και ειδικότερα η εκάστοτε Ηγεσία του Π.Σ. μετά το πέρας της αντιπυρικής περιόδου δεν μελέτησε και δεν αξιολόγησε την πορεία του κάθε συμβάντος έτσι ώστε να προτείνει βελτιώσεις όσον αφορά την αντιμετώπιση των συμβάντων της επόμενης αντιπυρικής περιόδου.
Έχοντας τριάντα και πλέον χρόνια εμπειρίας σε συμβάντα Πολιτικής Προστασίας και πάνω από είκοσι χρόνια εμπειρία σε Διαχείριση Κρίσεων και Περιβαλοντικών Καταστροφών καταθέτω τα εξής : α) Με θλίψη διαπιστώνω πώς ακόμη κανείς δεν έχει αντιληφθεί ότι το πρώτιστο για την προστασία του Δασικού μας πλούτου είναι η «ΠΡΟΛΗΨΗ» και εξαιτίας αυτής της άγνοιας όλοι ασχολούνται με την καταστολή των δασικών πυρκαγιών δαπανώντας υπέρογκα ποσά μη αποφεύγοντας τις καταστροφές.
Για να πετύχουμε στο θέμα της πρόληψης θα πρέπει να ανασυγκροτηθεί η Δασική Υπηρεσία και σε συνεργασία με την Τοπική Αυτοδιοίκηση , τις εθελοντικές ομάδες και τους φορείς προστασίας του Δασικού μας πλούτου (Σ.Π.Α.Π. , Σ.Π.Α.Υ. Φορεας Πάρνηθας κ.ά) υπό την ομπρέλα της Γενικής Γραμματείας Πολιτικής Προστασίας να ασχολούνται με δράσεις πρόληψης , όπως διάνοιξη και συντήρηση δασικών οδών , διάνοιξη και συντήρηση αντιπυρικών ζωνών , καθαρισμό -αποψίλωση – υλοτόμηση δασών κ.ά. .
β) Ο χάρτης επικινδυνότητας που εκδίδεται από την ΓΓΠΠ είναι ένα εργαλείο για τον καθημερινό επιχειρησιακό σχεδιασμό του ΠΣ και των συναρμόδιων φορέων δασοπροστασίας – δασοπυρόσβεσης. Είναι γνωστό σε όλους ότι η πυρκαγιά όπως και ο σεισμός δεν μπορούν να προβλεφθούν.
Γι’ αυτό πρέπει να αλλάξει το λανθασμένο μήνυμα που στέλνουν καθημερινά στους πολίτες τα ΜΜΕ Π.χ. «πολύ υψηλός κίνδυνος πυρκαγιάς ποιές περιοχές απειλούνται σήμερα» , εφιστώντας την προσοχή μόνο σε ορισμένες περιοχές για έναρξη πυρκαγιάς ανάλογα με τον δείκτη επικινδυνότητας του χάρτη. Είναι αναγκαίο πλέον να ενημερωθούν όλοι οι πολίτες της χώρας ότι και λόγω της κλιματικής αλλαγής θα πρέπει να είναι προσεκτικοί καθ’ όλη την διάρκεια της αντιπυρικής περιόδου έτσι ώστε να μην ασχολούνται με δράσεις ή εργασίες, κοντά σε Δάση ή Δασικές εκτάσεις, οι οιποίες μπορεί να προκαλέσουν πυρκαγιά.
γ) Όσοι έχουν γνώση του αντικειμένου της δασοπυρόσβεσης , γνωρίζουν ότι η πλήρης κατάσβεση μιας πυρκαγιάς επιτυγχάνεται από τις επίγειες δυνάμεις και ότι τα εναέρια μέσα είναι απαραίτητα και πολύ χρήσιμα εργαλεία μόνο για να κατευνάσουν την πυρκαγιά έτσι ώστε να μπουν με περισσότερη ασφάλεια οι επίγειες δυνάμεις και να ολοκληρώσουν το έργο της κατάσβεσης. Πρέπει επιτέλους να αναθεωρηθεί το Δόγμα κατάσβεσης Δασικών πυρκαγιών και να δοθεί μεγαλύτερη βάση όσο αφορά την διαχείριση των επίγειων δυνάμεων οι οποίες και γνώση και εμπειρία διαθέτουν.
δ) Σε ότι αφορά τα εναέρια μέσα που χρησιμοποιούνται , ποτέ δεν έχει γίνει αξιολόγησή τους. Η αγορά εναερίων μέσων δασοπυρόσβεσης που έχει εξαγγείλει η κυβέρνηση πρέπει να γίνει με προϋπόθεση την αποτελεσματικότητα τους στην κατάσβεση και όχι με επικοινωνιακά ή άλλα κριτήρια.
Για παράδειγμα η χρήση αεροσκαφών Canadair ενδείκνυται μόνο σε πυρκαγιές αμιγώς δασικών εκτάσεων χωρίς κατοικίες , άρα όπως είναι η μορφολογία και σύσταση των Ελληνικών δασών με χαράδρες , κατοικίες και αγροικίες , είναι περιορισμένη πλέον η χρήση τους.
Τα ελικόπτερα με κάδο δεν είναι τόσο αποτελεσματικά σε μεγάλες δασικές πυρκαγιές γιατί : πρώτον παίρνουν λίγο νερό περίπου 3,5t με αποτέλεσμα λόγω των μεγάλων θερμοκρασιών που αναπτύσσονται στις μεγάλες πυρκαγιές και επειδή το νερό δεν πέφτει με πίεση τις περισσότερες φορές εξατμίζεται πριν φτάσει στο έδαφος και δεύτερο δεν είναι ακριβής η ρίψης τους , επομένως μπορεί να χρησιμοποιηθούν σε μικρά συμβάντα.
Τα μόνα εναέρια που ενδείκνυνται για όλες τις πυρκαγιές (δασικές , αστικές κ.ά.) είναι τα ελικόπτερα Erickson S-64 , γιατί έχουν τη δυνατότητα να αντλούν νερό από θάλασσα , λίμνες , ποτάμια , στέρνες και από δεξαμενές που είναι τοποθετημένες στα δάση , μεταφέρουν τουλάχιστον το τριπλάσιο νερό απ’ ότι τα υπόλοιπα εναέρια , έχουν την δυνατότητα ρίψης αντιπυρικού υγρού , είναι τα μόνα που κάνουν ρίψεις νερού ακίνητα , είναι κατασκευασμένα έτσι ώστε να μην δημιουργούν κατώρευμα με τους έλικες τους με αποτέλεσμα να μην μεταφέρεται η φωτιά όπως συμβαίνει με τα chinook , έχουν τη δυνατότητα με ένα φορτίο να κάνουν πολλές και στοχευμένες ρίψεις , επίσης έχουν τη δυνατότητα να εισέρχονται σε χαράδρες καθώς και να κάνουν ρίψεις νερού σε κατοικημένες περιοχές καθόσον είναι τα μόνα πιστοποιημένα από τον αρμόδιο φορέα γι’αυτό το σκοπό ,
Το Erickson S-64 είναι ένα μέσο το οποίο εκτός από κατάσβεση πυρκαγιών είναι πιστοποιημένο και μπορεί να χρησιμοποιηθεί σε επιχειρήσεις διάσωσης σε ξηρά και θάλασσα , μεταφορά βαρέων αντικειμένων κ.ά.
Τέλος για να έχουμε αποτελεσματική αντιμετώπιση των δασικών πυρκαγιών θα πρέπει ο συντονισμός αυτών θα πρέπει να γίνεται , ουσιαστικά και όχι τυπικά , αποκλειστικά και μόνο από τα καθ’ ύλην αρμόδια κατά τον Νόμο στελέχη του Πυροσβεστικού Σώματος και όχι από τους πολιτικούς τους προϊσταμένους.
