Την παράδοση προηγμένων όπλων από τη Λευκορωσία στον εχθρό της Αρμενίας, το Αζερμπαϊτζάν παρόλο που και οι δύο χώρες υποτίθεται ότι ήταν σύμμαχοι σε ένα διεθνές αμυντικό σύμφωνο υπό την ηγεσία της Ρωσίας, αποκαλύπτει δημοσίευμα του Politιco.
Τα έγγραφα που περιήλθαν στην κατοχή του Politιco ρίχνουν νέο φως στην απόφαση της Αρμενίας αυτή την εβδομάδα να ανακοινώσει ότι θα αποχωρήσει από τη στρατιωτική συμμαχία, μια δραματική στροφή που αποδυναμώνει την επιρροή του Ρώσου προέδρου Βλαντίμιρ Πούτιν στα πρώην σοβιετικά έθνη.
Η Αρμενία βρίσκεται τώρα στα πρόθυρα μιας ιστορικής κλίσης προς τη Δύση, κοιτάζοντας όλο και περισσότερο προς την Ευρώπη και το ΝΑΤΟ για προστασία, μετά από δεκαετίες κατά τις οποίες η πρώην σοβιετική δημοκρατία στηριζόταν στη Μόσχα.
Έχοντας εγκλωβιστεί σε μια σφοδρή σύγκρουση με το Αζερμπαϊτζάν στην περιοχή του Νοτίου Καυκάσου, στον στρατηγικό κόμβο μεταξύ Ασίας και Ευρώπης, προσέβλεπε στη ρωσική στήριξη. Δεν την έλαβε και έτσι χάθηκε το Ναγκόρνο Καραμπάχ.
Οι Ρώσοι στρατιώτες που είχαν αναπτυχθεί στο Ναγκόρνο Καραμπάχ από το φθινόπωρο του 2020, ολοκλήρωσαν την Τετάρτη 12/6 την αποχώρησή τους από το Αζερμπαϊτζάν, όπως ανακοίνωσε το αζερικό υπουργείο Άμυνας, σχεδόν εννέα μήνες μετά την ανακατάληψη από το Μπακού αυτού του θυλάκου που τελούσε υπό αρμενικό έλεγχο επί τρεις δεκαετίες.
Η «προδοσία» της Λευκορωσίας και η αποχώρηση της Αρμενίας από τον CSTO
Η απόφαση της Λευκορωσίας, σταθερού συμμάχου της Ρωσίας, να προμηθεύσει προηγμένο στρατιωτικό υλικό στο Αζερμπαϊτζάν μεταξύ 2018 και 2022, δίνοντάς του το πάνω χέρι, εκλαμβάνεται ως μία πικρή προδοσία από την Αρμενία. Μία προδοσία που έχει την ανοχή της Ρωσίας.
Τόσο η Λευκορωσία όσο και η Αρμενία είναι μέλη του Οργανισμού Συνθήκης Συλλογικής Ασφάλειας (CSTO), μιας μετασοβιετικής στρατιωτικής συμμαχίας υπό την ηγεσία της Μόσχας, που σχηματίστηκε το 2002. Θεωρητικά, τα μέλη είναι υποχρεωμένα να υπερασπίζονται το ένα το άλλο σε περίπτωση επίθεσης.
Την Τετάρτη 12/6, ο πρωθυπουργός της Αρμενίας Νικόλ Πασινιάν, ανακοίνωσε ότι η κυβέρνησή του θα ξεκινήσει τη διαδικασία αποχώρησης από τον Οργανισμό, υποστηρίζοντας ότι τα μέλη του «δεν εκπληρώνουν τις συμβατικές τους υποχρεώσεις, αλλά σχεδιάζουν έναν πόλεμο εναντίον μας με το Αζερμπαϊτζάν».
Δώδεκα επιστολές, διπλωματικές σημειώσεις, τιμολόγιο και διαβατήρια εξαγωγής, που περιήλθαν στην κατοχή του Politico, αποκαλύπτουν ότι η Λευκορωσία βοήθησε ενεργά τις ένοπλες δυνάμεις του Αζερμπαϊτζάν μεταξύ 2018 και 2022, όταν ακριβώς οι εντάσεις κορυφώθηκαν με την Αρμενία.
Οι προσφερόμενες υπηρεσίες περιλάμβαναν τον εκσυγχρονισμό παλαιότερου εξοπλισμού πυροβολικού και την παροχή νέου εξοπλισμού που χρησιμοποιείται για ηλεκτρονικό πόλεμο και συστήματα drone.
Τα έγγραφα περιλαμβάνουν επιστολές από την κρατική υπηρεσία εξαγωγής όπλων της Λευκορωσίας προς τις δικές της στρατιωτικές και βιομηχανικές εταιρείες σχετικά με παραγγελίες υπερσύγχρονου εξοπλισμού στόχευσης πυροβολικού για το Αζερμπαϊτζάν, καθώς και αλληλογραφία μεταξύ των δύο κρατώ.
Οι κυβερνήσεις του Αζερμπαϊτζάν και της Λευκορωσίας δεν απάντησαν στα αιτήματα του Politico για σχολιασμό.
Πυροβολικό και μη επανδρωμένα αεροσκάφη χρησιμοποιήθηκαν εκτενώς στη μάχη μεταξύ των δυνάμεων του Αζερμπαϊτζάν και της Αρμενίας τα τελευταία χρόνια.
Χρησιμοποιήθηκαν επίσης κατά τη διάρκεια ενός πολέμου του 2020 μεταξύ των δύο πλευρών για την αποσχισθείσα περιοχή του Ναγκόρνο-Καραμπάχ, η οποία βρίσκεται εντός των διεθνώς αναγνωρισμένων συνόρων του Αζερμπαϊτζάν, αλλά κυβερνάται ως μη αναγνωρισμένο κράτος από τον αρμενικό πληθυσμό του μετά τη βίαιη σύγκρουση που ακολούθησε την πτώση της Σοβιετικής Ένωσης.
Μια επίθεση του Αζερμπαϊτζάν τον περασμένο Σεπτέμβριο τερμάτισε την de facto ανεξαρτησία της περιοχής και πυροδότησε μαζική έξοδο των 100.000 κατοίκων της. Από την 1η Ιανουαρίου 2024 το κρατίδιο έπαψε να υπάρχει.
Μια από τις διπλωματικές ανακοινώσεις που είδε το Politico ανέφερε ότι οι λευκορωσικές επιχειρήσεις διαδραματίζουν ενεργό ρόλο «στην αποκατάσταση των αποκατεχόμενων εδαφών του Αζερμπαϊτζάν, καθώς και στην εξαγωγή λευκορωσικών αγαθών και υπηρεσιών» στη χώρα.
Ο Έντουαρντ Αρακελιάν, στρατιωτικός αναλυτής στο Περιφερειακό Κέντρο για τη Δημοκρατία και την Ασφάλεια του Ερεβάν, επαλήθευσε ότι τα έγγραφα που διέρρευσαν αφορούσαν υλικό που χρησιμοποιούσε το Αζερμπαϊτζάν στους πρόσφατους πολέμους, τόσο στο Ναγκόρνο-Καραμπάχ όσο και εναντίον της ίδιας της Δημοκρατίας της Αρμενίας.
«Αυτός ο εξοπλισμός χρησιμοποιήθηκε με καταστροφικά αποτελέσματα εναντίον των αρμενικών στρατευμάτων και παρασχέθηκε από μια χώρα που υποτίθεται ότι είναι σύμμαχος της Αρμενίας», είπε. «Σε τυπικούς όρους, είναι μια πλήρης παραβίαση της συμμαχίας του CSTO, αλλά, στην πράξη, πάντα γνωρίζαμε ότι το μπλοκ υποστήριζε περισσότερο το Αζερμπαϊτζάν»
