Η πολιτική οικονομία ενός πραξικοπήματος

Η πολιτική οικονομία ενός πραξικοπήματος

Σύγκρουση υπερδυνάμεων για τον έλεγχο των κοιτασμάτων λιθίου που η αμερικανική Tesla χρησιμοποιεί για την κατασκευή μπαταριών

«Ενα μοντέλο Tesla χρησιμοποιεί στις μπαταρίες του περισσότερο λίθιο απ’ ό,τι 10.000 smartphones. Οι τιμές λιθίου έχουν υπερδιπλασιαστεί τα τελευταία δύο χρόνια λόγω της ανάπτυξης των ηλεκτρικών αυτοκινήτων. Τα ηλεκτρικά αυτοκίνητα θα αποτελούν το 31% των παγκόσμιων πωλήσεων το 2025 από λιγότερο του 2% που είναι σήμερα». Απόσπασμα από ανάλυση της Goldman Sachs τον Φεβρουάριο του 2018.

Η δημοκρατία στη Βολιβία… πέτρωσε εξαιτίας των τεράστιων ποσοτήτων λιθίου. Και μια δυνάμει ευλογία για τη χώρα των έντεκα εκατομμυρίων Ινδιάνων που κατοικούν στο ένα εκατομμύριο τετραγωνικά χιλιόμετρα της λατινοαμερικανικής χώρας με το χαμηλό ΑΕΠ (κοντά στα 45 δισ. δολάρια) μετατράπηκε σε κατάρα.

Μερικές ημέρες πριν από την εκδήλωση του πραξικοπήματος στη Βολιβία, συγκεκριμένα στις 4 Νοέμβρη, ο νόμιμος πρόεδρος της χώρας Εβο Μοράλες είχε προχωρήσει στην καταγγελία και την κατάργηση μιας κρατικής συμφωνίας με τη γερμανική εταιρεία που προμηθεύει την αμερικανική Tesla με μπαταρίες για τα ηλεκτρικά της αυτοκίνητα. Ηταν η συμφωνία της κρατικής εταιρείας της Βολιβίας με τη γερμανική ACIS.

Η ενέργεια αυτή απαντούσε εμπράκτως στις επί πολλές εβδομάδες κινητοποιήσεις των κατοίκων της περιοχής Ποτοσί που ζητούσαν από τις αρχές να αυξήσουν το συμφωνηθέν ποσοστό που θα αποδίδεται στην περιφέρειά τους από 3% σε 11%. Η περιφέρεια αυτή διαθέτει το 50% έως 70% των παγκόσμιων αποθεμάτων λιθίου. Η απόφαση του Μοράλες να υιοθετήσει τα αιτήματά τους του στοίχισε την εξουσία.

Κίνα Vs Γερμανία – ΗΠΑ

Εδώ και καιρό ο Εβο Μοράλες προσπαθούσε να βρει συνεταίρους που διέθεταν την τεχνολογία προκειμένου να βάλει τη χώρα του στο νέο μεγάλο παγκόσμιο παιχνίδι της κατασκευής μπαταριών λιθίου για τη νέα γενιά αυτοκινήτων, τα οποία επιβάλλεται να κινούνται με ηλεκτρισμό λόγω των συνθηκών για τον περιορισμό της εκπομπής διοξειδίου του άνθρακα. Τα εννέα εκατομμύρια τόνοι λιθίου με βάση τις τρέχουσες τιμές έχουν αξία που υπερβαίνει τα 180 δισ. δολάρια και ακόμη κι αν πέσει η τιμή του κατά 30% λόγω υπερπροσφοράς, η αξία τους δεν θα πέσει κάτω από τα 130 με 140 δισ. δολάρια. Βεβαίως οι εκτιμήσεις αυτές αφορούν τα βεβαιωμένα κοιτάσματα. Μπορεί όμως να είναι ακόμη μεγαλύτερα…

Η Βολιβία είχε υπογράψει από το 2018 συμφωνίες τόσο με Κινέζους όσο και με Γερμανούς. Αρχικά η Βολιβία επέλεξε μια κινεζική κοινοπραξία ως στρατηγικό εταίρο της με επενδύσεις 2,3 δισ. δολαρίων. Η συμφωνία προέβλεπε ότι η κινεζική Xinjiang TBEA Group Co Ltd θα κατέχει ποσοστό 49% σε κοινοπραξία με την κρατική εταιρεία παραγωγής λιθίου της Βολιβίας YLB που θα κρατούσε το 51% και το ποσοστό της θα το πλήρωνε σε… λίθιο.

Η συμφωνία αυτή έδινε στο Πεκίνο την ευκαιρία να αποκλείσει την πρόσβαση της γερμανικής εταιρείας ACI Systems GmbH στο λίθιο της Βολιβίας, η οποία ουσιαστικά παράγει μπαταρίες λιθίου για την αμερικανική Tesla. Η Κίνα, ο μεγαλύτερος παγκοσμίως καταναλωτής λιθίου, θα χρειαστεί 800.000 τόνους του μετάλλου ετησίως έως το 2025 για να στηρίξει την ανερχόμενη βιομηχανία ηλεκτρικών αυτοκινήτων.

Όμως η κατάσταση άλλαξε άρδην από τον Δεκέμβριο του 2018 όταν στο παιχνίδι μπήκε και η γερμανική ACI Systems (ACISA). Ομως στις 4 Νοεμβρίου 2019, λίγο πριν από το πραξικόπημα, ο Μοράλες ακυρώνει τη συμφωνία του Δεκεμβρίου 2018 με την ACISA. Κρίσιμη λεπτομέρεια: η ACISA προμηθεύει με μπαταρίες την Tesla σχεδόν αποκλειστικά. Εκπρόσωπος της ACISA δήλωνε την προπερασμένη εβδομάδα στον γερμανικό τηλεοπτικό σταθμό Deutsche Welle πως η εταιρεία ήταν «πεπεισμένη ότι η συμφωνία και η επένδυσή μας για το λίθιο θα τεθούν και πάλι σε ισχύ ύστερα από μια φάση πολιτικής ηρεμίας και διευκρινίσεων».

Την Κυριακή που ακολούθησε ο Μοράλες εξαναγκάστηκε σε παραίτηση από πραξικοπηματίες οι οποίοι επανέφεραν σε ισχύ τη συμφωνία…

Γερμανοί – Tesla

Με έδρα το Τσίμερν ομπ Ρότβαϊλ, ένα αγροτικό χωριό στην καρδιά του Μέλανα Δρυμού, η ACISA είναι θυγατρική του ACI Group και δραστηριοποιείται στα φωτοβολταϊκά, στις μπαταρίες και στην αυτοκινητοβιομηχανία. Η εταιρεία, η οποία απασχολεί περίπου 20 άτομα και δημιουργήθηκε αποκλειστικά για να επικεντρωθεί στην κατασκευή του ορυχείου λιθίου στο Σαλάρ ντε Ουγιούνι της Βολιβίας, είχε πραγματοποιήσει επένδυση 1,3 δισ. δολαρίων.

Η κοινοπραξία μεταξύ της βολιβιανής κρατικής εταιρείας YLB και της ACISA αποσκοπούσε στην παραγωγή έως 40.000 τόνων υδροξειδίου του λιθίου ετησίως για μια περίοδο 70 ετών αρχίζοντας το 2022.

Περισσότερο από το 80% του λιθίου θα εξαγόταν στη Γερμανία. Στις αρχές του 2019 ο Γερμανός υπουργός Οικονομίας Πέτερ Αλτμάιερ προέτρεπε τις γερμανικές βιομηχανίες να εξασφαλίσουν πρώτες ύλες για ηλεκτρικές μπαταρίες και να μειώσουν την εξάρτηση από τους Ασιάτες προμηθευτές (την Κίνα κατά κύριο λόγο).

Και το κερασάκι στην τούρτα: ο διευθύνων σύμβουλος της Tesla ανακοίνωσε την περασμένη Τρίτη επί γερμανικού εδάφους ότι η εταιρεία θα επεκτείνει το παγκόσμιο δίκτυο παραγωγής της με εργοστάσιο κοντά στο Βερολίνο. Πρόκειται για το Gigafactory της Tesla –διευκρίνισε– το οποίο θα βρίσκεται κοντά στο Γκρίνχαϊντε, λίγο έξω από το ανατολικό Βερολίνο, κοντά στο νέο αεροδρόμιο Μπράντενμπουργκ. Αναμένεται να παράγει τόσο το μοντέλο Υ όσο και το μοντέλο 3 – ηλεκτροκίνητα φυσικά και τα δύο. Για το κέντρο σχεδιασμού της Tesla το Βερολίνο έχει προσφέρει τοποθεσίες που περιλαμβάνουν τον τόπο του υπάρχοντος αεροδρομίου Τέγκελ, το οποίο θα καταργηθεί σταδιακά μετά το άνοιγμα του νέου αερολιμένα. Περίπου 10.000 θέσεις εργασίας θα δημιουργηθούν, σύμφωνα με το γερμανικό ταμπλόιντ «Bild».

Την επόμενη ημέρα των δηλώσεων oι μετοχές της Tesla στη Γουόλ Στριτ σημείωναν άνοδο 1,7% – ανοδική πορεία για έκτη συνεχόμενη συνεδρίαση. Η μετοχή της έκλεισε στα 349,93 δολάρια, στο υψηλότερο σημείο των τελευταίων έντεκα μηνών, και ο Μοράλες κατέφυγε στο Μεξικό…

Documento Newsletter