Το ΔΝΤ ζητά περικοπές δημοσίων δαπανών και αύξηση των φορολογικών εσόδων για την πλειονότητα των δανείων που έδωσε κατά τη διάρκεια της πανδημίας. «Στρώνεται ο δρόμος για μια νέα εποχή λιτότητας», αναφέρει χαρακτηριστικά ο φιλανθρωπικός οργανισμός Oxfam.
Για τα 76 από τα 91 δάνεια που έχει διαπραγματευτεί με 81 χώρες από τον Μάρτιο που κηρύχθηκε η πανδημία, το ΔΝΤ έχει ζητήσει από τις χώρες να σφίξουν το ζωνάρι. Αυτό ενδέχεται να έχει ως αποτέλεσμα μειώσεις σε μισθούς, συντάξεις και δαπάνες για τη δημόσια υγεία. Δηλαδή το βάρος των οικονομικών συνεπειών της πανδημίας να «πέσει» στους ώμους των πολιτών.
«Το ΔΝΤ έκρουσε τον κώδωνα του κινδύνου για μια τεράστια αύξηση της ανισότητας στην αρχή της πανδημίας. Παρόλα αυτά, οδηγεί τις χώρες να πληρώσουν για την πανδημία με περικοπές λιτότητας που θα φουντώσουν την φτώχεια και την ανισότητα», δήλωσε ο προσωρινός πρόεδρος της Oxfam, Τσέμα Βέρα. «Τα μέτρα αυτά μπορεί να αφήσουν εκατομμύρια χωρίς πρόσβαση σε ιατροφαρμακευτική περίθαλψη ή εισοδηματική υποστήριξη όσο ψάχνουν για εργασία, και θα μπορούσε να πνίξει κάθε ελπίδα για βιώσιμη ανάκαμψη», συμπλήρωσε.
Η έρευνα του ίδιου του ΔΝΤ δείχνει ότι η λιτότητα επιδεινώνει τη φτώχεια και την ανισότητα, παρόλα αυτά αναγκάζει τις χώρες που λαμβάνουν δάνεια να αναστρέψουν τα μέτρα ανακούφισης που έχουν τεθεί σε εφαρμογή από την αρχή της πανδημίας:
• Εκουαδόρ: οι υπηρεσίες υγειονομικής περίθαλψης κατέρρευσαν τον Απρίλιο, ωστόσο το ΔΝΤ συμβούλευσε την κυβέρνηση να μην προχωρήσει σε αυξήσεις των δαπανών για την υγεία και να σταματήσει τα επιδόματα σε άτομα που δεν μπορούν να εργαστούν. Το ΔΝΤ και το Εκουαδόρ συνήψαν πρόσφατα δάνειο $6,5 δις, το οποίο περιλαμβάνει περικοπές στις επιδοτήσεις καυσίμων στις οποίες βασίζονται οι φτωχοί. Πριν από ένα χρόνο, ο πρόεδρος του Εκουαδόρ, Λένιν Μορένο, αναγκάστηκε να ακυρώσει ένα πακέτο λιτότητας του ΔΝΤ μετά από διαδηλώσεις που άφησαν αρκετούς νεκρούς.
• Εννέα χώρες, συμπεριλαμβανομένης της Ανγκόλας και της Νιγηρίας, είναι πιθανό να αυξήσουν την είσπραξη φόρων προστιθέμενης αξίας (ΦΠΑ), οι οποίοι ισχύουν για καθημερινά προϊόντα όπως τρόφιμα, είδη ένδυσης και προμήθειες νοικοκυριών και βαραίνουν δυσανάλογα τους φτωχούς. Η ανεργία στη Νιγηρία αυξήθηκε στο 27%, το υψηλότερο ποσοστό για τουλάχιστον μια δεκαετία.
• Δεκατέσσερις χώρες, συμπεριλαμβανομένων των Μπαρμπάντος, του Ελ Σαλβαδόρ, του Λεσότο και της Τυνησίας, είναι πιθανό να παγώσουν ή να μειώσουν τους μισθούς και τις θέσεις εργασίας του δημόσιου τομέα, κάτι που θα μπορούσε να σημαίνει χαμηλότερη ποιότητα της υγειονομικής περίθαλψης και λιγότερες νοσοκόμες, γιατρούς και κοινοτικούς εργαζόμενους σε χώρες που έχουν ήδη έλλειψη προσωπικού υγειονομικής περίθαλψης. Η Τυνησία είχε μόλις 13 γιατρούς ανά 10.000 άτομα όταν την έπληξε η COVID-19. Στην Κόστα Ρίκα, ξέσπασαν διαμαρτυρίες εναντίον της κυβέρνησης για την αναζήτηση δανείου $1,75 δις από το ΔΝΤ σε αντάλλαγμα μέτρων λιτότητας, συμπεριλαμβανομένου του παγώματος των μισθών του δημόσιου τομέα.
Το παγκόσμιο χρέος λόγω της πανδημίας έχει μπει σε τροχιά να ξεπεράσει κάθε προηγούμενο «ρεκόρ». Στο πλαίσιο αυτό, οι κοινοπραξίες των μεγάλων πιστωτριών χωρών δεν έχουν μείνει άπραγες. Οι G20 και το «Club των Παρισίων» συμφώνησαν τον Απρίλιο να παραιτηθούν από δισεκατομμύρια δολάρια σε αποπληρωμές από φτωχότερα έθνη μέχρι το τέλος του έτους.
Η Παγκόσμια Τράπεζα, όμως, λέει ότι αυτό δεν είναι αρκετό και θέλει να μειωθούν περαιτέρω τα αποθέματα χρέους για να αποφευχθεί μεγαλύτερη πτώση. Η Αγκόλα, η Αργεντινή, το Τσαντ, ο Ισημερινός, ο Λίβανος και τώρα η Ζάμπια είτε έχουν ήδη επαναδιαπραγματευτεί κάποιο μέρος από το χρέος τους σε ιδιώτες πιστωτές είτε το πράττουν αυτή την περίοδο.