Την απελευθέρωσή της από τα ναζιστικά στρατεύματα Κατοχής, την 30ή Οκτωβρίου του 1944, γιορτάζει για τέταρτη συνεχή χρονιά η Θεσσαλονίκη, αποτίοντας φόρο τιμής, μέσω εκδηλώσεων που περιλαμβάνουν ομιλίες, έκθεση του παράνομου Τύπου της Κατοχής στη Βόρεια Ελλάδα και μικρή συναυλία με ρεμπέτικα τραγούδια της κατοχικής περιόδου.
Η ημέρα καθιερώθηκε το 2016 ως «δημόσια εορτή τοπικής σημασίας για τον Δήμο Θεσσαλονίκης» με Προεδρικό Διάταγμα στην Εφημερίδα της Κυβερνήσεως. Οι εκδηλώσεις θα ξεκινήσουν την Τετάρτη, 30 Οκτωβρίου, στις 12.30 το μεσημέρι, με κατάθεση λουλουδιών και ομιλίες μπροστά στην αναθηματική πλάκα πλησίον του Βασιλικού Θεάτρου.
Σε συνέντευξη Τύπου που δόθηκε στο δημαρχιακό μέγαρο για τον εορτασμό της 30ης Οκτωβρίου ο πρόεδρος του δημοτικού συμβουλίου Θεσσαλονίκης, Δρόσος Τσαβλής, ανέφερε πως στη γιορτή θα πάρουν μέρος σχολεία, ενώ η πόλη θα σημαιοστολιστεί.
Εκτός από την απότιση φόρου τιμής στην αναθηματική πλάκα, θα ακολουθήσουν στο φουαγιέ του Βασιλικού Θεάτρου τα εγκαίνια της έκθεσης ντοκουμέντων με τίτλο «Εθνική Αντίσταση 1941 – 1944. Ο παράνομος Τύπος στη Βόρεια Ελλάδα» και συναυλία με ρεμπέτικα τραγούδια της Κατοχής.
Η έκθεση ντοκουμέντων θα διαρκέσει έως τις 10 Νοεμβρίου, με ενδεχόμενο παράτασης, ενώ υπάρχει δυνατότητα επίσκεψης από τις 26 Οκτωβρίου. Διοργανώνεται από τον δήμο Θεσσαλονίκης, το Μορφωτικό Ίδρυμα Ένωσης Συντακτών Ημερησίων Εφημερίδων Μακεδονίας – Θράκης, τον Οργανισμό Μεγάρου Μουσικής και το Κρατικό Θέατρο Βορείου Ελλάδος, ενώ χορηγός είναι η ΕΥΑΘ.
Ο δημοσιογράφος – συγγραφέας Σπύρος Κουζινόπουλος, αναφερόμενος στις εκδηλώσεις είπε πως «η 30ή Οκτωβρίου είναι λαμπρή μέρα για τη Θεσσαλονίκη δεδομένου ότι στα τρεισήμισι χρόνια της χιτλερικής πανούκλας υπήρξαν χιλιάδες εκτελεσμένοι, δεκάδες χιλιάδες νεκροί από πείνα, από βασανιστήρια, εκατοντάδες χιλιάδες εκριζωμένοι από τις εστίες τους και βεβαίως οι 50.000 Εβραίοι συμπολίτες μας, που βρήκαν τραγικό θάνατο στους θαλάμους αερίων του Γ’ Ράιχ».
Για την έκθεση του Τύπου της Εθνικής Αντίστασης ο κ. Κουζινόπουλος πρόσθεσε πως «θα εκτεθούν 32 από τις πιο σημαντικές εφημερίδες που εκδίδονταν μυστικά και με κινδύνους τα χρόνια της Κατοχής στην περιοχή της Μακεδονίας. Συνολικά περίπου 200 ήταν οι παράνομες εφημερίδες. Εκείνη την εποχή η όποια πληροφορία διακινούνταν μέσα από τα έντυπα, είτε από εφημερίδες, είτε από προκηρύξεις. Πιστεύουμε ότι η έκθεση θα προκαλέσει ενδιαφέρον και θα θελήσουν πολλοί να την δουν καθώς πρέπει να διδασκόμαστε από την ιστορία. Και στο μέλλον να βάλουμε φρένο στους νοσταλγούς του χιτλερισμού, του φασισμού, του ναζισμού που προκάλεσαν τόσα δεινά στην πόλη».
Ο Άρης Στυλιανού, πρόεδρος του Κρατικού Θεάτρου Βορείου Ελλάδος, από την πλευρά του δήλωσε πως το ΚΘΒΕ δέχτηκε με χαρά να φιλοξενήσει την έκθεση με τον παράνομο Τύπο της Κατοχής και πως «θα είναι μια σημαντική εμπειρία για τους θεατές των παραστάσεων και τα σχολεία».
Ο πρώην βουλευτής του ΣΥΡΙΖΑ Τριαντάφυλλος Μηταφίδης, για την επέτειο της 30ης Οκτωβρίου πρόσθεσε πως «μέχρι τώρα γιορτάζαμε την έναρξη του πολέμου, στις 28 Οκτωβρίου 1940, αγνοώντας τη λήξη του. Τώρα, με την απόσταση του χρόνου και αναγκαία ιστορική αυτογνωσία, οι δύο αυτές ημερομηνίες γεφυρώνουν και συμβολικά τον σκληρό αγώνα που έδωσε ο λαός μας».
Για την ανάδειξη της ιστορικής μνήμης το δημοτικό συμβούλιο Θεσσαλονίκης συγκρότησε Οργανωτική Επιτροπή, αποτελούμενη από δημοτικούς συμβούλους και προσωπικότητες της πόλης.
Την Οργανωτική Επιτροπή για τον εορτασμό της 30ης Οκτωβρίου 1944 απαρτίζουν οι:
Δρόσος Τσαβλής, πρόεδρος Δημοτικού Συμβουλίου
Λευτέρης Αρβανίτης, αντιπρόεδρος Δημοτικού Συμβουλίου
Γιώργος Αβαρλής, αντιδήμαρχος
Κατερίνα Νοτοπούλου, βουλευτής – δημοτική σύμβουλος
Γλυκερία Καλφακάκου, δημοτική σύμβουλος
Μαρία Αγαθαγγελίδου, δημοτική σύμβουλος
Αλέξανδρος Μπαρμπουνάκης, δημοτικός σύμβουλος
Τριαντάφυλλος Μηταφίδης, πρώην βουλευτής
Άρης Στυλιανού, πρόεδρος ΚΘΒΕ
Μαρία Καβάλα δρ Ιστορίας
Σπύρος Κουζινόπουλος, δημοσιογράφος – ερευνητής
Αντώνης Σατραζάνης, δρ Ιστορίας
