Οταν αναλαμβάνει τη διακυβέρνηση πολλαπλασιάζονται οι εκτάσεις καμένης γης και περνούν δασοκτόνοι νόμοι
Επαναλαμβανόμενη σύμπτωση παύει να είναι σύμπτωση… Οσο κι αν οι δασικές πυρκαγιές έχουν και φυσικά αίτια και εξαρτώνται και από τις καιρικές συνθήκες κάθε έτους, αυτό που εύκολα εξάγεται ως συμπέρασμα είναι ότι η ΝΔ βλάπτει σοβαρά τα ελληνικά δάση. Αν κάποιος μετρήσει τα στρέμματα καμένης δασικής γης στον 21ο αιώνα, εύκολα διαπιστώνει ότι όταν είναι κυβέρνηση η ΝΔ τα ελληνικά δάση γίνονται παρανάλωμα του πυρός.
Ομως αυτή δεν είναι η μοναδική σύμπτωση που μόνο σύμπτωση δεν είναι… Ολως τυχαίως όταν έρχεται η ΝΔ στην κυβέρνηση προκύπτουν και νομοθετικές παρεμβάσεις που τελικά βάζουν φωτιά στα δάση. Αλλωστε το είχε αναφέρει σαφώς πέρυσι ο Κυριάκος Μητσοτάκης κατά την επίσκεψή του στην Κέρκυρα. Ηταν Ιούλιος του 2020 όταν ο πρωθυπουργός για να προασπίσει την επιλογή του να χτιστεί μια τεράστια ξενοδοχειακή μονάδα στο δάσος του Ερημίτη είχε πει: «Κάποια στιγμή θα καεί και τότε…». Ολως τυχαίως, έναν μήνα μετά ξέσπασε φωτιά στον Ερημίτη…
Και ο πατέρας του Κωνσταντίνος Μητσοτάκης ως επίτιμος πρόεδρος της ΝΔ απαιτούσε στο μακρινό 2005 να παταχθούν οι «δύο πληγές» της σύγχρονης Ελλάδας, η Αρχαιολογική και η Δασική Υπηρεσία, για να υπάρξει ανάπτυξη.
Τη σκυτάλη έκτοτε έχουν πάρει πολλά στελέχη, όπως ο Αδωνης Γεωργιάδης ο οποίος μιλώντας για τη συνταγματική αναθεώρηση αντέγραψε τον επίτιμο: «Οπως είναι γραμμένο το άρθρο 24, στο Συμβούλιο της Επικρατείας έχει γίνει μια υπερβολική του χρήση με αποτέλεσμα να προκαλείται διαρκής μεγάλη ζημία στην προσέλκυση ξένων επενδύσεων στην Ελλάδα». Το άρθρο 24 αναφέρεται στην προστασία των δασών και των δασικών εκτάσεων και γι’ αυτό η ΝΔ στην αναθεωρητική διαδικασία του 2005-06 μιλούσε για σύγχρονη περιβαλλοντική πολιτική προτείνοντας την αναθεώρησή του.
Οταν μιλούν οι αριθμοί (και οι νόμοι)
Σύμφωνα με τα στοιχεία που τηρεί το Ευρωπαϊκό Πληροφοριακό Σύστημα Δασικών Πυρκαγιών (EFFIS) από το έτος 2003, που καταμετρά την επιφάνεια καμένης δασικής γης στην ευρωπαϊκή επικράτεια και όχι μόνο, προκύπτει ότι η ΝΔ κρατά τα σκήπτρα της καμένης δασικής γης. Με δεδομένο δε ότι, όπως προκύπτει από τις σχετικές εκτιμήσεις των εμπειρογνωμόνων, οι αιτίες των δασικών πυρκαγιών άπτονται σε ποσοστό 95% στην ανθρώπινη δραστηριότητα (εκούσια ή ακούσια), οι καταμετρήσεις που βγάζουν πρωταθλητή το κόμμα της ΝΔ μόνο συμπτωματικές δεν είναι. Ολως συμπτωματικώς, πάντως, το EFFIS ξεκινά να μετρά την καμένη δασική γη το 2004.
Ηταν 7 Μαρτίου 2004 όταν τη διακυβέρνηση ανέλαβε ο Κώστας Καραμανλής. Ηταν η ίδια χρονιά που ο τότε υπουργός Γεωργίας με εγκύκλιό του αποχαρακτήρισε εκατομμύρια στρέμματα καμένης δασικής γης εφαρμόζοντας έναν νόμο του σημιτικού ΠΑΣΟΚ προς χάριν της ελληνικής οικονομίας. Ο νόμος 3208 ψηφίστηκε τον Δεκέμβριο του 2003 αλλά δεν πρόλαβε να τον εφαρμόσει η κυβέρνηση Σημίτη και τον εφάρμοσε ασμένως ο Κ. Καραμανλής. Στις 7 Μαρτίου 2004 οι «γαλάζιοι» ανέλαβαν τη διακυβέρνηση και τρία χρόνια αργότερα κάηκαν 2.257.339 στρέμματα. Ηταν ο τελευταίος χρόνος της πρώτης διακυβέρνησης Καραμανλή.
«Κυβερνητικό κάλεσμα» για εμπρησμούς
Τι είχε προηγηθεί όμως εκείνο το καταραμένο, κυρίως για την Πελοπόννησο, καλοκαίρι του 2007; Καταρχάς το περιλάλητο Χωροταξικό Σχέδιο Τουρισμού του Γιώργου Σουφλιά. Μέσω αυτού θεσμοθετούνταν το χτίσιμο «σύνθετων και ολοκληρωμένων τουριστικών υποδομών» ακόμη και σε περιοχές Natura. Τελικά το 2008 ο τότε υπουργός ΠΕΧΩΔΕ Γ. Σουφλιάς πέρασε το χωροταξικό νομοσχέδιο και επιτέθηκε στους επικριτές του, αλλά ένα χρόνο νωρίτερα είχε παρουσιάσει μια εκδοχή σαφώς διαφοροποιημένη από την αρχική επιστημονική μελέτη. Τυχαία εξαφανίστηκε η πρόνοια για συνεχή μέτρα επί πέντε χρόνια ώστε να καταργηθεί ή να μειωθεί σταδιακά η εκτός σχεδίου δόμηση.
Ομως δεν ήταν μόνο αυτό… Τον Ιούνιο εκείνης της χρονιάς ο αρμόδιος για την προστασία των δασών υπουργός Γεωργίας Ευάγγελος Μπασιάκος έδωσε τιτάνιο αγώνα ώστε με τροπολογία να αναστείλει την κατεδάφιση αυθαιρέτων σε καμένες περιοχές έως ότου καταρτιστούν νέοι δασικές χάρτες. Ηταν σαν η κυβέρνηση Καραμανλή και το κόμμα της ΝΔ να κλείνουν το μάτι στους εμπρηστές. Ολως τυχαίως, βλέποντας κάποιος τις «τουριστικές περιοχές» του χωροταξικού Σιουφλιά θα διαπίστωνε την ταύτισή τους με τις δολοφονικές πυρκαγιές στη δυτική Πελοπόννησο.
Αισχρή παρέμβαση Κωνσταντίνου Μητσοτάκη
Νωρίτερα βέβαια, και συγκεκριμένα το 2005, είχαμε την ιλαροτραγική παρέμβαση του επιτίμου της ΝΔ και πατέρα του σημερινού πρωθυπουργού. Τον Ιανουάριο του 2005 ο Κων. Μητσοτάκης απαιτούσε να παταχθούν οι «δύο πληγές» της σύγχρονης Ελλάδας, η Αρχαιολογική και η Δασική Υπηρεσία, για να υπάρξει ανάπτυξη. Υποδείκνυε στον τότε υπουργό Οικονομικών η κυβέρνηση να εφαρμόσει με συνέπεια το πρόγραμμα αποχαρακτηρισμών αρχαιολογικών χώρων και μνημείων όπως και δασικών εκτάσεων και τα συναρμόδια υπουργεία (Πολιτισμού, Τουρισμού, ΠΕΧΩΔΕ) κινούνταν στις ράγες του αιτήματος αυτού. Συνολικά από το 2004 έως το 2007, στην πρώτη θητεία Καραμανλή, κάηκαν 2.539.230 στρέμματα δασικής γης…
Στη δεύτερη θητεία του ο Κ. Καραμανλής φαίνεται ότι δεν διδάχτηκε από τις φωτιές στην Ελλάδα το 2007 και τη διετία 2008-09 (οι εκλογές το 2009 διεξάχθηκαν στις 4 Οκτωβρίου και ως εκ τούτου είχε παρέλθει η κρίσιμη περίοδος) «κατάφερε» να κάψει 551.610 στρέμματα. Μπορεί ο αριθμός των καμένων εκτάσεων να μοιάζει μικρός σε σχέση με το 2007, ωστόσο το ότι το 2008 κάηκαν 291.520 στρέμματα και το 2009 άλλα 260.090 δεικνύει ότι ξεπεράστηκε κατά πολύ ο αριθμός καμένων εκτάσεων του 2004 (102.670 στρέμματα), του 2005 (52.640 στρέμματα) και του 2006 (126.610 στρέμματα).
Σε όλα αυτά ξεχωρίζει το 2008 η παρέμβαση του Κυρ. Μητσοτάκη. Ο σημερινός πρωθυπουργός κατέθεσε ξεχωριστή πρόταση στη διαδικασία αναθεώρησης του συντάγματος αναφέροντας στην ομιλία του ότι η προστασία του περιβάλλοντος και κατά προέκταση και η προστασία του δασικού πλούτου «δεν είναι τόσο ζήτημα συνταγματικό όσο ζήτημα βαθιά πολιτικό». Πρότεινε έτσι να προστατεύονται μόνο οι δασικές εκτάσεις που έχουν οριστεί μετά τη μεταπολίτευση! Κοντά στη ΝΔ και ο φιλικός της Τύπος σιγοντάριζε τότε την αναθεώρηση της «προβληματικής διατύπωσης» στον συνταγματικό χάρτη επειδή «καταργεί το άρθρο 17» που αφορά την προστασία της ιδιοκτησίας και δημεύει την περιουσία «μισού εκατομμυρίου Ελλήνων, μελών των οικοδομικών συνεταιρισμών και των οικογενειών τους».
Δασοκτόνες διατάξεις Σαμαρά – Βενιζέλου
Ως εκ θαύματος, η ανάληψη της εξουσίας από την κυβέρνηση Γιώργου Παπανδρέου στις 4 Οκτωβρίου 2009 επέφερε δραστική μείωση το 2010 (89.670 στρέμματα), κάτι που μπορεί να το χαρακτηρίσει κάποιος και συγκυριακό, καθώς την επόμενη χρονιά κάηκαν 291.444 στρέμματα. Από το 2012 (στις 17 Ιουνίου) που ανέλαβε η κυβέρνηση Σαμαρά οι καμένες εκτάσεις πολλαπλασιάζονται. Μέχρι το 2014 έχουν καεί με πρωθυπουργό τον Αντώνη Σαμαρά 1.324.460 στρέμματα.
Πάλι όμως έχουμε το καθόλου συμπτωματικό γεγονός της προσπάθειας των Σαμαρά – Βενιζέλου να περάσουν δασοκτόνες διατάξεις. Ο δασοκτόνος νόμος 4280 ψηφίστηκε από τη συγκυβέρνηση Σαμαρά – Βενιζέλου με υπουργό Περιβάλλοντος τον Γιάννη Μανιάτη και δημοσιεύτηκε στο ΦΕΚ στις 8.8.2014.
Επί υπουργίας Μανιάτη και με τη συγκατάθεση του γενικού διευθυντή Ανάπτυξης και Προστασίας Δασών και Αγροπεριβάλλοντος εκδόθηκαν αρκετές εφαρμοστικές εγκύκλιοι πολύ σοβαρών αντιδασικών διατάξεων. Η έκδοσή τους είχε προκαλέσει τη δυσφορία όχι μόνο συνδικαλιστών δασολόγων αλλά και υπηρεσιακών παραγόντων. Το πλέον χαρακτηριστικό αυτού του νόμου είναι ότι… βάφτισε τις καταπατήσεις καμένων δασικών εκτάσεων «παρεμβάσεις»! Για να καταλάβουμε τις εγκληματικές επιλογές της τότε κυβέρνησης αρκεί να αναφέρουμε πως ορίζεται ότι τα δάση και οι δασικές εκτάσεις που καταστρέφονται από φυσικές καταστροφές δεν κηρύσσονται αναδασωτέα αν έχει προηγηθεί έγκριση επεμβάσεων (π.χ. για τουριστικές εγκαταστάσεις ή ΑΠΕ) σε αυτές τις εκτάσεις!
Ηταν η εποχή που ο αναπληρωτής υπουργός ΠΕΚΑ Σταύρος Καλαφάτης όμνυε στην τρόικα για να περάσει διατάξεις που επέτρεπαν περισσότερες χρήσεις στα δάση, από μεταλλεία μέχρι βιομηχανίες. Προκάλεσε σάλο καθώς άλλαζε τις κατηγορίες των δασικών εκτάσεων, με τις οικολογικές οργανώσεις να καταγγέλλουν ότι «εξαιρεί σαφώς πλέον από ουσιαστικό καθεστώς προστασίας υπό τη δασική νομοθεσία μια κατηγορία εκτάσεων, οι οποίες καλύπτουν μεγάλο μέρος της ελληνικής επικράτειας». Τελικά οι ακραίες διατάξεις αποσύρθηκαν αλλά είχε φροντίσει νωρίτερα να κλείσει το μάτι σε καταπατητές.
Το δίδυμο Μητσοτάκη – Χατζηδάκη
Τα στοιχεία δεικνύουν ότι την τετραετία 2015-18 με πρωθυπουργό τον Αλέξη Τσίπρα οι καμένες εκτάσεις συρρικνώθηκαν σημαντικά, καθότι ανήλθαν συνολικά σε 624.910 στρέμματα. Εντούτοις ο αρχηγός της αξιωματικής αντιπολίτευσης το 2018 –και νυν πρωθυπουργός– δεν είχε ξεχάσει το άρθρο 24. Σε ημερίδα του ΤΕΕ ο Κυρ. Μητσοτάκης ζήτησε να κριθεί αναθεωρητέο – μαζί με το άρθρο 16 για τα πανεπιστήμια. Από την πλευρά του ο ΣΕΒ τον Μάρτιο του 2017 με γενικό διευθυντή τον Ακη Σκέρτσο ζήτησε διευκόλυνση για την υλοποίηση των «μεγάλων εμβληματικών έργων», «ώστε να κινηθούν γρήγορα και σε καθαρό τοπίο στη γη». Σε κάποιον έπρεπε να στηριχτούν.
Το 2019 ήταν περίεργη χρονιά καθότι είχαμε εκλογές εντός της αντιπυρικής περιόδου. Σε κάθε περίπτωση και με δεδομένο ότι ο Κυρ. Μητσοτάκης ανέλαβε στις 7 Ιουλίου 2019, το ότι κάηκαν 91.520 στρέμματα πρέπει να πιστωθεί στον στρατηγικό σχεδιασμό της κυβέρνησης Τσίπρα. Το 2020 είχαμε 149.150 στρέμματα καμένης δασικής γης. Τότε, εν μέσω πανδημίας, ο Κωστής Χατζηδάκης πέρασε τον ν. 4685, τον οποίο όλες οι οικολογικές οργανώσεις και φορείς χαρακτήρισαν δασοκτόνο. Νομιμοποιεί μεταξύ άλλων τις «οικιστικές πυκνώσεις» στα δάση και τις παράνομα εκχερσωθείσες εκτάσεις εκατομμυρίων στρεμμάτων.
Για το 2021 ο ανέμελος πρωθυπουργός μέχρι τις 31 Ιουλίου είχε ήδη προλάβει να καταγράψει 162.130 εκτάρια, χωρίς να προσμετρούνται οι πυρκαγιές αυτής της εβδομάδας!