Πώς ένα πρόγραμμα που το υπ. Πολιτισμού επιδότησε με 352.000 ευρώ μπερδεύεται με διδακτορικό που επέβλεπε η πρώην υποψήφια της ΝΔ.
Η ιστορία ξεκινάει το 2002 όταν το υπουργείο Πολιτισμού με υπουργό τον Ευάγγελο Βενιζέλο επιχορηγεί με 352.000 ευρώ το Εθνικό Μετσόβιο Πολυτεχνείο για την εκτέλεση ερευνητικού προγράμματος στο οποίο επιστημονικά υπεύθυνη ήταν η καθηγήτρια του ΕΜΠ Τόνια Μοροπούλου. Εκ μέρους του υπουργείου Πολιτισμού την επίβλεψη του προγράμματος είχε αναλάβει ο ανώτερος υπάλληλός του Βασίλης Χανδακάς (προϊστάμενος της Γενικής Διεύθυνσης Αναστήλωσης Μουσείων και Τεχνικών Εργων). Μέχρι εδώ όλα είναι καλά.
Τα πράγματα όμως αρχίζουν να περιπλέκονται και να γεννούν πολλά ερωτήματα όταν αποκαλύπτεται ότι ήδη από το 2000 ο κ. Χανδακάς εκπονούσε διδακτορική διατριβή με επιβλέπουσα την κ. Μοροπούλου και με θέμα ακριβώς το ερευνητικό έργο για το οποίο η κ. Μοροπούλου είχε επιχορηγηθεί από το υπουργείο Πολιτισμού. Επρόκειτο, δηλαδή, για πρόγραμμα που αποτέλεσε τον πυρήνα της διδακτορικής διατριβής του τότε ανώτερου υπαλλήλου του υπουργείου Πολιτισμού Β. Χανδακά με την κ. Μοροπούλου να είναι επιβλέπουσα.
Οι… συμπτώσεις σε έργο και διδακτορικό
Στις 29 Μαρτίου 2005 η τότε προϊσταμένη της Διεύθυνσης Αναστήλωσης Νεώτερων και Σύγχρονων Μνημείων του υπουργείου Πολιτισμού απέστειλε στον τότε προϊστάμενο της Γενικής Διεύθυνσης Αναστήλωσης Μουσείων και Τεχνικών Εργων Β. Χανδάκα έγγραφο με το οποίο τον καλούσε να της χορηγήσει «ένα πλήρες αντίγραφο» του ερευνητικού προγράμματος προκειμένου να μελετήσουν τα συμπεράσματα στα οποία κατέληγε η έρευνα και τον τρόπο που επιλέγει για τις ιστορικές τεκμηριώσεις των επιλεγμένων κτιρίων, καθώς και ενημέρωση «για τον τρόπο κοστολόγησης παρόμοιων ερευνητικών προγραμμάτων ιδιαίτερα χρήσιμων για το έργο των υπηρεσιών». Επρόκειτο για το ερευνητικό πρόγραμμα «Κριτήρια και μεθοδολογία ελέγχου ποιότητας υλικών και επεμβάσεων συντήρησης και αποκατάστασης ιστορικών υλικών», ενώ το έγγραφο είχε κοινοποιηθεί επίσης στον τότε υφυπουργό Πολιτισμού Πέτρο Τατούλη, τον τότε γενικό γραμματέα του υπουργείου Χρήστο Ζαχόπουλο και σε υπηρεσιακούς υπαλλήλους.
Το ερευνητικό έργο αφορούσε τέσσερα «επιλεγμένα νεότερα μνημεία» και ειδικότερα τη Δημοτική Αγορά του Πύργου, το Παλαιό Μουσείο της Αρχαίας Ολυμπίας, το συγκρότημα των φυλακών – Καποδιστριακό Ορφανοτροφείο της Αίγινας, τα Παλαιά Ανάκτορα και το Φρούριο της Κέρκυρας.
Η επιχορηγούμενη από το υπουργείο Πολιτισμού έρευνα δεν είχε όμως χρησιμότητα μόνο για τις υπηρεσίες του υπουργείου αλλά και σε κάτι ακόμη. Στην ουσία αποτέλεσε τον πυρήνα της διδακτορικής διατριβής που εκπόνησε ο κ. Χανδακάς στο ΕΜΠ. Η διατριβή είχε τίτλο «Κριτήρια και μεθοδολογία ελέγχου ποιότητας στα έργα συντήρησης – προστασίας ιστορικών μνημείων και κτιρίων». Πανομοιότυπο δηλαδή με το ερευνητικό πρόγραμμα που επιχορηγήθηκε από τα κρατικά ταμεία.
«Η εκπόνηση της διατριβής θα ήταν ανέφικτη»
Στην πορεία ήρθε και η επιχορήγηση από το υπουργείο Πολιτισμού. Μια επιχορήγηση γενναία, σύμφωνα με όσα σημειώνουν στο Documento υπηρεσιακοί παράγοντες του υπουργείου της περιόδου εκείνης. Ο ίδιος άλλωστε ο κ. Χανδακάς στον πρόλογό του στη διδακτορική διατριβή στέκεται στο ερευνητικό πρόγραμμα του υπουργείου Πολιτισμού και του ΕΜΠ. Οπως αναφέρει, «η εκπόνηση της διατριβής θα ήταν ανέφικτη χωρίς τη συστηματική αξιοποίηση και συνεργασία όλων των δεδομένων της ΔΕΕΜ, που επετεύχθη τελικά χάρη στο πρόγραμμα ΥΠΠΟ – ΕΜΠ Κριτήρια και Μεθοδολογία Ελέγχου Ποιότητας Υλικών και Επεμβάσεων Συντήρησης και Αποκατάστασης Ιστορικών Υλικών (2002-2004) και στην πολύτιμη συμβολή των συναδέλφων μου στη ΔΕΕΜ καθώς και των μελών της ερευνητικής ομάδας του ΕΜΠ».
Αλλωστε εάν ξεφυλλίσει κανείς τη διατριβή θα διαπιστώσει ότι όντως ένα μεγάλο τμήμα της είναι πανομοιότυπο με το ερευνητικό έργο που επιχορηγήθηκε. Για παράδειγμα η διατριβή αναφέρεται στη Δημοτική Αγορά του Πύργου, στο Παλαιό Μουσείο της Αρχαίας Ολυμπίας και το Ορφανοτροφείο της Κέρκυρας, τα οποία είχαν μελετηθεί κατά τη διάρκεια της έρευνας.
Δεν ήταν η πρώτη διατριβή την οποία είχε επιβλέψει η κ. Μοροπούλου κατά τη διάρκεια της σταδιοδρομίας της, όπως είναι φυσιολογικό και καθ’όλα νόμιμο άλλωστε, καθώς ως πανεπιστημιακός συμμετέχει στις πολυμελείς εξεταστικές επιτροπές που αναλαμβάνουν την αξιολόγηση των διατριβών. Οπως αναφέρει η ίδια στο βιογραφικό της, έχει επιβλέψει 32 διδακτορικές διατριβές. Σίγουρα όμως επρόκειτο για μια διατριβή το επιστημονικό έργο της οποίας βασίστηκε στην επιχορήγηση που έδωσε το υπουργείο Πολιτισμού, στο οποίο ήταν υπάλληλος ο συγγραφέας – ερευνητής. Εκτός από τις διδακτορικές διατριβές η κ. Μοροπούλου έχει επιβλέψει 124 μεταπτυχιακές και 58 διπλωματικές εργασίες στο ΕΜΠ και σε πανεπιστήμια του εξωτερικού.
