Την Πρωτοχρονιά, το ρωσικό αέριο σταμάτησε να ρέει μέσω της Ουκρανίας.
Το Κίεβο την αποκαλεί «ιστορική» ημέρα καθώς η άρνησή του να παρατείνει τη συμφωνία διαμετακόμισης με τη ρωσική Gazprom έχει σταματήσει την επιστροφή μετρητών για τη χρηματοδότηση της πλήρους κλίμακας εισβολής στην Ουκρανία.
Διαβάστε επίσης: Η Ρωσία σταμάτησε από τις 8 το πρωί τις εξαγωγές αερίου προς την Ευρώπη μέσω της Ουκρανίας
Αλλά στη γειτονική Μολδαβία, η κίνηση απειλεί να προκαλέσει κρίση.
Τέλος η θέρμανση στην Υπερδνειστερία
Στην Υπερδνειστερία, μια αυτονομιστική περιοχή της ανατολικής Μολδαβίας πιστή στη Μόσχα, η χρονιά ξεκίνησε με μόνο νοσοκομεία και υποδομές ζωτικής σημασίας να θερμαίνονται και όχι σπίτια.
«Το ζεστό νερό έτρεχε μέχρι περίπου τις 2 το πρωί, το έλεγξα. Τώρα είναι κλειστό και τα καλοριφέρ είναι μόλις ζεστά», είπε ο Ντμίτρι στο BBC τηλεφωνικά από το διαμέρισμά του στον θύλακα.
«Έχουμε ακόμα αέριο, αλλά η πίεση είναι πολύ χαμηλή – ό,τι έχει απομείνει στους σωλήνες».
«Είναι το ίδιο παντού».
Η Υπερδνειστερία χωρίστηκε από την υπόλοιπη Μολδαβία σε έναν σύντομο πόλεμο με τη διάλυση της Σοβιετικής Ένωσης. Έχει ακόμα ρωσικά στρατεύματα στο έδαφός της και μια οικονομία που εξαρτάται πλήρως από το ρωσικό αέριο, για το οποίο οι αρχές στην πόλη Τιρασπόλ δεν πληρώνουν τίποτα.
«Απλώς έχουν ένα αρχείο, όπου λέει πόσο είναι το χρέος κάθε μήνα», εξηγεί ο Jakub Pieńkowski, του Πολωνικού Ινστιτούτου Διεθνών Υποθέσεων, PSIM. «Αλλά η Ρωσία δεν ενδιαφέρεται να ζητήσει αυτά τα χρήματα».
Ξαφνικά, αυτό το σωσίβιο μέσω της Ουκρανίας κόπηκε.
Σε ορισμένες πόλεις της Υπερδνειστερίας, οι αρχές δημιουργούν «σημεία θέρμανσης» και υπάρχουν τηλεφωνικές γραμμές για βοήθεια στην εύρεση καυσόξυλων. Πρότειναν στις οικογένειες να συγκεντρωθούν σε ένα δωμάτιο για ζεστασιά και να κλείσουν τις ρωγμές στα παράθυρα και τις πόρτες με κουβέρτες.
Η Πρωτοχρονιά στον θύλακα έφερε ηλιοφάνεια, αλλά η θερμοκρασία κατά τη διάρκεια της νύχτας προβλέπεται να πέσει κάτω από τους 0 βαθμούς Κελσίου.
«Τώρα κάνει κρύο μέσα στο διαμέρισμα», λέει ο Ντμίτρι. «Και δεν ξέρουμε τι παγετό θα φέρει ο Ιανουάριος».
Απειλές συσκότισης
Ρεύμα εξακολουθεί να υπάρχει προς το παρόν.
Αλλά ο κύριος σταθμός ηλεκτροπαραγωγής της Υπερδνειστερίας στο Kurchugan τροφοδοτείται ήδη από άνθρακα αντί για ρωσικό αέριο και οι αρχές λένε ότι υπάρχει αρκετός μόνο για 50 ημέρες.
Αυτό σημαίνει προβλήματα για την υπόλοιπη Μολδαβία, η οποία προμηθεύεται το 80% της ηλεκτρικής της ενέργειας από το Kurchugan.
Η κυβέρνηση στην πρωτεύουσα Κισινάου λέει ότι έχει αρκετό φυσικό αέριο για να θερμάνει τη χώρα μέχρι την άνοιξη και ότι θα στραφεί στην αγορά ηλεκτρικής ενέργειας από την Ευρώπη, αλλά αυτό σημαίνει τεράστια αύξηση του κόστους.
Τον περασμένο μήνα επιβλήθηκε κατάσταση έκτακτης ανάγκης και οι επιχειρήσεις και οι πολίτες κλήθηκαν να μειώσουν την κατανάλωση με τη χώρα να είναι προετοιμασμένη για διακοπές ρεύματος.
Η απότομη διακοπή του φυσικού αερίου μέσω της Ουκρανίας επηρεάζει επίσης τη Σλοβακία και την Ουγγαρία.
Και οι δύο έχουν κυβερνήσεις συμπαθείς προς τη Μόσχα και άργησαν περισσότερο να απογαλακτιστούν από άλλες χώρες, από τα ρωσικά καύσιμα και να σταματήσουν να χρηματοδοτούν τον πόλεμο της Ρωσίας. Πληρώνοντας περισσότερα για εναλλακτικές προμήθειες θα συμπιεστεί ο προϋπολογισμός τους.
Αλλά η Μολδαβία είναι φτωχότερη και λιγότερο σταθερή ενώ μια παρατεταμένη κρίση θα μπορούσε να έχει σοβαρές οικονομικές και πολιτικές συνέπειες.
Αυτό μπορεί κάλλιστα να είναι αυτό που θέλει η Μόσχα.
Η Ρωσία θα μπορούσε να προμηθεύσει τους συμμάχους της στην Υπερδνειστερία μέσω Τουρκίας, αν και με υψηλότερο κόστος, που θα σήμαινε ηλεκτρική ενέργεια για όλη τη Μολδαβία.
Αντίθετα, η Gazprom ισχυρίζεται ότι έχει σταματήσει τις προμήθειες επειδή το Κισινάου έχει χρέος σχεδόν 700 εκατομμυρίων δολαρίων. Η κυβέρνηση της Μολδαβίας λέει ότι ένας διεθνής έλεγχος έθεσε το πραγματικό ποσό σε περίπου 9 εκατομμύρια δολάρια, το οποίο ως επί το πλείστον έχει αποπληρωθεί.
Παίζοντας πολιτική;
«Το αντιμετωπίζουμε όχι ως ενεργειακή κρίση αλλά ως κρίση ασφάλειας, που προκλήθηκε από τη Ρωσία για να αποσταθεροποιήσει τη Μολδαβία τόσο οικονομικά όσο και κοινωνικά», δήλωσε στο BBC η Όλγα Ρόσκα, σύμβουλος εξωτερικής πολιτικής της προέδρου της Μολδαβίας.
«Αυτή είναι ξεκάθαρα μια προσπάθεια χειραγώγησης ενόψει των κοινοβουλευτικών εκλογών το 2025, για να δημιουργηθεί αίτημα για επιστροφή φιλορωσικών δυνάμεων στην εξουσία».
Οι σχέσεις μεταξύ Μολδαβίας και Μόσχας είναι τεταμένες.
Κάποτε μέρος της ΕΣΣΔ, η χώρα έχει ξεκινήσει συνομιλίες για ένταξη στην ΕΕ και απομακρύνθηκε ακόμη πιο σταθερά από τη Ρωσία μετά την εισβολή της στην Ουκρανία.
Η Πρόεδρος Μάγια Σαντού επανεξελέγη πέρυσι παρά τα στοιχεία για μια μαζική εκστρατεία εναντίον της υπό την ηγεσία της από τη Μόσχα.
Δεν έχει σταματήσει.
Διαβάστε επίσης: Σλοβακία και Ουγγαρία αντιδρούν στη διακοπή ροής του ρωσικού αερίου – Δυσκολεύει η κατάσταση στη Μολδαβία
Πριν από την ορκωμοσία της, η εξωτερική υπηρεσία πληροφοριών SVR της Ρωσίας εξέδωσε μια παράξενη δήλωση υποστηρίζοντας ψευδώς ότι σχεδίαζε να πάρει πίσω την Υπερδνειστερία με τη βία για να αποκαταστήσει τον ενεργειακό εφοδιασμό. Χαρακτήριζε την πρόεδρο ως «τρελή» και «συναισθηματικά ασταθή».
Ο αναλυτής Jakub Pieńkowski συμφωνεί ότι το Κρεμλίνο εκμεταλλεύεται την απόφαση του Κιέβου να απαγορεύσει τη διαμετακόμιση ρωσικού φυσικού αερίου.
«Είναι ένας λόγος να δημιουργηθούν κάποια πολιτικά και κοινωνικά ζητήματα στη Μολδαβία», υποστηρίζει. «Οι τιμές του ηλεκτρικού ρεύματος έχουν ήδη αυξηθεί περίπου έξι φορές μέσα σε τρία χρόνια και ο κόσμος είναι θυμωμένος».
Καθώς η ανθρωπιστική κατάσταση στην Υπερδνειστερία επιδεινώνεται, η πίεση στο Κισινάου θα αυξηθεί. Αλλά η Tiraspol αρνείται κάθε βοήθεια, ακόμη και γεννήτριες.
«Θα δημιουργήσουν ένα αφήγημα ότι το Κισινάου παγώνει την Υπερδνειστερία για να υποταχθεί», πιστεύει η Olga Rosca.
Και ακόμη κι αν η Tiraspol επιλέξει να αγοράσει φυσικό αέριο από αλλού, το πλήγμα για την οικονομία της θα μπορούσε να είναι καταστροφικό.
«Οι τιμές εδώ θα ανέβαιναν, συμπεριλαμβανομένης της θέρμανσης και του φαγητού. Αλλά οι συντάξεις εδώ είναι εξευτελιστικές και δεν υπάρχει δουλειά», μου είπε ο Ντμίτρι, από το Μπέντερυ στην ουδέτερη ζώνη στην άκρη της Υπερδνειστερίας.
Λέει ότι οι άνθρωποι εκεί μετά βίας «επιζούν» όπως είναι. Τώρα η ζωή αλλού στη Μολδαβία θα γίνει επίσης πιο δύσκολη.
«Η Ρωσία μπορεί να περιμένει τις εκλογές και τότε τα κόμματα που δεν είναι υπέρ της ΕΕ πιθανότατα θα κερδίσουν», προβλέπει ο Jakub Pieńkowski.
«Η Μάγια Σάντου μπορεί να μιλήσει για ένταξη στην ΕΕ, αλλά τι ωφελεί αυτό εάν οι άνθρωποι δεν έχουν χρήματα για ηλεκτρισμό ή φυσικό αέριο;»
«Αυτός είναι ο στόχος της Ρωσίας».
Πηγή: BBC
Διαβάστε επίσης:
Βρετανία: Γυναίκα που αγνοούταν για 52 χρόνια βρέθηκε ζωντανή και καλά στην υγεία της
Εκλογές στη Μεγάλη Βρετανία θέλει ο Μασκ και στηρίζει Φάρατζ
Μαυροβούνιο: Μεθυσμένος σκοτώνει δέκα άτομα σε εστιατόριο και αυτοκτονεί
Συναγερμός στην Νέα Υόρκη: Πυροβολισμοί σε κλαμπ – Πάνω από 10 τραυματίες
Βελιγράδι: Δωρεάν από σήμερα η χρήση των μέσων μαζικής μεταφοράς
