Μεγάλη ανησυχία για την τύχη του Κέντρου εκφράζουν με επιστολή τους κινηματογραφικά σωματεία, γιατί τα ταμεία είναι άδεια ενώ θα συσταθεί νέος φορέας στο υπουργείο Πολιτισμού.
Τέσσερα σωματεία του κινηματογραφικού χώρου (ΣΑΠΟΕ, ΕΣΠΕΚ, ΠΑΚΤ, ΕΕΝ) χτυπάνε για μια ακόμη φορά το καμπανάκι του κινδύνου για την τύχη του Εθνικού Κέντρου Οπτικοακουστικών Μέσων και Επικοινωνίας (ΕΚΟΜΕ), άρα της οπτικοακουστικής παραγωγής στη χώρα μας. Επισημαίνουν ότι η κυβέρνηση της ΝΔ άφησε τα ταμεία αυτού του πολύτιμου και αναπτυξιακού εργαλείου (cash rebate) άδεια, αλλά και τα ενδεχόμενα προβλήματα που θα δημιουργηθούν από τη σύσταση ενός νέου φορέα που θα περιλαμβάνει τόσο το ΕΚΟΜΕ, όσο και το Ελληνικό Κέντρο Κινηματογράφου και τον Οργανισμό Πνευματικής Ιδιοκτησίας. Το Documento σε ρεπορτάζ του στις 8 Δεκεμβρίου 2022 είχε αναδείξει την δεινή οικονομική κατάσταση στην οποία βρίσκεται εδώ και καιρό το ΕΚΟΜΕ.
Η κυβέρνηση του ΣΥΡΙΖΑ, η οποία ίδρυσε το ΕΚΟΜΕ και θέσπισε το αναπτυξιακό εργαλείο του cash rebate (επιστροφή φόρου), είχε εξασφαλίσει 75 εκατ. ευρώ από το Πρόγραμμα Δημόσιων Επενδύσεων (ΠΔΕ). Ο υπουργός Ψηφιακής Πολιτικής Κυρ. Πιερρακάκης, όμως, δεν φρόντισε να εξασφαλίσει άλλα χρήματα από το Πρόγραμμα Δημοσίων Επενδύσεων. Πέρυσι ανακοινώθηκε ότι το ΕΚΟΜΕ θα πάρει 200 εκατ. από το ΕΣΠΑ 2021-2027. Η αλλαγή του τρόπου χρηματοδότησης από ΠΔΕ σε ΕΣΠΑ ενδεχομένως να είναι επιζήμια. Στα χρήματα του ΠΔΕ έχει τον έλεγχο η εκάστοτε κυβέρνηση, στα χρήματα του ΕΣΠΑ όμως όχι, καθώς είναι ευρωπαϊκά κονδύλια. Επιπλέον, με το ΕΣΠΑ είναι πιθανόν να αλλάξουν οι διαδικασίες αίτησης χρηματοδότησης και εκταμίευσης δόσεων, να απαιτηθεί περισσότερη γραφειοκρατία και δικαιολογητικά, να υπάρξουν καθυστερήσεις και σε κάθε περίπτωση η διαδικασία να γίνει πιο περίπλοκη.
Καθώς τα χρήματα από τα ΕΣΠΑ ακόμα δεν έχουν μπει στα ταμεία του ΕΚΟΜΕ – με ευθύνη του υπουργείου Οικονομικών καθυστερεί από τον Ιούνιο και αδικαιολόγητα η έκδοση της σχετικής ΚΥΑ – δόθηκαν εκτάκτως από το ΠΔΕ 50 εκατ. ευρώ για να προχωρήσουν οι υπαγωγές των ήδη εγκεκριμένων πρότζεκτ που έχουν καθυστερήσει έναν χρόνο και να πληρωθούν ορισμένα πρότζεκτ. Δηλαδή κλείνουμε «τρύπες» αλλά χωρίς καμία πολιτική για το μέλλον του ΕΚΟΜΕ και της οπτικοακουστικής παραγωγής.
Υπάρχουν μεγάλες καθυστερήσεις και οι Έλληνες παραγωγοί όχι μόνο είναι ανήσυχοι αλλά και εκτεθειμένοι απέναντι σε ξένες μεγάλες παραγωγές που θα γυριστούν στην χώρα μας. Και σαν να μην έφταναν όλα αυτά, η κυβέρνηση έχει ήδη βάλει μπρος το σχέδιο να συσταθεί νέος φορέας υπό την ομπρέλα του υπουργείου Πολιτισμού και θα «συνενωθεί» το ΕΚΟΜΕ με το Ελληνικό Κέντρο Κινηματογράφου αλλά και τον Οργανισμό Πνευματικής Ιδιοκτησίας.
Να σημειώσουμε πάντως ότι τα άμεσα εμπλεκόμενα σωματεία που τους αφορούν οι νέες αλλαγές, όπως ο ΣΑΠΟΕ (Σύνδεσμος Ανεξάρτητων Παραγωγών Οπτικοακουστικών Έργων), έχουν ζητήσει επανειλημμένως συνάντηση με τον υφυπουργό Πολιτισμού, Χρίστο Δήμα, χωρίς καμία ανταπόκριση. Είναι άλλωστε, πάγια τακτική αυτής της κυβέρνησης η λήψη αποφάσεων χωρίς προηγούμενη διαβούλευση με τους εμπλεκόμενους φορείς.
Η κυβέρνηση της ΝΔ παρέλαβε από την προηγούμενη του ΣΥΡΙΖΑ-ΠΣ ένα σημαντικό αναπτυξιακό εργαλείο, το οποίο μάλιστα ήταν «προικισμένο» και με χρήματα, προχώρησε σε ένα σωρό βλαπτικές τροποποιήσεις με υπογραφή Πιερρακάκη και τώρα, απ’ ότι φαίνεται το οδηγεί ολοταχώς στα … βράχια.
Η ανακοίνωση των σωματείων:
«Με αφορμή την έναρξη του φετινού, 64ου Φεστιβάλ Κινηματογράφου Θεσσαλονίκης, κι εκπροσωπώντας σύσσωμο τον κλάδο της ελληνικής οπτικοακουστικής παραγωγής, του κλάδου δηλαδή που συγκεντρώνει επενδύσεις 350 εκ ευρώ ανά έτος στην Χώρα, απασχολεί άμεσα ή έμμεσα 100 χιλιάδες πολίτες και παρέχει καθημερινή ψυχαγωγία σε εκατομμύρια ανθρώπους, αισθανόμαστε την υποχρέωση να ενημερώσουμε για την κατάσταση των πραγμάτων αυτή την στιγμή και να μοιραστούμε τις ανησυχίες μας γι’ αυτή.
Σε ό,τι αφορά στο ΕΚΟΜΕ, το χρηματοοικονομικό κίνητρο που βρίσκεται σε λειτουργία εδώ και έξι χρόνια και το οποίο ο χώρος για δεκαετίες ζητούσε και συνεχίζει να διεκδικεί στο ακέραιο, η παρούσα κατάσταση είναι αλγεινή. Φορτωμένο με τα βαρίδια μιας τραγικής πολυετούς κι -ευτυχώς- απελθούσας διοίκησης, το ΕΚΟΜΕ παραμένει ένας οργανισμός που συνοψίζει πλείστες από τις παθογένειες του ελληνικού Κράτους: ατέρμονη γραφειοκρατία, άτεγκτη και παρωχημένη προσήλωση στις διαδικασίες, πλημμελής επικοινωνία με τους συνεργαζόμενους επαγγελματίες, άγνοια των βέλτιστων, διεθνών πρακτικών κ.α. Συστατικά που η σημερινή διοίκηση του οργανισμού, την οποία σαφώς χαιρετίζουμε στο πρόσωπο του κ. Λεωνίδα Χριστόπουλου ως την καταλληλότερη, βρίσκει διαρκώς μπροστά της, πλαισιωμένα από ένα αργόσυρτο νομοθετικό έργο που επιδεινώνει την κατάσταση. Αρκεί μόνο να αναφέρουμε ότι, ένα χρόνο μετά τις ανακοινώσεις του Πρωθυπουργού στο περσινό ΦΚΘ, η σχετική ΚΥΑ που θα επέτρεπε στο ΕΚΟΜΕ να απορροφήσει κονδύλια ύψους 200 εκ. Ευρώ από το ΕΣΠΑ δεν έχει ακόμα υπογραφεί. Την ίδια στιγμή, οι οικονομικές υποχρεώσεις του ΕΚΟΜΕ υπολογίζονται σε πάνω από 100 εκ. ευρώ, με αποφάσεις υπαγωγής να παραμένουν “στο συρτάρι” για πάνω από ένα χρόνο και, ως αυτόθροη συνέπεια, η Χώρα μας να είναι διαρκώς στο όριο του διεθνούς διασυρμού.
Από την άλλη, έχουμε το παράδοξο ενός οργανισμού που, βάσει Νόμου, είναι προορισμένος για τη χάραξη της εθνικής πολιτικής για τον κινηματογράφο, έχει περάσει από σωρεία τρικυμιών για δεκαετίες κι έχει καταφέρει να βρει – τα τελευταία χρόνια τουλάχιστον και υπό τη διοίκηση του ΔΣ του κ. Μάρκου Χολέβα- έναν σταθερό βηματισμό, παραμένοντας ωστόσο εξόχως υποχρηματοδοτούμενος. Αναφερόμαστε στο Ελληνικό Κέντρο Κινηματογράφου, το οποίο κατέχει μια θλιβερή πανευρωπαϊκή πρωτιά, δηλαδή να είναι το φτωχότερο εθνικό κέντρο κινηματογράφου σε σχέση με το ΑΕΠ της εκάστοτε χώρας. Ενδεικτικά μόνο αναφέρουμε ότι η Τσεχία, μια χώρα ιδιαίτερα ανταγωνιστική ως προορισμός γυρισμάτων οπτικοακουστικών έργων, διαθέτει ετησίως το ποσό των 15 εκ ευρώ για το εθνικό της κέντρο κινηματογράφου, ήτοι 0,0058 του ΑΕΠ της, σε αντίθεση με την Ελλάδα που διαθέτει 3,5 εκ Ευρώ στο Ελληνικό Κέντρο Κινηματογράφου, δηλαδή 0,0016 του ΑΕΠ.
Τέλος, έχουμε ένα περιβάλλον πνευματικής ιδιοκτησίας επί των έργων του οπτικοακουστικού τομέα ρευστό και διαρκώς μεταβαλλόμενο σε διεθνές επίπεδο. Με τη νομοθεσία για την πειρατεία να παραμένει δραματικά ανεπαρκής και τα διαφυγόντα κέρδη του κλάδου να παραμένουν στα ύψη, βρισκόμαστε ακόμα στην δεινή θέση να αμφισβητείται η ιδιοκτησία του πνευματικού μας έργου από τους υπέργειους εθνικούς παρόχους τηλεοπτικού προγράμματος, δείχνοντας έτσι τον δρόμο στις διαδικτυακές πλατφόρμες αλλοδαπής που δραστηριοποιούνται στη χώρα μας. Παραμένουμε, δηλαδή, στην εποχή του χαλκού ακόμα σε ένα τομέα, στον οποίο η διεθνής πρακτική έχει ήδη υποδείξει λύσεις και πρακτικές, ενώ αυτήν την στιγμή καταπιάνεται με την ρύθμιση των θεμάτων γύρω από την τεχνητή νοημοσύνη – σενάρια επιστημονικής φαντασίας για τα δεδομένα μας, δυστυχώς.
Σε αυτό το περιβάλλον έρχεται να δημιουργηθεί ο Ενιαίος Φορέας που η Κυβέρνηση εξήγγειλε προεκλογικά και, καθώς ενημερωνόμαστε, η υλοποίησή του προχωρά. Εύλογα αναρωτιόμαστε, λοιπόν, πώς μπορούμε να μιλάμε για το τόσο φιλόδοξο αυτό εγχείρημα, έστω κι αν θεωρητικά είναι ορθό, όταν οι επιμέρους τομείς που θα το απαρτίζουν (ΕΚΟΜΕ, ΕΚΚ και ΟΠΙ) παραμένουν τόσο προβληματικοί – ο καθένας για τους λόγους του;
Κλείνοντας εκφράζουμε την αμφιβολία μας για το αν η επαγγελματική μας αξιοπιστία αρκεί για να διασώσει την εθνική μας ανεπάρκεια να ανταποκριθούμε στο ύψος των περιστάσεων και να εξακολουθούμε να μιλάμε για τη Χώρα μας ως “υπολογίσιμη δύναμη στην παγκόσμια σκηνή” των οπτικοακουστικών, όπως δικαίως την χαρακτήρισε ο Πρωθυπουργός στον περσινό του χαιρετισμό στο ΦΚΘ».
Σύνδεσμος Ανεξάρτητων Παραγωγών Οπτικοακουστικών Έργων (ΣΑΠΟΕ)
Ένωση Παραγωγών Κινηματογράφου και Τηλεόρασης (ΠΑΚΤ)
Ένωση Σκηνοθετών – Παραγωγών Ελληνικού Κινηματογράφου (ΕΣΠΕΚ)
Ένωση Ελληνικού Ντοκιμαντέρ (ΕΕΝ)