Για τις περίεργες συμφωνίες που κλείνει κάτω από το τραπέζι η Λίνα Μενδώνη σχετικά με τα αρχαία μας έχουμε μιλήσει και στο παρελθόν. Από το πολυδιαφημισμένο «θραύσμα Fagan» μέχρι τον «επαναπατρισμό» 161 κυκλαδικών αρχαιοτήτων υπάρχουν πολλά που μας κάνουν να πιστεύουμε πως μόνο υπέρ της Ελλάδας δεν είναι αυτές οι ενέργειες.
Σύμφωνα με τον Σύλλογο Ελλήνων Αρχαιολόγων η κυβέρνηση προωθεί συμφωνία στην οποία καταργείται κάθε δικαίωμα του ελληνικού δημοσίου για παρανόμως εξαχθέντα αρχαία, αναγνωρίζοντας ως κάτοχο 161 κυκλαδικών αρχαιοτήτων το «Ινστιτούτο Αρχαίου Ελληνικού Πολιτισμού» που εδρεύει στο Ντέλαγουερ των ΗΠΑ. Τα συγκεκριμένα ευρήματα ανήκουν στην 3η προχριστιανική χιλιετία και αποτελούν μοναδικά δείγματα της τέχνης και της τεχνικής του Κυκλαδικού Πολιτισμού.
Στο τελευταίο υπουργικό συμβούλιο ο ΣΕΑ έθεσε υπόψη της υπουργού ερωτήματα ζητώντας να υπάρξουν διευκρινήσεις σχετικά με την συμφωνία που προωθείται. Αυτό που υποστηρίζει ο ΣΕΑ είναι ότι οι 161 κυκλαδίτικες αρχαιότητες είναι αποτέλεσμα λαθρανασκαφών οι οποίες έχουν εξαχθεί παράνομα από την χώρα μας και βρέθηκαν στις ΗΠΑ με μεσολάβηση του Αμερικανού μεγιστάνα Λέοναρντ Στερν που ο ίδιος παρανόμως απέκτησε.
Ένα από τα σκέλη της συμφωνίας αφορούν και την έκθεση των αρχαιολογικών ευρημάτων στο Μητροπολιτικό Μουσείο Νέας Υόρκης για 50 χρόνια, ενώ θα υπάρχει η δυνατότητα κάποια από αυτά να έρχονται κατά διαστήματα στην Ελλάδα και να εκτίθενται στο Μουσείο Κυκλαδικής Τέχνης του Ιδρύματος Γουλανδρή.
Από τις 161 αρχαιότητες, οι 15 θα επιστρέψουν στην Αθήνα ως τις 15 Οκτωβρίου και θα εκτεθούν στο Μουσείο Κυκλαδίτικης τέχνης από την 1η Νοεμβρίου 2022 έως τις 31 Οκτωβρίου 2023. Οι υπόλοιπες 146 θα εκτεθούν στο Μητροπολιτικό Μουσείο της Νέας Υόρκης.
Με ποιον τρόπο απέκτησε ο Λέοναρντ Στερν τη συλλογή αρχαιοτήτων φαίνεται να μην απασχολεί διόλου την ελληνική κυβέρνηση που μάλιστα ετοιμάζει θερμή υποδοχή στον 84χρονο μεγιστάνα που σύμφωνα με το Forbes η περιουσία του εκτιμάται στα 6,2 δισεκατομμύρια δολάρια. Ούτε βέβαια φαίνεται να την απασχολούν φήμες που θέλουν τον Στερν να στηρίζει όλη την «φιλανθρωπική» του δράση σε μια βιτρίνα που από πίσω υπάρχει φτωχοποίηση περιοχών στο βόρειο Τζέρσεϊ, εκδίωξη φτωχών ισπανόφωνων, παράνομες παρακολουθήσεις και εκμετάλλευση σεξεργατριών.
Στο θέμα αναφέρθηκε και η Τομεάρχης Πολιτισμού της Κ.Ο. του ΣΥΡΙΖΑ-ΠΣ, Σία Αναγνωστοπούλου επισημαίνοντας μεταξύ άλλων: «Με παράδοξη και ιδιαίτερη σπουδή η κυβέρνηση φέρνει άμεσα προς ψήφιση στη Βουλή την ερχόμενη Πέμπτη (8/9) και χωρίς αυτό να έχει ακόμη κατατεθεί στη Βουλή, σ/ν του Υπουργείου Πολιτισμού και Αθλητισμού με τίτλο: «Κύρωση της συμφωνίας μεταξύ του Υπουργείου Πολιτισμού και Αθλητισμού, του Μουσείου Κυκλαδικής Τέχνης της Αθήνας, του Μητροπολιτικού Μουσείου Τέχνης της Νέας Υόρκης και του Ινστιτούτου Αρχαίου Ελληνικού Πολιτισμού του Ντελαγουέρ, σχετικά με την επιστροφή στην Ελλάδα, μίας συλλογής εκατόν εξήντα μίας (161) αρχαιοτήτων του Κυκλαδικού Πολιτισμού, ευρισκόμενης στη Νέα Υόρκη και την έκθεση αυτής και άλλων αρχαιοτήτων του Κυκλαδικού πολιτισμού στο Μητροπολιτικό Μουσείο Τέχνης της Νέας Υόρκης. Καλούμε τον κ. Μητσοτάκη και την κ. Μενδώνη, με όση αξιοπρέπεια τους έχει απομείνει, να μην προχωρήσουν στην κατάθεση του συγκεκριμένου νομοσχεδίου που θα αποτελέσει την αρχή για τη νομιμοποίηση δράσεων αρχαιοκαπηλίας και παράνομων εξαγωγών αρχαιοτήτων, με τη βούλα, μάλιστα, της Βουλής των Ελλήνων».
Το documentonews.gr επικοινώνησε με την πρόεδρο του Συλλόγου Αρχαιολόγων, Δέσποινα Κουτσούμπα, για να ρίξει φως σε αυτήν την ανεκδιήγητη ενέργεια του ΥΠΠΟΑ.
«Στην πραγματικότητα νομιμοποιείται μια αρχαιοκαπηλική συλλογή με προϊόντα που έχουν προκύψει από αρχαιοκαπηλία και μάλιστα η ελληνική κυβέρνηση θα υποδεχτεί τον Λέοναρντ Στερν στα εγκαίνια του Κυκλαδικού Μουσείου με τιμές, ενώ κανονικά θα έπρεπε να έχουν στείλει ήδη τον εισαγγελέα να του κάνει κατάσχεση. Τα κυκλαδικά ευρήματα είναι όλα αποτέλεσμα ανασκαφών από τις Κυκλάδες. Μόνο που στο Κυκλαδικής θα έρθουν 15 ευρήματα, τα υπόλοιπα θα μείνουν στο Μητροπολιτικό Μουσείο. Επιπλέον, κάτι που μάθαμε μετά την επίσημη ανακοίνωση του Συλλόγου που έχετε στα χέρια σας είναι πως το νομοσχέδιο όπως πήγε στον προγραμματισμό της Βουλής έχει άλλο τίτλο από αυτό που έβγαλε το υπουργικό συμβούλιο.
Σήμερα η Σία Αναγνωστοπούλου αποκάλυψε πως η συμφωνία αναφέρει ότι εκτός των 161 αρχαιοτήτων του Κυκλαδικού Πολιτισμού, ευρισκόμενης στη Νέα Υόρκη και την έκθεση αυτής και άλλων αρχαιοτήτων του Κυκλαδικού πολιτισμού στο Μητροπολιτικό Μουσείο Τέχνης της Νέας Υόρκης. Από τον τίτλο μαθαίνουμε πως όχι μόνο αυτή η συλλογή αλλά και άλλες ακόμα θα εκτεθούν στο ΜΕΤ της Νέας Υόρκης. Πρέπει να αφαιρεθεί εντελώς και ο όρος επαναπατρισμός γιατί είναι παραπλανητικός. Μιλάμε για μια έκθεση στη Νέα Υόρκη που δεν μας έχει ενημερώσει κανείς ούτε ποιες άλλες αρχαιότητες θα εκτεθούν ούτε πως αποκτήθηκαν. Είναι εξοργιστικά όλα αυτά.
Επιπλέον, υπάρχει και μια ιστορία αντίστοιχης συλλογής του συλλέκτη Michael Steinhardt ο οποίος αναγκάστηκε να επιστρέψει 47 αντικείμενα στην Ελλάδα μετά από έρευνα του εισαγγελέα του Μανχάταν, ελληνικής καταγωγής, κύριου Μπογδάνου που έχει ασχοληθεί πάρα πολύ με θέματα αρχαιοκαπηλίας. Μάλιστα, η υπουργός τότε είχε βγάλει και ανακοίνωση που έλεγε μπράβο στον εισαγγελέα που έκανε κατάσχεση. Για ποιο λόγο ίδιες περιπτώσεις συλλεκτών με προϊόντα αρχαιοκαπηλίας στην Αμερική αντιμετωπίζονται με διαφορετικό τρόπο. Τον Michael Steinhardt τον ανάγκασαν να επιστρέψει τα κλεμμένα και τον Λέοναρντ Στερν τον εκθειάζουνε, αντί να στείλουν τον εισαγγελέα. Το Μητροπολιτικό Μουσείο Νέας Υόρκης έχει πολλά προϊόντα αρχαιοκαπηλίας και το ίδιο ισχύει και για το Μουσείο Γουλανδρή. Και όλα αυτά με την εμπλοκή της Ελληνικής Βουλής. Είναι εξωφρενικό αυτό που συμβαίνει. Δεν έχουν ξαναγίνει αυτά τα πράγματα».