Από το πακέτο «μέτρων για τις τράπεζες» που παρουσίασε ο Κυριάκος Μητσοτάκης στη Βουλή το πιο σημαντικό και απατηλό ήταν η εξαγγελία περί διπλασιασμού του ΕΝΦΙΑ για τα κενά οικιστικά ακίνητα που έχουν στην ιδιοκτησία τους τράπεζες και servicers, ώστε να πέσουν τα κλειστά σπίτια στην αγορά.
Το μέτρο ακούστηκε καλό. Η κυβέρνηση θα επιβάλει σε funds και τράπεζες αυξημένο κατά 100% τον ΕΝΦΙΑ του 2026 αν μέχρι το τέλος του 2025 δεν νοικιάσουν ή δεν πουλήσουν τα σπίτια που έχουν σήμερα κλειστά, ώστε να αυξηθεί η προσφορά και να πέσουν τιμές και νοίκια. Οι τράπεζες διαθέτουν 21.500 ακίνητα και άλλα 10.000 περίπου οι servicers, εκ των οποίων το 70% αφορά κατοικίες.
«Σαπάκια» πολυτελείας
Ο διάβολος κρύβεται όμως στις λεπτομέρειες. Το μέτρο είναι απάτη κι αυτό το αντιλαμβάνεται όποιος μπει π.χ. στην ιστοσελίδα διαχείρισης ακινήτων της Εθνικής Τράπεζας realestateonline.gr και δει τι νοικιάζει η Εθνική Τράπεζα και σε ποιες τιμές. Ειδικά στην Αθήνα, όπου υπάρχει το μεγάλο πρόβλημα περιορισμένης προσφοράς και υψηλών ενοικίων, τα σπίτια που διατίθενται είναι «σαπάκια», δηλαδή 50, 60 και 70 χρόνων, με σάπια πατώματα –οι τράπεζες δεν φροντίζουν όπως οι ιδιώτες να πληρώσουν ούτε έναν μάστορα να συμμαζέψει κάτι– και παρέχονται σε ζητούμενες τιμές υψηλότερες κι από τις υψηλές της αγοράς. Δίνει κανείς 750 ευρώ τον μήνα για να νοικιάσει σπίτι 65 τ.μ. πρώτου ορόφου στις αρχές της Δροσοπούλου ή 530 ευρώ για σπίτι 88 τ.μ. δεύτερου ορόφου στην πλατεία Βάθης;
Αρα η λύση πρέπει να δοθεί μέσω πώλησης. Τράπεζες και funds ετοιμάζονται να κινηθούν για να πουλήσουν τα σπίτια που διαθέτουν, τα οποία όμως βάσει της ισχύουσας νομοθεσίας έχουν διάφορες πολεοδομικές και γραφειοκρατικές εκκρεμότητες που πρέπει να τακτοποιήσουν για να βγάλουν τη λεγόμενη ηλεκτρονική ταυτότητα κτιρίου. Η υποχρέωση έκδοσης της ηλεκτρονικής ταυτότητας κτιρίου τέθηκε σε ισχύ το 2021 από την κυβέρνηση της ΝΔ και παράγει έναν γραφειοκρατικό γολγοθά για όσους ιδιοκτήτες θέλουν να πουλήσουν το ακίνητό τους καθώς και σημαντικά κόστη για μηχανικούς και συμβολαιογράφους που τακτοποιούν υποτιθεμένες παρανομίες ακόμη και σε ακίνητα που χτίστηκαν καθ’ όλα νόμιμα, αλλά ο εργολάβος άλλαξε κάτι στην εκτέλεση της οικοδομής συγκριτικά με τα σχέδια. Ενώ το ’60 και το ’70 αυτό γινόταν κατά κόρον, τώρα χρειάζεται τακτοποίηση και πληρωμή προστίμων.
Ολος ο κόσμος λοιπόν από το 2021 σπαταλά χρόνο και χρήμα για να πουλήσει το ακίνητό του, τράπεζες και funds όμως θέλουν να εξαιρεθούν από την καθολική υποχρέωση. Αυτό ετοιμάζεται να διασφαλίσει η κυβέρνηση Μητσοτάκη με νομοθετική διάταξη που θα έρθει προσεχώς, αλλά οι βασικές γραμμές της είναι γνωστές από την τηλεοπτική συνέντευξη (11/12) του εκπροσώπου του υπουργείου Οικονομικών Ομηρου Τσάπαλου. Η διάταξη συγκεκριμένα θα προβλέπει ότι τράπεζες και funds θα πουλήσουν τα ακίνητά τους με όλες τις εκκρεμότητες και το βάρος των χρονοβόρων και ακριβών διαδικασιών της ηλεκτρονικής ταυτότητας κτιρίου να περνάει στον αγοραστή, αντί μιας έκπτωσης π.χ. 5.000 ευρώ.
Αυτό είναι βεβαίως αντισυνταγματικό, αλλά η κυβέρνηση Μητσοτάκη δεν προβληματίζεται. Και αν ΣΥΡΙΖΑ και ΠΑΣΟΚ φωνάζουν για την αντισυνταγματικότητα του μέτρου όταν έρθει στη Βουλή, ο Κ. Χατζηδάκης –στοίχημα– θα κάνει το άσπρο μαύρο και με την αγαστή συνεργασία των φιλικών προς την κυβέρνηση μέσων ενημέρωσης θα κατηγορήσει την αντιπολίτευση ότι δεν καταλαβαίνει πώς δουλεύει η αγορά και εμποδίζει τη μείωση των ενοικίων.
Ταβάνι στις αγοραπωλησίες
Γιατί γίνεται αυτό τώρα; Η ανατριχιαστική απάντηση είναι ότι υπάρχει προειδοποιητικό καμπανάκι από τα τελευταία προσωρινά στοιχεία για τις μεταβιβάσεις της ΑΑΔΕ, δηλαδή τις αγοραπωλησίες, ότι η αγορά ακινήτων φέτος έπιασε ταβάνι. Σύμφωνα με τα στοιχεία της ΑΑΔΕ, στο 9μηνο 2024 καταγράφηκαν μόλις 33.171 μεταβιβάσεις ακινήτων έναντι 122.123 πέρσι σε όλο το έτος. Το νούμερο αυτό είναι υπερβολικά χαμηλό και προμηνύει πως η αγορά που μέχρι πέρσι ανέβαινε κάνει απότομη βουτιά. Με δύο λόγια, εκεί που έχουν φτάσει οι τιμές δεν γίνονται πια αρκετά συμβόλαια. Το μήνυμα πήραν αμέσως στελέχη της αγοράς ακινήτων, με τον Ερρίκο Αρώνες, διευθύνοντα σύμβουλο της Hellenic Properties, να δηλώνει για πρώτη φορά ότι μετά την καλπάζουσα άνοδο των τιμών των κατοικιών τα τελευταία χρόνια η αγορά σταθεροποιείται σε υψηλά επίπεδα και θα παίρνει αυξήσεις μόνο από τον πληθωρισμό.
Αρα το μέτρο περί διπλασιασμού του ΕΝΦΙΑ στα ακίνητα των τραπεζών και των servicers είναι ένα φιλολαϊκό «χαπάκι», με το οποίο η κυβέρνηση Μητσοτάκη επιχειρεί να ξεγελάσει τον κόσμο ότι η διάταξη περί της δυνατότητας των τραπεζών και των servicers να πουλήσουν τα κλειστά ακίνητά τους «ως έχουν», παρότι αντισυνταγματική, παρότι καλά προσεγμένη σε ό,τι αφορά τον χρόνο που έρχεται ώστε να τους διασφαλίσει τα υψηλότερα δυνατά κέρδη, γίνεται για να πέσουν τα νοίκια!
Σημαδεμένη τράπουλα
Tράπεζες και servicers είναι ενημερωμένοι για την επερχόμενη διάταξη και φορτώνουν τα χαρτοφυλάκιά τους με νέα ακίνητα, όπως γίνεται εύκολα αντιληπτό αν μπει κάποιος μετά το μεσημέρι στο Landea, όπου αναρτώνται τα αποτελέσματα των πλειστηριασμών της κάθε μέρας. Εκεί τις τελευταίες δύο εβδομάδες έχει αυξηθεί κατακόρυφα ο αριθμός των ακινήτων, ιδίως σε Αθήνα και Θεσσαλονίκη, που κατακυρώνονται ένα ευρώ πάνω από την αρχική τιμή – σημάδι ότι δεν υπήρξαν ανταγωνιστικές προσφορές και πήρε το σπίτι η τράπεζα ή ο servicer για να το πουλήσει «ως έχει», με τα μεγαλύτερα δυνατά κέρδη σε λίγους μήνες.
Διαβάστε επίσης
Τι να μαγειρέψω τα Χριστούγεννα – Προτάσεις για το εορταστικό μενού
Χριστουγεννιάτικο τραπέζι με τιμές – «φωτιά» για το 2024 – Πόσο θα κοστίσει
Εορταστικό ωράριο: Τι ώρα κλείνουν σούπερ μάρκετ και καταστήματα την παραμονή Χριστουγέννων
Εορταστικό ωράριο: Τι ώρα κλείνουν σούπερ μάρκετ και καταστήματα την παραμονή Χριστουγέννων
Επίδομα θέρμανσης: Μπαίνει η πρώτη δόση – Αναλυτικά τα ποσά
Αρπάζουν €3,6 δισ. από τις συντάξεις μέσω κρατήσεων – «Βαρύς» ο προϋπολογισμός και το 2025