Η κυβέρνηση Μητσοτάκη με την αμέριστη συμπαράσταση της Δικαιοσύνης προσφέρει σε funds και servicers €400 δισ. αφορολόγητο τζίρο πάνω στα «κόκκινα» δάνεια και 700.000 ακίνητα αντικειμενικής αξίας €40 δισ.
Την Παρασκευή 10 Φεβρουαρίου η γνωστή για τις μακροχρόνιες καθυστερήσεις της ελληνική Δικαιοσύνη εξέπληξε με την ταχύτητά της. Μέσα σε επτά μέρες από την ακροαματική διαδικασία της 26ης Ιανουαρίου που επρόκειτο να επικυρώσει ή να απορρίψει την εγκυρότητα της απόφασης 822/22 τμήματος του Αρειου Πάγου, βάσει της οποίας οι servicers που διαχειρίζονται «κόκκινα» ενυπόθηκα δάνεια, τα οποία απέκτησαν ξένα funds με βάση νόμο του 2003, δεν έχουν το δικαίωμα να προχωρούν σε πλειστηριασμούς, οι αρεοπαγίτες κατάφεραν να διαβάσουν έγγραφα 2.000 σελίδων και να συνεδριάσουν, καταλήγοντας με ψήφους 59 υπέρ και 6 κατά υπέρ των funds. Kαι με την επίσημη δημοσίευση της απόφασης, που έγινε επίσης σε χρόνο-ρεκόρ, ανοίγει ο ασκός του Αιόλου για 700.000 πλειστηριασμούς ακινήτων, εκ των οποίων οι 200.000 εντός του 2023.
Οι αρνητικές εντυπώσεις μεγεθύνθηκαν όταν το documentonews.gr αποκάλυψε ότι την ίδια μέρα που η ολομέλεια του Αρειου Πάγου δικαίωνε τα funds ο Ευάγγελος Ντογιάκος, δικηγόρος και γιος του αντεισαγγελέα του Αρείου Πάγου Ισίδωρου Ντογιάκου, ενεργούσε ως εκπρόσωπος servicer επιδίδοντας κατασχετήριο σε εγγυητή «κόκκινου» δανείου.
Πολιτική απόφαση
Εύλογα λοιπόν καταδεικνύεται ότι η απόφαση του Αρειου Πάγου είναι 100% άδικη σε βάρος δανειοληπτών και δημοσίου, όπως φωνάζουν όχι μόνο τα κόμματα της αντιπολίτευσης αλλά και «γαλάζιοι» βουλευτές (Τζαβάρας, Κακλαμάνης), κυρίως όμως η μεγάλη πλειονότητα του νομικού κόσμου, που επί μια εβδομάδα αρθρογραφεί εξηγώντας μας τι διακυβεύεται και καλώντας, έστω και την τελευταία στιγμή, σε διορθωτικές κινήσεις.
Την άδικη απόφαση επιθυμούσαν διακαώς η κυβέρνηση της ΝΔ και η Τράπεζα της Ελλάδος. Ο κεντρικός τραπεζίτης Γιάννης Στουρνάρας από τον περασμένο Νοέμβριο στην εξαμηνιαία Εκθεση Χρηματοπιστωτικής Σταθερότητας της Τράπεζας της Ελλάδος προεξοφλούσε ως θέμα χρόνου μια απόφαση του Αρειου Πάγου υπέρ των funds. Για την κυβέρνηση της ΝΔ ακόμη περισσότερο το θέμα ήταν υψίστης σημασίας, επειδή κατά τον σχεδιασμό του προγράμματος «Ηρακλής» που έφερε με νόμο το 2019 για την εξυγίανση των τραπεζών από τα «κόκκινα» δάνεια (ουσιαστικά για να αδειάσουν οι τράπεζες από τα «κόκκινα» δάνεια και να μεταφερθούν στα funds και τους servicers) δόθηκαν εγγυήσεις δημοσίου ύψους 20 δισ. ευρώ και οι εισπρακτικοί στόχοι των servicers συνδέθηκαν με την τύχη των δημόσιων εγγυήσεων. Αρα αν οι servicers δεν κάνουν τους πλειστηριασμούς ώστε να εμφανίσουν συγκεκριμένα έσοδα, καταπίπτουν οι εγγυήσεις του «Ηρακλή» και κάποια δισ. ευρώ προστίθενται στο δημόσιο χρέος – και τότε αντίο επενδυτική βαθμίδα, που είναι όμως ο βασικός προεκλογικός στόχος της ΝΔ.
Ο Αρειος Πάγος πάντως με την απόφασή του αποφάνθηκε ότι οι διαχειριστές των funds που εδρεύουν στην Ελλάδα μπορούν να ενεργούν δικαστικές πράξεις (να γίνονται διάδικοι) και να προβαίνουν σε πλειστηριασμούς με τη δική τους επωνυμία και όχι ως πληρεξούσιοι των funds. Σύμφωνα με το σκεπτικό η απόφαση στηρίζεται στον νόμο του 2003 της ΝΔ χωρίς τις ασφαλιστικές δικλίδες του νόμου του 2015 του ΣΥΡΙΖΑ.
Οι αρεοπαγίτες στο «διά ταύτα» της απόφασής τους αναφέρουν τα εξής: «Η Ολομέλεια του Αρείου Πάγου αποφαίνεται ότι κατά την παράλληλη και συνδυαστική εφαρμογή των ν. 4354/2015 και ν. 3156/2003, οι Εταιρείες Διαχείρισης Απαιτήσεων από Δάνεια και Πιστώσεις (ΕΔΑΔΠ) έχουν την κατ’ εξαίρεση νομιμοποίηση του άρθρου 2 παρ. 4 του ν. 4354/2015, προς άσκηση κάθε ένδικου βοηθήματος και κάθε άλλης δικαστικής ενέργειας προς είσπραξη των υπό διαχείριση απαιτήσεων, ανεξάρτητα από το ειδικότερο νομικό πλαίσιο, με βάση το οποίο συντελείται η μεταβίβαση των υπό διαχείριση απαιτήσεων, δηλαδή ακόμη και όταν η μεταβίβαση των απαιτήσεων και η ανάθεση της διαχείρισής τους στις εν λόγω εταιρείες συντελείται σύμφωνα με τις διατάξεις του ν. 3156/2003 για την τιτλοποίηση των απαιτήσεων».
Η ουσία όμως κατά τον Δημήτρη Λυρίτση, που μετείχε στην παρέμβαση του ΔΣΑ υπέρ των δανειοληπτών στον Αρειο Πάγο (όπως εξηγεί αναλυτικά στο παρακείμενο άρθρο του), είναι ότι η ίδια η κυβέρνηση της ΝΔ στον νόμο περί του σχεδίου «Ηρακλής» προέβλεψε ρητά ως προϋπόθεση για να πάρουν οι servicers τις εγγυήσεις του δημοσίου και να ξεκινήσει η εξυγίανση των τραπεζών τη σύστασή τους μέσω του αναπτυξιακού νόμου 3156/2003 που δεν επιτρέπει τους πλειστηριασμούς και όχι μέσω του ν. 4353/2015 του ΣΥΡΙΖΑ που τους επιτρέπει, αλλά πρώτον, υπό την προϋπόθεση να έχουν καταθέσει οι servicers πρόταση ρύθμισης στον «κόκκινο» δανειολήπτη και, δεύτερον, να φορολογούνται κανονικά όλες οι διενεργούμενες από funds και servicers συναλλαγές.
Αφορολόγητος τζίρος
Κατά τη συνεδρίαση της 26ης Ιανουαρίου στον Αρειο Πάγο, όμως, κατατέθηκε τεχνική μελέτη που εκπόνησαν οικονομολόγοι συνεργαζόμενοι με το ΙΝΚΑ της Κρήτης και υιοθέτησαν οι δικηγορικοί σύλλογοι, η οποία δείχνει πως η επιλογή της κυβέρνησης της ΝΔ να επιβάλει ως ιδρυτικό νόμο των servicers τον νόμο του 2003 (που δίνει φοροαπαλλαγές αλλά όχι τη δυνατότητα πλειστηριασμών) αντί του 2015 (που δίνει τη δυνατότητα πλειστηριασμών αλλά όχι φοροαπαλλαγές) σημαίνει ότι ο τζίρος των servicers που πήραν από τις ελληνικές τράπεζες τιτλοποιημένα «κόκκινα» δάνεια 87 δισ. ευρώ σε εξευτελιστικές τιμές και εμπράγματες απαιτήσεις πάνω σε 700.00 ακίνητα αντικειμενικής αξίας 40 δισ. ευρώ –και όλα αυτά τα έχουν μεταβιβάσει και γυρίσει σε δευτερογενείς και τριτογενείς αγορές τέσσερις πέντε φορές– μπορεί να εκτιμηθεί κατά προσέγγιση στα 400 δισ. ευρώ και είναι μέχρι στιγμής πλήρως αφορολόγητος, όπως δεν επιτρέπει ο νόμος του 2015.
Εφόσον λοιπόν ο Αρειος Πάγος έκρινε ότι οι servicers έχουν το δικαίωμα να κάνουν πλειστηριασμούς, με βάση τον νόμο του 2015, τότε πρέπει να υποχρεωθούν και να πληρώσουν στο δημόσιο το σύνολο των φόρων από τους οποίους είχαν πάρει απαλλαγή βάσει του νόμου του 2003, δηλαδή 14 διαφορετικούς έμμεσους και άμεσους φόρους, τέλη και δικαιώματα σε ακίνητα και συναλλαγές και που υπολογιζόμενοι στην επταετία 2016-22 αντιπροσωπεύουν ποσό 58,8 δισ. ευρώ ή το 28% του ελληνικού ΑΕΠ.
Κοινωνική δικαιοσύνη
Συν τοις άλλοις, νομικοί κύκλοι επισημαίνουν ότι πρέπει να υπάρξει ελάχιστη προστασία για τους «κόκκινους» δανειολήπτες, διότι είναι σκανδαλώδης αισχροκέρδεια να επιτρέπεται στα funds που αγόρασαν τα «κόκκινα» δάνεια με πενταροδεκάρες (σε ποσοστό από 8% ως 25% της αξίας τους) και διεκδικούν από αυτούς το 100% της αρχικής οφειλής κι όλα τα «καπέλα» που έχουν προκύψει από τους υψηλούς τόκους υπερημερίας να έχουν ακόμη και τη δυνατότητα, ακόμη κι αν δεν τους έχουν υποβάλει πρόταση για εύλογη ρύθμιση, να βγάλουν τα ακίνητά τους σε πλειστηριασμό.
Το ελάχιστο που απαιτεί η στοιχειώδης αίσθηση κοινωνικής δικαιοσύνης, προτείνουν νομικοί, είναι να υποχρεωθούν τα funds με νόμο να γνωστοποιήσουν σε κάθε «κόκκινο» δανειολήπτη σε τι τιμή αγόρασαν το δάνειό του και να μην τους επιτραπεί να διεκδικήσουν από κανέναν ιδιοκτήτη ακινήτου που απειλούν με πλειστηριασμό ποσό μεγαλύτερο από το διπλάσιο αυτού που έδωσαν.
