Ήταν όλοι τους εκεί: η Μαρίν Λεπέν από το γαλλικό Εθνικό Μέτωπο, η Φράουκε Πέτρι από τη γερμανική Εναλλακτική για τη Γερμανία, ο Χέερτ Βίλντερς του ολλανδικού Κόμματος της Ελευθερίας και ο Ματέο Σαλβίνι της ιταλικής Λέγκας του Βορρά.
Οι ηγέτες της νεκραναστημένης ευρωπαϊκής ακροδεξιάς αντάλλαξαν εφιαλτικές προπόσεις, ποζάρισαν για selfies επιδεικνύοντας «δολοφονικά» χαμόγελα και συνεχάρησαν εαυτούς και αλλήλους για την εκλογή του Ντόναλντ Τραμπ, που εκτιμούν ότι εκπροσωπεί επάξια τη μαύρη ιδεολογία τους στην καρδιά του Λευκού Οίκου. Μα το κυριότερο ήταν ότι υποσχέθηκαν να μην εφησυχάσουν αν δεν οδηγήσουν προηγουμένως τις χώρες τους στο σκοτάδι του νεοφασισμού και της μισαλλοδοξίας.
Η «μαύρη διεθνής» της ευρωπαϊκής ακροδεξιάς σηκώνει κεφάλι. Για τη σύνοδό τους, που οργανώθηκε το προπερασμένο Σάββατο με αφορμή τη συνάντηση της ακροδεξιάς ομάδας του Ευρωκοινοβουλίου «Ευρώπη των Εθνών και της Ελευθερίας» (ENF), οι τέσσερις ηγέτες επέλεξαν το Κόμπλεντς της Γερμανίας. Η γωνιά της Ευρώπης, όπως ονομάζεται λόγω του τριγωνικού ακρωτηρίου που σχηματίζεται εκεί όπου ο ποταμός Μόζελ σμίγει με τον Ρήνο, δεν αποδείχτηκε φιλόξενη για τους κήρυκες του μίσους. Ενώ εκείνοι έριχναν ανάθεμα στην Ενωμένη Ευρώπη και τις αρχές της δημοκρατίας και της αλληλεγγύης που κλήθηκε να υπηρετήσει πάνω στα συντρίμμια του Β΄ Παγκόσμιου Πολέμου, στην πόλη του Κόμπλεντς οργανώθηκαν σοβαρές αντιδράσεις από ακτιβιστές αποφασισμένους να μην επιτρέψουν να γυρίσουν πίσω οι δείκτες στο ρολόι της Ιστορίας.
Υπό το βλέμμα των χάρτινων Χίτλερ και Στάλιν
Με σύνθημα «Οποιος κοιμάται με δημοκρατία, ξυπνάει με δικτατορία», πέντε χιλιάδες διαδηλωτές -ανάμεσά τους ο πρώην σοσιαλδημοκράτης πρόεδρος του SPD Ζίγκμαρ Γκάμπριελ, λίγες ώρες προτού ανακοινώσει ότι δεν θα είναι υποψήφιος στις προσεχείς γερμανικές εκλογές, ο υπουργός Εξωτερικών του Λουξεμβούργου Γιαν Ασελμπορν, εκπρόσωποι αριστερών κομμάτων και εργατικών συνδικάτων– μποϊκοτάρισαν τη μαύρη σύνοδο με κάθε μέσο.
Χάρτινα ομοιώματα του Χίτλερ, του Μουσολίνι, του Στάλιν, του Φράνκο και του Πετέν στήθηκαν στο κέντρο της πόλης από το Avaaz, διοργανωτή διαδικτυακής καμπάνιας εναντίον της φασιστικής συνόδου. Οι πέντε γιγάντιες ασπρόμαυρες φιγούρες μεταφέρθηκαν με πλοίο ακόμη και έξω από το συνεδριακό κέντρο, όπου διεξαγόταν το κλειστό πάρτι φαντασμάτων των τεσσάρων. Από την κεκλεισμένων των θυρών συνεδρίασή τους είχαν αποκλειστεί, εξαρχής για ευνόητους λόγους τα ανεπιθύμητα γερμανικά μέσα ενημέρωσης: τα κανάλια της δημόσιας τηλεόρασης ARD και ZDF, οι εφημερίδες «Handelsblatt», «Frankfurter Allgemeine» και το περιοδικό «Spiegel».
Ο γαλλογερμανικός άξονας του μίσους δεν λειτουργεί
Η συνάντηση των τεσσάρων στο Κόμπλεντς υποκρύπτει στην πραγματικότητα μια συμμαχία «λύκων». Ο γαλλογερμανικός άξονας δεν φαίνεται να λειτουργεί στη συμμαχία του Εθνικού Μετώπου και της Εναλλακτικής για τη Γερμανία. Ενώ ο Ολλανδός Βίλντερς με το επίμονο αντι-ισλαμιστικό κήρυγμά του θα δυσκολευτεί πολύ να βρει σημεία σύγκλισης με τους επιχειρηματίες της ιταλικής Λέγκας του Βορρά. Αν υπάρχει κάτι που τους ένωσε στη μαύρη σύνοδο, πρωτοφανή στα ευρωπαϊκά χρονικά, ήταν το εφιαλτικό τους όραμα να επαναληφθεί το φαινόμενο Τραμπ και στην Ευρώπη.
Η Φράουκε Πέτρι έχει ασκήσει επανειλημμένα κριτική στη Μαρίν Λεπέν για τον οικονομικό προστατευτισμό που πρεσβεύει το κόμμα της. Πολλά μέλη της Εναλλακτικής για τη Γερμανία (AfD) ζητούν να τηρηθεί απόσταση ασφαλείας από το Εθνικό Μέτωπο της Λεπέν και αμφισβητούν ακόμη και την ακροδεξιά ομάδα ENF του Ευρωκοινοβουλίου, στην οποία μετέχει ο σύζυγος της Πέτρι, ο Γερμανός ευρωβουλευτής Μάρκους Πρέτσελ.
Για τα προσχήματα της μαύρης συνόδου και για χάρη του φωτογραφικού φακού, οι δύο κυρίες της ευρωπαϊκής ακροδεξιάς αγκάλιασαν η μια την άλλη για πρώτη φορά. Στο σύνθημα της Λεπέν «Ζούμε τον θάνατο του παλιού και τη γέννηση ενός νέου κόσμου», η Φρ. Πέτρι που στοχεύει στο 14% στις γερμανικές εκλογές του ερχόμενου Σεπτεμβρίου έσπευσε να αποκριθεί: «Ο Τραμπ μας έδειξε πώς θα βγούμε από το αδιέξοδο. Ας κάνουμε το ίδιο και στην Ευρώπη».
Ο Βίλντερς θα ανοίξει τον χορό της κάλπης
Στο περιθώριο της μαύρης συνόδου και της ήπιας στάσης που τηρεί για την ώρα η Φρ. Πέτρι καταδικάζοντας τις κάθε λογής ακρότητες, η Γερμανία «έβραζε» από οργή για τις δηλώσεις του Μπγιορν Χέκε. Ηγετικό στέλεχος της Εναλλακτικής στη Θουριγγία, ο Χέκε αμφισβήτησε δημοσίως την ηθική ευθύνη των Γερμανών για το Ολοκαύτωμα και τα μνημεία που έχουν ανεγερθεί εις μνήμη των θυμάτων του στο Βερολίνο.
Κι ενώ τα όργανα άρχισαν να «κουρδίζονται» στη Θουριγγία, τον χορό της ακροδεξιάς Ευρώπης που οραματίζονταν οι νεκραναστημένοι του Κόμπλεντς φαίνεται ότι θα ανοίξει η Ολλανδία. Φαβορί των δημοσκοπήσεων για τις εκλογές του Μαρτίου ο Χέερτ Βίλντερς, παρευρέθηκε στη μαύρη σύνοδο με τις ιδιότητες «του χριστιανού, πολέμιου των αμβλώσεων και ορκισμένου αντι-ισλαμιστή».
«Είναι απαράδεκτο να υπάρχουν σχολεία, όπου οι μωαμεθανοί αποτελούν το 80% των μαθητών, όπως στη Φραγκφούρτη» δήλωσε επανερχόμενος για πολλοστή φορά στο αγαπημένο θέμα όλων των ακροδεξιών ηγετών της Κεντρικής Ευρώπης: να συνεγείρουν τους εν δυνάμει ψηφοφόρους τους στηλιτεύοντας την πολιτική της Ανγκελα Μέρκελ στο προσφυγικό.
Κάν’ το όπως ο Σαρκοζί κι ο Σαμαράς
Δεν είναι ο πρώτος – και σίγουρα δεν θα είναι ο τελευταίος. Όπως έκαναν προ ετών ο Νικολά Σαρκοζί και ο δικός μας Αντώνης Σαμαράς, ο κεντροδεξιός Ολλανδός πρωθυπουργός Μάρκ Ρούτε, επικεφαλής του Λαϊκού Κόμματος για την Ελευθερία και τη Δημοκρατία, επιχειρεί να σώσει στις κάλπες το τομάρι του φλερτάροντας με το μαύρο. Στην ξενοφοβική ρητορική του Χέερτ Βίλντερς, που έχει φύγει μπροστά στις δημοσκοπήσεις για τις εκλογές που θα γίνουν στις 15 Μαρτίου 2017, ο Ρούτε απαντά με ακροδεξιές κορόνες.
«Όποιος δεν σέβεται τους νόμους και τις παραδόσεις της Ολλανδίας μπορεί να φύγει» απείλησε ανοιχτά τους μετανάστες και τους πρόσφυγες της χώρας του ο σημερινός πρωθυπουργός. «Πρέπει να υπερασπιστούμε τις αξίες μας απέναντι σ’ εκείνους που αρνούνται να ενσωματωθούν ή επιδεικνύουν αντικοινωνική συμπεριφορά».
Επιδιώκοντας μια τρίτη κυβερνητική θητεία, ο Μαρκ Ρούτε κατέφυγε στη στρατηγική των προκατόχων του. Ξεχνώντας ίσως πως οι Ν. Σαρκοζί και Αντ. Σαμαράς εισέπραξαν τα επίχειρα της ακροδεξιάς στροφής τους στο εκλογικό αποτέλεσμα.
Ουγγαρία: Η θλιβερή βασίλισσα του ρατσισμού
Με βάση αποτελέσματα εκλογών, οι 18 από τις 20 ευρωπαϊκές χώρες στις οποίες διεξήχθη μία αποκαλυπτική συγκριτική πολιτική έρευνα που δημοσιεύθηκε τον περασμένο Δεκέμβριο στους «New York Times» φάνηκε ότι γέρνουν, λίγο έως πολύ, προς την ακροδεξιά. Οι μόνες χώρες που δεν αντιμετωπίζουν εμφανή εθνικιστική απειλή, ίσως γιατί η ακροδεξιά παραμένει ενσωματωμένη στα συντηρητικά κόμματα, είναι η Ισπανία και η Πορτογαλία.
Το μεγαλύτερο εκλογικό ποσοστό στην Ευρώπη συγκεντρώνει η «όλη ακροδεξιά» στην Ουγγαρία: στην έρευνα των «NYT», το 45% του Fidesz, του κόμματος του Βίκτορ Ορμπαν, στις εκλογές του 2014 αθροίζεται με το 20% του ακόμη πιο ακραίου κόμματος Jobbik.
Ακολουθεί με βραχεία κεφαλή η Αυστρία, όπου παρ’ όλη την ήττα του στις προεδρικές εκλογές του περασμένου Δεκεμβρίου από τον δημοκρατικό συνασπισμό του Αλεξάντερ φαν ντερ Μπέλεν, ο Νόρμπερτ Χόφερ διατηρεί τη δυναμική του (35%).
Με εξαίρεση την Τσεχία (7% στις εκλογές του 2013), το Βέλγιο (4% στις εκλογές του 2014) και τη Γερμανία (5% το 2013, αν και η Εναλλακτική της Φράουκε Πέτρι εμφανίζεται με ποσοστό 12% στις δημοσκοπήσεις για τις εκλογές του Σεπτεμβρίου), ο σκληρός πυρήνας της Ευρώπης γέρνει επικίνδυνα προς τα ακροδεξιά.
38% στην Πολωνία (εκλογές 2015), 29% στην χώρα των τραπεζών, την Ελβετία, 21% στη Δανία, ενώ στη χορεία του μαύρου έχει προσχωρήσει και η Σκανδιναβία: 18% στη Φινλανδία (εκλογές 2015) και 13%, την ίδια χρονιά στη Σουηδία. Στην Ολλανδία, όμως, όπου η ακροδεξιά είχε αποσπάσει το 10% το 2012, το Κόμμα της Ελευθερίας εμφανίζεται πλέον με σημαντικό προβάδισμα έναντι της κεντροδεξιάς στις δημοσκοπήσεις για τις εκλογές του Μαρτίου.
Πρώτη στα Βαλκάνια η Σλοβενία
Στα Βαλκάνια, τα ηνία της εθνικιστικής στροφής κατέχει η Σλοβακία (η έρευνα αθροίζει τα εκλογικά ποσοστά του Εθνικού Σλοβακικού Κόμματος και του Λαϊκού Κόμματος για τη Σλοβακία) με 17% και ακολουθούν η Βουλγαρία (15% το 2016), η Ελλάδα (7% στις εκλογές του Σεπτεμβρίου 2015) και η Ρουμανία με 5% το 2016.
Στη Βρετανία του Brexit, το 13% του UKIP στις εκλογές του 2015 εμφανίζει επικίνδυνα ανοδικές τάσεις. Και στη Γαλλία το 28% που έφερε στις εθνικές εκλογές του 2015 το Εθνικό Μέτωπο αναγορεύει, όπως προκύπτει από τις μέχρι στιγμής δημοσκοπήσεις, τη Μαρίν Λεπέν σε μία εκ των δύο μονομάχων των φετινών προεδρικών στη Γαλλία.
[ ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΗ: ]
Πασκάλ Φολενβάιντερ
«Για να τους σταματήσουμε η αντίδρασή μας πρέπει να πάρει επικές διαστάσεις»
«Το μίσος οικοδομεί το κίνημά τους. Για να τους σταματήσουμε, η αντίδρασή μας πρέπει να πάρει επικές διαστάσεις, μόνο εμείς μπορούμε να τα καταφέρουμε». Το μήνυμα του διαδικτυακού Avaaz, των γνωστών «κλικτιβιστών» (ο όρος αποτελεί παραφθορά των ακτιβιστών και αφορά όλους όσοι ενεργοποιούνται κοινωνικά με ένα κλικ στον υπολογιστή τους), αναβόσβησε τις περασμένες μέρες σε εκατοντάδες χιλιάδες οθόνες. Η καμπάνια εναντίον του μίσους, με αφορμή τη μαύρη σύνοδο του Κόμπλεντς, έκανε τον γύρο του κόσμου, ευαισθητοποιώντας ακόμη κι εκείνους που επιμένουν να παρακολουθούν την παγκόσμια επικαιρότητα από τον καναπέ τους. Σύμφωνα με τον μετρητή του ιστότοπου, 43 εκατομμύρια άνθρωποι κινητοποιήθηκαν διαδικτυακά.
«Οι ακροδεξιοί ηγέτες κρύβονται πίσω από τις σημαίες μας για να καλύψουν τις πεπαλαιωμένες φασιστικές ιδεολογίες τους, που δεν πρόκειται να λύσουν τα δικά μας προβλήματα» υποστηρίζει ο οργανωτής της διαδικτυακής εκστρατείας εναντίον του ευρωπαϊκού εθνικισμού Πασκάλ Φολενβάιντερ, μιλώντας αποκλειστικά στο Documento.
«Μάχη για την ίδια την ψυχή της Ευρώπης»
«Την προηγούμενη φορά αυτή η κατάσταση οδήγησε στο Ολοκαύτωμα και τον πόλεμο. Τώρα, σ’ αυτήν τη μάχη που δίνουμε για την ψυχή της Ευρώπης, το κίνημα εναντίον τους γιγαντώνεται».
«Αυτό ακριβώς αφορά αυτή η μάχη: την ίδια την ψυχή της Ευρώπης – και θα ηττηθούν. Πέντε χιλιάδες άνθρωποι διαδήλωσαν στο Κόμπλεντς εναντίον της συνόδου του μίσους. Και εναντίον της, ένα πολύχρωμο, ποικιλόμορφο, μοναδικό κίνημα γεννιέται σ’ ολόκληρο τον κόσμο» εξηγεί μιλώντας με ενθουσιασμό για την καμπάνια που συντονίζει.
Υπέρμαχος του ιντερνετικού «κλικτιβισμού», ο κ. Φολενβάιντερ υπενθυμίζει τουλάχιστον δύο μεγάλες μάχες που κέρδισε ως σήμερα ο ιστότοπος Avaaz: καμπάνιες για την κλιματική αλλαγή και για να παραμείνει ελεύθερο και προσβάσιμο σε όλους το διαδίκτυο.
«Ολοι μαζί νικήσαμε τους εθνικιστές στην Αυστρία»
Εκτός της διαδικτυακής εκστρατείας του, το Avaaz οργάνωσε στο Κόμπλεντς ένα εντυπωσιακό χάπενινγκ: πέντε τρίμετρες φιγούρες –ο Χίτλερ, ο Στάλιν, ο Φράνκο, ο Μουσολίνι και ο Πετέν– θύμιζαν στους διαδηλωτές με ποιους ακριβώς έχουν να κάνουν.
«Το Avaaz και τα 18 εκατομμύρια μέλη του στην Ευρώπη ενώνονται σήμερα από την πίστη τους σ’ ένα ασφαλές, ελπιδοφόρο μέλλον για όλη την ανθρωπότητα. Η κοινότητά μας έχει αναδείξει ήδη απίστευτους τρόπους για να αντιστεκόμαστε, κάθε φορά που ο φόβος και το μίσος απειλούν να μας διχάσουν. Ολοι μαζί νικήσαμε το (εθνικιστικό) Κόμμα της Ελευθερίας στην Αυστρία, στις πρόσφατες προεδρικές εκλογές, ανταλλάσσοντας βίντεο, μηνύματα και διαδικτυακές υπογραφές. Ολοι μαζί σταθήκαμε εμπόδιο στο μίσος, τη μισαλλοδοξία και τον διχασμό. Η διαδήλωση που οργανώθηκε στο Κόμπλεντς στέλνει ένα ηχηρό μήνυμα ότι οι πολίτες –όπου κι αν βρίσκονται– δεν θέλουν πια τις απαρχαιωμένες, επικίνδυνες ιδέες τους και θα αντισταθούν» καταλήγει ο συνομιλητής μας.
