Είναι από εκείνες τις φορές στην πολιτική ιστορία της χώρας που και η χρονική συγκυρία των κομματικών διεργασιών προκαλεί αλυσιδωτές αντιδράσεις. Δεν είναι τυχαίο ότι επιτελεία κομμάτων, δημοσιολογούντες και πολιτικοί αναλυτές δεν αντιμετωπίζουν με όρους «εσωκομματικής κουζίνας», όπως αρέσκεται να λέει κορυφαίο στέλεχος του ΚΙΝΑΛ, τις εξελίξεις στη Χαριλάου Τρικούπη. Η μάχη μεταξύ των έξι διεκδικητών για την προεδρία του ΚΙΝΑΛ (Νίκος Ανδρουλάκης, Παύλος Γερουλάνος, Χάρης Καστανίδης, Ανδρέας Λοβέρδος, Γιώργος Παπανδρέου, Παύλος Χρηστίδης) συνδέεται και με τις εθνικές κάλπες. Οποιος επικρατήσει θα οδηγήσει ως επικεφαλής το κόμμα του στις βουλευτικές εκλογές, oι οποίες θα γίνουν με απλή αναλογική, την οποία η ΝΔ του Κυριάκου Μητσοτάκη θέλει να κάψει, θα διατείνεται ότι επιδιώκει την αυτοδυναμία και θα προχωρήσει σε δεύτερες κάλπες με το ψηφισθέν πλειοψηφικό σύστημα. Ο ΣYΡIZΑ – Προοδευτική Συμμαχία με επικεφαλής τον Αλέξη Τσίπρα έχει ξεκαθαρίσει ότι μόνο η νίκη του στις επόμενες εκλογές, «έστω και με μία ψήφο», θα ανοίξει τον δρόμο για τη προοδευτική κυβέρνηση και θα αποτρέψει τις διπλές κάλπες…
Επικοινωνιακή κοσμογονία
Η εμφάνιση του Γ. Παπανδρέου ως υποψηφίου για την ηγεσία πλασαρίστηκε επικοινωνιακά σαν κοσμογονία για το μέλλον της προοδευτικής διακυβέρνησης, αν και βγαίνει από τη μήτρα των μνημονίων, του ΔΝΤ και της τρόικας. Βουλευτής από το 1981, δέχεται ήδη πυρά από στελέχη στο εσωκομματικό πεδίο ότι εκπροσωπεί το παλαιό και ότι το ΚΙΝΑΛ από καιρό τώρα έχει απορρίψει το κληρονομικό δίκαιο (!). Πάντως ο ίδιος ακούμπησε το διψασμένο για προοπτική εξουσίας ακροατήριο της Χαριλάου Τρικούπη (και ακόμη πιο πέρα). Παράλληλα όμως έδωσε το «επιχείρημα» στην αντιΣΥΡΙΖΑ (και φιλοΝΔ) πλευρά του πράσινου ήλιου και πέριξ αυτού για να το κραδαίνει σαν φόβητρο. Και ο έμπειρος πολιτικός και πρώην υπουργός Ανδρ. Λοβέρδος έσπευσε να μεταστρέψει τον θόρυβο από την υποψηφιότητα του πρώην πρωθυπουργού και πρώην προέδρου του ΠΑΣΟΚ σε δυναμική για τη δική του υποψηφιότητα, χρίζοντας εαυτόν ως το ένα μέρος του διδύμου που θα διαγκωνιστεί για τα σκήπτρα του ΚΙΝΑΛ/ΠΑΣΟΚ. Χαρακτήρισε ύποπτο τον όρο «προοδευτική διακυβέρνηση», αναφορικά με τη δήλωση Παπανδρέου ότι η δημοκρατική προοδευτική παράταξη θα γίνει πρωταγωνιστής και πάλι των εξελίξεων και καταλύτης για τη διαμόρφωση μιας προοδευτικής πρότασης διακυβέρνησης απέναντι στη συντήρηση. Η εκλογή του Ανδρ. Λοβέρδου ξεκάθαρα είναι ένα μεγάλο «όχι» σε συμμαχίες με τον ΣΥΡΙΖΑ, που δεν τον περιλαμβάνει στα προοδευτικά κόμματα.
Το ενδιαφέρον είναι ότι τουλάχιστον τρεις υποψήφιοι του ίδιου κλίματος και υπό μια έννοια του ίδιου πολιτικού κύκλου –Παπανδρέου, Καστανίδης, Γερουλάνος– που δεν είναι αντιΣΥΡΙΖΑ μιλούν για προοδευτική διακυβέρνηση…
Μάλιστα, άμεσα ο Χ. Καστανίδης έδωσε αιχμηρή απάντηση στον Ανδρ. Λοβέρδο. «Διάβασα ότι “ο όρος προοδευτική διακυβέρνηση είναι ύποπτος”. Δεν υπάρχουν ύποπτοι όροι. Αποκτούν διαφορετική σημασία ανάλογα με τους ανθρώπους που εκφωνούν τις λέξεις» έγραψε στο Twitter.
Εχει ενδιαφέρον ότι, όπως έλεγε στέλεχος του ΚΙΝΑΛ στο Documento, αν ισχύουν οι στατιστικές και πολιτικές αναλύσεις που δείχνουν ότι το 25% που πήγε στον ΣΥΡΙΖΑ μετά το 2012 (από 5% έφτασε στο 30%) προέρχεται σε μεγάλο ποσοστό από δυσαρεστημένους παπανδρεϊκούς και πολίτες που δυσαρεστήθηκαν από τη συγκατοίκηση Σαμαρά –Βενιζέλου στην κυβέρνηση, τότε οι τελευταίες εξελίξεις μπορεί πράγματι να επηρεάσουν και την εσωκομματική μάχη και τις εθνικές εκλογές.
Στενός συνεργάτης του Γ. Παπανδρέου, μέλος της Κεντρικής Πολιτικής Επιτροπής του ΚΙΝΑΛ, τονίζει προς το Documento ότι «οι πολιτικοί αντίπαλοι του Παπανδρέου τον αντιμετωπίζουν με όρους παρελθόντος. Κάνουν λάθος αν νομίζουν ότι ο Παπανδρέου θα σηκώσει το γάντι σε αυτό το επίπεδο». Και συμπληρώνει: «Ας του επιτίθενται οι άλλοι, εκείνος θα μιλά για το μέλλον, για τη νέα γενιά, για ρομποτική, για τεχνητή νοημοσύνη, για τη χρήση των νέων τεχνολογιών, για την ανάγκη κοινωνικής συνοχής, για την απειλή του νεοναζισμού, για την ενίσχυση των δημοκρατικών θεσμών με ενεργή συμμετοχή των πολιτών». Δεν κινείται μόνο για να επαναπατρίσει ψηφοφόρους από τον χώρο της κεντροαριστεράς και πασοκογενείς που δυσαρεστήθηκαν από τη συγκυβέρνηση του ΠΑΣΟΚ με τη ΝΔ, αλλά και ανθρώπους του φιλελεύθερου κέντρου που έχουν δυσαρεστηθεί από τη διακυβέρνηση Μητσοτάκη η οποία τείνει προς τον νεοφιλελευθερισμό.
Πάντως όλοι οι υποψήφιοι ανοίγουν διάλογο με τη νέα γενιά – τα στοιχεία που παρουσίασε πριν από λίγο καιρό ο Π. Χρηστίδης, υποψήφιος για την προεδρία του ΚΙΝΑΛ, έχουν τεθεί στο μικροσκόπιο όλων των επιτελείων. Είναι ζήτημα επιβίωσης για τη Χαριλάου Τρικούπη, λένε, να εισρεύσουν νέοι. Το ΚΙΝΑΛ, όπως θύμισε ο Π. Χρηστίδης, τα τελευταία οκτώ εννιά χρόνια στις ηλικίες από 18 έως 35 ετών λαμβάνει ποσοστά χαμηλότερα του 4,5%!
Ο Ν. Ανδρουλάκης προτιμά να μιλά για αύξηση εκλογικών ποσοστών, για μεγάλη παράταξη και για καλύτερες μέρες με διακυβέρνηση που θα ορίζεται από παραγωγική ανασυγκρότηση της χώρας με ανάπτυξη αλλά και έμφαση στην κοινωνική συνοχή. Πιο θολές οι προθέσεις του ως προς τις συμμαχίες.
Αντίρροπες δυνάμεις
Η Κουμουνδούρου παρακολουθεί και η Πειραιώς ατενίζει. Η εκλογή Παπανδρέου ευνοεί τις συγκλίσεις μεταξύ ΣΥΡΙΖΑ – ΚΙΝΑΛ (άλλωστε ιδιαίτερα την περίοδο της υπογραφής της συμφωνίας των Πρεσπών τονώθηκε η θετική διάθεση προς τον Γ. Παπανδρέου, που τη στήριξε σε αντίθεση με το κόμμα του). Ομως και στους δυο χώρους υπάρχουν αντίρροπες δυνάμεις και ενδεχομένως μια τέτοια εξέλιξη ενισχύει κάποιες φυγόκεντρες δυνάμεις. Πάντως η εκλογή Λοβέρδου μπορεί να οδηγήσει σε εντονότερες διασπαστικές καταστάσεις στη Χαριλάου Τρικούπη –πολλοί λένε ότι δεν πρόκειται να δεχτούν μια ακόμη δεξιόστροφη κίνηση για δεύτερη φορά μετά την προεδρία του Ευάγγελου Βενιζέλου– και ευνοεί την Πειραιώς στην περίπτωση που η ΝΔ χρειαστεί κόμμα-στήριγμα για να κυβερνήσει εφόσον ο Κυρ. Μητσοτάκης αναιρέσει τα περί αυτοδυναμίας. Πάντως την ίδια ώρα επανέρχονται, με αφορμή τις εξελίξεις στο ΚΙΝΑΛ, σενάρια περί οικουμενικής αλλά και κυβέρνησης εθνικής ενότητας…
Συνολικά 83.000 πολίτες δήλωσαν με την υπογραφή τους τη στήριξη στους έξι υποψηφίους για την ηγεσία του ΚΙΝΑΛ.
Ο βουλευτής Ηρακλείου Κρήτης Βασίλης Κεγκέρογλου απέσυρε την υποψηφιότητά του και μένει να φανεί αν θα υπάρξει και άλλη αποχώρηση μέχρι τις 5 Δεκεμβρίου 2021, ημέρα των εσωκομματικών εκλογών (αν χρειαστεί β΄ γύρος, στις 12 Δεκεμβρίου)…
Στο επιτελείο για την εκλογική μάχη του Γ. Παπανδρέου, εκτός από τον στενό του συνεργάτη και υπεύθυνο του γραφείου Τύπου Γιώργο Ελενόπουλο, περιλαμβάνονται στελέχη όπως οι πρώην υπουργοί Δημήτρης Ρέππας και Φίλιππος Σαχινίδης, ο πρώην γραμματέας του ΠΑΣΟΚ Μιχάλης Καρχιμάκης και ο πρώην κυβερνητικός εκπρόσωπος Γιώργος Πεταλωτής. Επίσης, τον στηρίζουν στελέχη από τη λεγόμενη τρίτη τάση του ΚΙΝΑΛ, την Πρωτοβουλία για τη Σοσιαλδημοκρατική Ανανέωση, όπως ο Θόδωρος Μαργαρίτης,ο Γιώργος Καμίνης κ.ά. Τμήμα τους στηρίζει τον Ν. Ανδρουλάκη. Η ομάδα των οκτώ (Θεόδωρος Παπαθεοδώρου, Γιώργος Σιακαντάρης, Κώστας Κούρκουλος, Εύα Καϊλή, Χαρά Κεφαλίδου, Γαβριήλ Λαμπάτος, Κώστας Μποτόπουλος, Γιάννης Μεϊμάρογλου) έχει εκφράσει δημόσια τη στήριξή της στον Ανδρ. Λοβέρδο. Από τους προεδρικούς στηρίζουν τον Γ. Παπανδρέου στελέχη όπως η Τόνια Αντωνίου, ο πρώην και ο νυν πρόεδρος της ΓΣΕΕ Χρήστος Πολυζωγόπουλος και Γιάννης Παναγόπουλος αντίστοιχα κ.ά.
Μπρα ντε φερ εντυπώσεων με… υπογραφή
Ενα άτυπο… μπρα ντε φερ ήταν η κατάθεση των υπογραφών στήριξης προς την Επιτροπή Δεοντολογίας, Καταστατικού και Πιστοποίησης (ΕΔΕΚΑΠ) του ΚΙΝΑΛ. Είναι χαρακτηριστικό ότι ο Γ. Παπανδρέου δεν περιορίστηκε να καταθέσει μόνο τις 82 υπογραφές μελών της Κεντρικής Πολιτικής Επιτροπής αλλά, θέλοντας να δείξει την εμβέλεια της υποψηφιότητάς του παρόλο που ανακοινώθηκε στο παρά πέντε, κατέθεσε και περίπου 20.000 υπογραφές μελών και ενεργών φίλων του ΚΙΝΑΛ.
Την ίδια ημέρα ο ευρωβουλευτής του ΚΙΝΑΛ Ν. Ανδρουλάκης κατέθεσε υπογραφές 20.000 μελών και φίλων «του ΠΑΣΟΚ και της Δημοκρατικής Παράταξης» στήριξης της υποψηφιότητάς του για την ηγεσία του κινήματος. Προέβαλε την ανανέωση ως πολιτικό και κοινωνικό αίτημα αλλά και βασική προϋπόθεση για την αναγέννηση της παράταξης και εξέφρασε τον σεβασμό του προς τους συνυποψήφιούς του. Πάντως δεν έλειπαν και οι αιχμές. Μάλιστα, πολλοί θεωρούν ότι «έδειξε» δηκτικά τον Γ. Παπανδρέου σ’ ένα σημείο από το κάλεσμά του για μια σύγχρονη σοσιαλδημοκρατική πρόταση για την ενίσχυση του κοινωνικού κράτους και τη βιώσιμη ανάπτυξη. Οπως σημείωσε: «Ελάτε να προχωρήσουμε μαζί. Κοιτάζοντας μπροστά! – Οχι μόνο με τη δύναμη της Ιστορίας και των αναμνήσεων, αλλά κυρίως με την προοπτική για την επόμενη μέρα»… Το κλίμα είχε φορτιστεί, έτσι κι αλλιώς, μετά την απόφαση της προέδρου του ΚΙΝΑΛ Φώφης Γεννηματά να μη συμμετάσχει ως υποψήφια στην εκλογική διαδικασία για την ανάδειξη νέας ηγεσίας. Οι πρόσθετες υποψηφιότητες, μετά τις αρχικές που είχαν δηλωθεί (Ανδρουλάκης, Καστανίδης, Λοβέρδος), δημιούργησαν νέα δεδομένα. Ο Ανδρ. Λοβέρδος είχε καταθέσει εγκαίρως –με βάση τις αρχικές προβλέψεις της αρμόδιας για τις εκλογικές διαδικασίες επιτροπής– τις απαιτούμενες υπογραφές μελών/ενεργών φίλων με δηλώσεις εντύπων στήριξης που έφτασαν τις 22.100 (εκ των οποίων οι 5.200 αφορούσαν υπογραφές μελών από το μητρώο της Χαριλάου Τρικούπη). Την ημέρα που πραγματοποιούνταν οι τελικές δηλώσεις υποψηφιοτήτων και η κατάθεση υπογραφών ο Ανδρ. Λοβέρδος επέλεξε να δηλώσει (Ρ/Σ Alpha) πως «η δική μου υποψηφιότητα θα καταστρέψει κάθε σενάριο που λανσάρεται για μια δήθεν προοδευτική κυβέρνηση ΚΙΝΑΛ, ΣΥΡΙΖΑ και ίσως και Βαρουφάκη». Αργότερα ήρθε η απάντηση του ΜέΡΑ25 προς Λοβέρδο («Επειδή “όσο ήσουν εσύ” περάσανε κάτι μνημόνια και κάτι διαπομπεύσεις οροθετικών, μην ανησυχείς αδίκως, δεν υπάρχει κανένα τέτοιο ενδεχόμενο. Το ΜέΡΑ25 μιλάει αποκλειστικά για προοδευτικό μέτωπο»).
O Π. Γερουλάνος κατέθεσε 6.245 υπογραφές για τη στήριξη της υποψηφιότητάς του, με στόχο «η προοδευτική παράταξη να γίνεται ξανά δύναμη ελπίδας»… Οπως λέει, επιδιώκει τη συγκρότηση ενός κινήματος που να συσπειρώνει σοσιαλιστές, σοσιαλδημοκράτες, οικολόγους και προοδευτικούς πολίτες για «μια δυναμική και προοδευτική κυβέρνηση στην Ελλάδα».
Την ημέρα που κατέθεσε ο πρώην εκπρόσωπος Τύπου του ΚΙΝΑΛ Π. Χρηστίδης 7.000 υπογραφές προέταξε σε δήλωσή του την άποψη ότι μόνο η επαναφορά της σοσιαλδημοκρατίας μπορεί να εγγυηθεί την προοδευτική κοινωνική, πολιτική και οικονομική ανασυγκρότηση. Μάλιστα έριξε το σύνθημα «Restart για τη μεγάλη δημοκρατική και προοδευτική παράταξη» απέναντι στη συντήρηση.
Νωρίτερα και μάλιστα την ημέρα που είχε καθοριστεί αρχικά ως προθεσμία κατέθεσε ο βουλευτής Θεσσαλονίκης και πρώην υπουργός Χ. Καστανίδης 8.393 δηλώσεις στήριξης της υποψηφιότητάς του.
* Από την έντυπη έκδοση: Τεύχος 258/ 24-10-2021