Να ξεκινήσουμε με τρεις παραδοχές: 1. Η Ελλάδα θα μπορούσε να είναι ολόκληρη μια αρχαιολογική ανασκαφή. 2. Η πολιτιστική κληρονομιά αποτελεί βαριά βιομηχανία. 3. Δεν πρέπει να είναι τροχοπέδη για την ανάπτυξη αλλά και η ανάπτυξη οφείλει να σέβεται την πολιτιστική κληρονομιά. Δύσκολος γρίφος; Ναι, αλλά όχι και άλυτος. Από τις παραπάνω παραδοχές, όμως, λείπει μία που συχνά μας διαφεύγει: είναι υποχρέωση του κράτους να προστατεύει τους εργαζόμενους της Αρχαιολογικής Υπηρεσίας ώστε να κάνουν απρόσκοπτα τη δουλειά τους με γνώμονα το δημόσιο συμφέρον. Πριν από λίγες μέρες διαβάσαμε ότι ο αρχαιολόγος της Εφορείας Αρχαιοτήτων Κυκλάδων Μανώλης Ψαρρός δέχτηκε ένα πρωτοφανές μαφιόζικο χτύπημα –που τον έστειλε στο νοσοκομείο– το οποίο ο ίδιος συνδέει με τρεις μεγάλες υποθέσεις αυθαιρεσίας σε παραλιακές τοποθεσίες στη Μύκονο. Το υπουργείο Πολιτισμού με ανακοίνωση είπε ότι δεν ανέχεται «παραβατικές συμπεριφορές» εναντίον αρχαιολόγου. Ποιος διάβασε τη δήλωση και δεν τρόμαξε!
Ας μη σταθούμε στο ότι η Λίνα Μενδώνη αν και αρχαιολόγος έχει συκοφαντήσει τον κλάδο της γιατί την ενοχλεί ο Σύλλογος Αρχαιολόγων που δεν τη λιβανίζει. Ας σταθούμε στο ότι η ίδια άλλαξε με νόμο (5021/2023) τη σύνθεση του Τοπικού Συμβουλίου Μνημείων Νότιου Αιγαίου με αποτέλεσμα να μην πλειοψηφούν οι αρχαιολόγοι σε συμβούλιο που διαχειρίζεται θέματα πολιτιστικής κληρονομιάς. Αδιανόητο. Υπάρχουν ταγμένοι αρχαιολόγοι οι οποίοι προσπαθούν να κάνουν τη δουλειά τους. Δεν «μασάνε» από πολιτικές πιέσεις ή απειλές. Δεν χρηματίζονται, δεν κάνουν χατίρια. Το κράτος οφείλει να δημιουργεί τους κανόνες-πλαίσιο γι’ αυτήν τη συνθήκη. Τα επιχειρηματικά συμφέροντα και το real estate θα παραμείνουν αχόρταγα. Πάντα θα υπάρχουν εργολάβοι που θα θέλουν να καταπατήσουν αιγιαλούς, να χτίσουν εκτρώματα δίπλα σε αρχαιολογικούς χώρους, να δώσουν φακελάκι για να μην εκτελεστεί μια ανάκληση αδείας από την Αρχαιολογική Υπηρεσία. Κάποιοι στέλνουν το «μήνυμά» τους με ξυλοδαρμό αρχαιολόγου. Το ερώτημα είναι το υπουργείο Πολιτισμού τι μήνυμα στέλνει. Το λιγότερο που θα μπορούσε να κάνει είναι μια μηνυτήρια αναφορά.
