«Με την ήττα της Μαρίν Λεπέν ανακόπτεται η άνοδος της ακροδεξιάς στην Ευρώπη» διαβάζω σε ανάλυση της Washington Post. Δηλαδή…σωθήκαμε; Όχι ακριβώς.
«Στη δυτική Ευρώπη οι ψηφοφόροι έχουν αηδιάσει από την κεντρική πολιτική σκηνή και από τους ηγέτες τους. Αλλά δεν είναι ακόμη διατεθειμένοι να παραδώσουν την εξουσία στην ακροδεξιά. Οι χαοτικοί πρώτοι μήνες της διακυβέρνησης Τραμπ στην Αμερική μάλλον έπληξαν τους ευρωπαίους λαϊκιστές, παρά τους ωφέλησαν» εξηγεί η αμερικανική εφημερίδα.
ΟΚ – μέχρις ενός σημείου. Από κεί και πέρα, αυτή η καθησυχαστική προσέγγιση είναι επικίνδυνα απλοΐκή.
Η Λεπέν έχασε, ο λεπενισμός ζει. Δέστε τι ψήφισαν στο δεύτερο γύρο των γαλλικών προεδρικών εκλογών τα περήφανα νιάτα (στις ηλικίες 18-24 ετών το 44% ψήφισε Λεπέν) και τα τιμημένα γηρατειά (στους 65+ μόλις το 20% ψήφισε Λεπέν). Και σε πραγματικούς αριθμούς, τα 11 εκατομμύρια ψηφοφόροι της υποψήφιας του Εθνικού Μετώπου είναι το καλύτερο αποτέλεσμα που πέτυχε η μεταλλαγμένη νεοφασιστική παράταξη που ίδρυσε το 1972 ο Ζαν Μαρί Λεπέν στην ιστορία της.
Μια ιστορία που θα συνεχιστεί με άλλη μία «πατροκτονία», όπως έδειξε η δήλωση της 48χρονης ηττημένης ότι δρομολογεί την ίδρυση νέας πολιτικής συμμαχίας, πιθανώς με άλλο όνομα. ‘Ηδη οι συγγενείς μαλλιοτραβιούνται για τα «νέα» ρούχα του Μανωλιού. Κι αν τον 88χρονο Ζαν Μαρί δεν τον υπολογίζει κανείς, τις αντιρρήσεις της 27χρονης εγγονής του και νούμερο 3 στην ιεραρχία του κόμματος, της «δημοφιλούς» Μαριόν Μαρεσάλ Λεπέν, θα πρέπει να τις ζυγίσει η θεία Μαρίν.
Ο δήθεν αντισυστημικός Εμανουέλ Μακρόν δοκιμάζει προεδρικά κοστούμια με το νου στις κρίσιμες βουλευτικές εκλογές του Ιουνίου, από τις οποίες θα εξαρτηθεί αν θα έχει τα χέρια λυτά στη Βουλή ή αν θα επιβάλει τη (νέο)φιλελεύθερη ατζέντα του με μια τζίφρα, με προεδρικά διατάγματα.
Την ίδια ώρα, ο λεπενισμός ανασυντάσσεται στο προνομιακό πεδίο του: στην καθιέρωση της πολιτικής και επικοινωνιακής ατζέντας. Ανεργία, φτώχεια, κοινωνικός αποκλεισμός, τρομοκρατία, προσφυγικό, μετανάστευση, εργατικά δικαιώματα (η γαλλική βιομηχανική «ζώνη της σκουριάς» κοντά στο Βέλγιο και η Μασσαλία στο νότο στήριξαν την «φιλεργατική» Λεπέν), ευρωσκεπτικισμός και μπόλικη εθνική υπερηφάνεια.
Το μοιραίο λάθος της Λεπέν, η πλήρης απαξίωση του ευρώ σε μια Γαλλία με ιδιωτικές τραπεζικές καταθέσεις ύψους τεσσάρων τρισεκατομμυρίων ευρώ, δύσκολα θα διορθωθεί σήμερα ή αύριο. «Μεθαύριο» όμως ; Εννοώ σε πέντε χρόνια από τώρα, στις επόμενες προεδρικές εκλογές. Ποιος μπορεί να πει με σιγουριά ότι το 2022 οι ελίτ του Βερολίνου και των Βρυξελλών θα έχουν κρατήσει το σαπιοκάραβο της Ευρωπαΐκής Ενωσης μακριά απ’ τα βράχια, όταν θα ‘χει μόλις εκραγεί η νάρκη του brexit ;
Θα αντέξει το προβληματικό σκαρί της νομισματικής ένωσης, ή θα έχει δαιμονοποιηθεί το ευρώ, το – κατά Μακρόν – «αδύναμο μάρκο» που αν δεν ληφθούν μέτρα «σε μια δεκαετία θα οδηγήσει στη διάλυση της ευρωζώνης» ;
Οσο οι σύγχρονοι αποικιοκράτες – κυρίως Ευρωπαίοι, Αμερικανοί και Κινέζοι -, απομυζούν τους φυσικούς πόρους από τη Μέση Ανατολή έως τη Λατινική Αμερική, ο πόλεμος, η τρομοκρατία και η προσφυγιά θα βαδίζουν χέρι χέρι στα τρίστρατα της Ιστορίας.
Κι όσο η αριστερή σωτηριολογία ( αριστερή με την γαλλική πολιτική ορολογία, απ’ την ξεπουλημένη σοσιαλδημοκρατία έως τον κατακερματισμένο αριστερισμό ) δεν διατυπώνει ένα νέο διεθνιστικό όραμα, θα διευρύνεται το ακροατήριο του εθνικισμού και του οικονομικού απομονωτισμού.
Εντάξει, θα χαρούμε που δεν μετακομίζει στο Ελιζέ η Μαρίν Λεπέν. Όμως στη Βρετανία η ακροδεξιά άρπαξε το τιμόνι στις 23 Ιουνίου 2016. Στην Πολωνία, στην Τσεχία, στην Ουγγαρία, κυβερνά. Κι αν στην Ολλανδία ή στην Ομοσπονδιακή Γερμανία η ευημερία τροφοδοτεί με καύσιμο τους μιντιακούς και χρηματοπιστωτικούς κινητήρες, το ακροδεξιό ατύχημα παραμονεύει. Στην Αυστρία, για παράδειγμα, το χειρότερο αποφεύχθηκε μεν στις προεδρικές εκλογές, αλλά το ραντεβού με τη νάρκη μετατέθηκε στις βουλευτικές του 2018.
«Δεν είναι και τόσο απλό τελικά να διαλυθεί η Ευρώπη μέσω του εθνικισμού» λέει αυτάρεσκα ένας Γερμανός αναλυτής στην Washington Post. Δεν εξηγεί αν θεωρεί «διάλυση» και την θεσμοθέτηση μιας ΕΕ της ντροπής, μιας νέας ΕΕ πολλών ταχυτήτων, με ζώνες πλούτου και ζώνες εξαθλίωσης τύπου Ελλάδας, Πορτογαλίας, Βουλγαρίας κλπ.
Ασφαλώς η ευρωδιάλυση είναι πολύπλοκη, χρονοβόρα και επώδυνη. Αλλά σε μεσοπρόθεσμη ιστορική προοπτική, δεν είναι καθόλου απίθανη.
