Ο Νίκος Ανδρουλάκης είναι έτοιμος να στηρίξει τη ΝΔ του Μητσοτάκη ακόμη και σε δύσκολες «μεταρρυθμίσεις»
Η δέσμευση της ηγεσίας της Χαριλάου Τρικούπη για την επόμενη μέρα είναι ότι θα συμβάλει στην «κανονικοποίηση του πολιτικού συστήματος». Είναι σαν να εκπέμπει το σήμα ότι με την εκλογική του ενίσχυση και τον «εκτοπισμό» του ΣΥΡΙΖΑ το ΠΑΣΟΚ-ΚΙΝΑΛ θα αφήσει στην άκρη το παρελθόν και τα προεκλογικά πυρά προς τη γαλάζια παράταξη. Σαν να βάζει μια πολιτική τελεία στις επικρίσεις για την πρότερη κυβερνητική θητεία της ΝΔ και να ανοίγει μια νέα περίοδο συναινετικής αντιπολίτευσης σε μεγαλύτερο βαθμό απ’ ό,τι μέχρι σήμερα. Δεν είναι εν κενώ όλα αυτά. Αλλωστε εντείνονται οι συζητήσεις για τη λεγόμενη συνταγματοποίηση του νεοφιλελευθερισμού και για την επιδίωξη των αστικών κέντρων εξουσίας και των επιτελείων των κομμάτων που τα εκφράζουν να υποβαθμιστούν, μπροστά στις δύσκολες οικονομικοκοινωνικές συνθήκες, τα φαινόμενα ρήξης στο κομματικό σύστημα και κυρίως να κατασταλούν οι αντιδράσεις της κοινωνικής πλειονότητας απέναντι στην όξυνση των ανισοτήτων.
Στήριξη και ευαισθησία
Εχει ενδιαφέρον ότι κατά τη ρητορική του ΠΑΣΟΚ η νομοθετική συναίνεση συνιστά ποιοτικό στοιχείο κάθε ώριμης δημοκρατίας. Είναι έτοιμο το ΠΑΣΟΚ-ΚΙΝΑΛ να συναινέσει υπό όρους σε προτάσεις της ΝΔ για τη συνταγματική αναθεώρηση, οι οποίες έχουν ήδη τεθεί ακροθιγώς από τον πρόεδρο της ΝΔ Κυριάκο Μητσοτάκη και είναι οι εξής: αποσυσχέτιση της εκλογής του προέδρου της Δημοκρατίας από την πρόωρη διάλυση της Βουλής, αλλαγή του άρθρου 16 του συντάγματος ώστε να καταστεί δυνατή η ίδρυση ΑΕΙ από ιδιώτες, η τετραετία να καταστεί πάγια διάρκεια διακυβέρνησης με σταθερή ημερομηνία διενέργειας των εθνικών εκλογών κ.λπ.
Αν και η Χαριλάου Τρικούπη δεν θα αποστεί από τον ρόλο της σοσιαλδημοκρατίας, διαχρονικά θα αποτελεί συστημικό πυλώνα. Μένει να φανεί πόσο ελαστικά θα είναι τα όρια της Χαριλάου Τρικούπη σε ενδεχόμενες «γαλάζιες» προτάσεις.
Θεωρείται βέβαιο ότι και το ΠΑΣΟΚ επιδιώκει να λειτουργήσει ως κόμμα εκσυγχρονιστικών μεταρρυθμίσεων και προετοιμάζεται να συνδιαμορφώσει ακόμη και δύσκολες αλλαγές, αλλά κρατώντας κάποιο κομματικό απόθεμα θεσμικής ευαισθησίας σε ζητήματα κοινωνικού κράτους.
Ηδη αναλυτές της «αριστερής όχθης» θεωρούν ότι δεν είναι απίθανο, στο πλαίσιο αποφάσεων που προωθούν στην ΕΕ, να οδηγηθεί και η χώρα μας σε συνταγματοποίηση της δημοσιονομικής πειθαρχίας και των ισοσκελισμένων προϋπολογισμών ή να κατοχυρωθούν ακόμη και φορολογικές διευκολύνσεις και «ασυλία» στο όνομα της «ανάπτυξης» και των ιδιωτικών επενδύσεων. Πάντως, όσον αφορά τα πρώτα νομοθετήματα στα οποία η ΝΔ επιδιώκει να δώσει επίφαση διευρυμένης πλειοψηφίας, αφορούν ζητήματα ενίσχυσης της νέας γενιάς αλλά και το δημογραφικό. Ηδη σε αυτό το πλαίσιο προωθείται υπουργείο ή θεσμοποιημένη δομή για την οικογένεια και την ισότητα, που έχει τεθεί και ως πρόταση από τη Χαριλάου Τρικούπη.
Οι τομείς σύμπλευσης
Το βέβαιο είναι ότι το ΠΑΣΟΚ αναμένεται να συμπλεύσει με τη ΝΔ υπερψηφίζοντας νομοσχέδια και διεθνείς συμβάσεις στην εθνική άμυνα και την εξωτερική πολιτική, ενώ θα εγκαινιάσει πιο «ανοιχτό» προφίλ συμπόρευσης για κοινωνικά ζητήματα παρότι μέχρι πρότινος είχε πιο διστακτική στάση στη Βουλή.
Είναι χαρακτηριστικό ότι εδώ και χρόνια το Κέντρο Φιλελεύθερων Μελετών (ΚΕΦΙΜ, δεξαμενή σκέψης που στοχεύει στη διάχυση φιλελεύθερων ιδεών και προτάσεων στην Ελλάδα) ποσοτικοποιεί και κάνει στατιστικές για τον βαθμό συναίνεσης των κομμάτων της αντιπολίτευσης στο νομοθετικό έργο της κυβέρνησης. Μάλιστα, προ διετίας ο εκπρόσωπος Τύπου του ΠΑΣΟΚ Δημήτρης Μάντζος έδινε συγχαρητήρια στο ΚΕΦΙΜ και στην έρευνά του μέσω της οποίας καταδεικνύεται ότι το ΠΑΣΟΚ-ΚΙΝΑΛ «δεν πολιτεύεται με “σημαίες ευκαιρίας”, αλλά προσπαθεί να δημιουργήσει συναινέσεις πάνω σε βιώσιμες προτάσεις πολιτικής, κυρίως στα εθνικά θέματα και τα ζητήματα εξωτερικής πολιτικής».
Κατά την κοινοβουλευτική περίοδο 2019-21 το ΚΙΝΑΛ υπερψήφισε επί της αρχής το 50,3% των νομοσχεδίων που εισήγαγε η ΝΔ ως κυβερνώσα πλειοψηφία (ΣΥΡΙΖΑ 24,8%, Ελληνική Λύση 18,2%, ΜέΡΑ25 6,7%, και ΚΚΕ 0,6%).
Στο ίδιο μήκος κύματος νομοθετικής συναίνεσης κινήθηκε το ΠΑΣΟΚ και στο διάστημα 2021-23 (τα ποσοστά υπερψήφισης των νομοσχεδίων ήταν για το ΠΑΣΟΚ 49,4%, για τον ΣΥΡΙΖΑ 20,1%, για την Ελληνική Λύση 14,1%, για το ΜέΡΑ25 4,1% και για το ΚΚΕ 0,4%). Μικρή κάμψη στη στήριξη νομοσχεδίων από το ΠΑΣΟΚ προς τη ΝΔ (44%) εμφανίστηκε μετά τον Αύγουστο του 2022, οπότε είχε γνωστοποιηθεί η υπόθεση των υποκλοπών.
Με στόχο να αλλάξει χέρια η αξιωματική αντιπολίτευση
Η προεκλογική κριτική της Χαριλάου Τρικούπη προς τη ΝΔ μετά τις εκλογές της 21 Μαΐου 2023 εστίασε σε σημεία «χαμηλής» πολιτικής πτήσης, μια και ούτε λόγος δεν έγινε για αντίρρηση επί των ασφυκτικών προαπαιτούμενων για να δοθούν πόροι από το Ταμείο Ανάκαμψης ή επί των στενών δημοσιονομικών όρων που επανέρχονται (πρωτογενή πλεονάσματα κ.ά.), ενώ έβγαλε πολύ γρήγορα από την προεκλογική ατζέντα το θέμα των τηλεφωνικών παρακολουθήσεων.
Είναι χαρακτηριστικό ότι λίγο προτού ανοίξουν οι κάλπες της 25ης Ιουνίου ο πρόεδρος του ΠΑΣΟΚ-ΚΙΝΑΛ Νίκος Ανδρουλάκης επέλεξε να συμπλεύσει εμφανώς με τη ΝΔ κατά του ΣΥΡΙΖΑ για τα ζητήματα της Ροδόπης. Με κάτι τέτοια η ηγεσία της Χαριλάου Τρικούπη σχηματοποιεί το μετεκλογικό πλαίσιο. Οπως άλλωστε έχει δηλώσει ο Ν. Ανδρουλάκης: «Θα υπάρχει θεσμική και σοβαρή αντιπολίτευση, οι συγκρούσεις θα είναι γόνιμες και όχι για επικοινωνία και θα δίνουμε συναίνεση εκεί που χρειάζεται. Αυτό θα είναι το σύγχρονο ΠΑΣΟΚ και αυτή θα πρέπει να είναι η σύγχρονη κεντροαριστερά στα ευρωπαϊκά πρότυπα».
