Την Παρασκευή 15 Ιουλίου η Ευρωπαϊκή Επιτροπή παρέπεμψε την Ελλάδα στο Δικαστήριο της Ευρωπαϊκής Ένωσης για την μη ορθή μεταφορά οδηγίας για την εκτίμηση των περιβαλλοντικών επιπτώσεων αναφορικά με ορισμένα μεγάλα έργα υποδομής.
Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή είχε αποστείλει προειδοποιητική επιστολή από τον Οκτώβρη του 2019 με την οποία εγκαλούσε τη χώρα υπογραμμίζοντας πως «σύμφωνα με την ελληνική νομοθεσία, η οδηγία για την εκτίμηση των περιβαλλοντικών επιπτώσεων δεν εφαρμόζεται, αυτομάτως, σε όλα τα έργα που εξυπηρετούν σκοπούς εθνικής άμυνας».
Τον Δεκέμβρη του 2020 η Επιτροπή απέστειλε αιτιολογημένη γνώμη. Συγκεκριμένα ζητούσε από την Ελλάδα να εφαρμόσει την απόφαση του Δικαστηρίου της ΕΕ σχετικά με τη διατήρηση των φυσικών οικοτόπων καθώς και της άγριας πανίδας και χλωρίδας, όπως απαιτείται βάσει της οδηγίας για τους οικοτόπους. Ακόμα πιο συγκεκριμένα, το Δικαστήριο έκρινε ότι η Ελλάδα ανέχθηκε την υλοποίηση έργων και δραστηριοτήτων που παράβαιναν την οδηγία που της είχε γνωστοποιηθεί, όπως η έγκριση πολεοδόμησης στις περιοχές Αγιαννάκη και Βουνάκι Μεσσηνίας, χωρίς να εξακριβωθούν οι επιπτώσεις της για την περιοχή Natura 2000 και δίχως να θεσπιστεί κανονιστικό πλαίσιο για την προστασία της θαλάσσιας χελώνας Caretta caretta.
Η χώρα παραπέμφθηκε στο Δικαστήριο καθώς δεν έχει αντιμετωπίσει πλήρως τις αιτιάσεις. Το γεγονός πως η είδηση αποσιωπήθηκε είναι ενδεικτικό της λειτουργίας του κράτους δικαίου στην Ελλάδα. Το γεγονός πως η παραπομπή της χώρας αφορά στην αδιαφορία της κυβέρνησης για τις περιβαλλοντικές επιπτώσεις των πολιτικών επιλογών της και έρχεται λίγες μέρες πριν το ξέσπασμα των εφιαλτικών πυρκαγιών και της καταστροφής της βιοποικιλότητας περιοχών Natura με υπογραφή Μητσοτάκη είναι δηλωτικό του χαρακτήρα του επιτελικού κράτους.
Σύμφωνα με την επίσημη ανακοίνωση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής «η ελληνική νομοθεσία δεν εφαρμόζει τις διατάξεις της οδηγίας για την εκτίμηση των περιβαλλοντικών επιπτώσεων σε όλα τα έργα που εξυπηρετούν σκοπούς εθνικής άμυνας». Η εξαίρεση αυτή θα μπορούσε ωστόσο να χορηγηθεί μόνο «σε κατά περίπτωση εξέταση του έργου και μόνο αν το κράτος μέλος θεωρεί ότι η εφαρμογή της διαδικασίας για την εκτίμηση των περιβαλλοντικών επιπτώσεων θα επηρέαζε αρνητικά τους σκοπούς άμυνας ή έκτακτων περιστατικών πολιτικής προστασίας».
Η ανακοίνωση ξεκαθαρίζει επίσης πως «η ελληνική νομοθεσία δεν περιλαμβάνει την υποχρέωση διενέργειας εκτίμησης περιβαλλοντικών επιπτώσεων για ορισμένα έργα, όπως εγκαταστάσεις επανεπεξεργασίας ακτινοβολημένων πυρηνικών καυσίμων ή τελική διάθεση ραδιενεργών αποβλήτων ή εσωτερικές πλωτές οδοί και λιμένες που επιτρέπουν τη διέλευση πλοίων άνω των 1 350 τόνων».
Τέλος ενδιαφέρον προκαλεί επισήμανση της Επιτροπής στην ανακοίνωσή της πως «η ελληνική νομοθεσία δεν περιλαμβάνει ούτε νομική διάταξη που να υποχρεώνει τις ελληνικές αρχές να ενημερώνουν το κοινό για οποιαδήποτε απόφαση λαμβάνεται από άλλο κράτος μέλος σχετικά με έργα με διασυνοριακές επιπτώσεις στην ελληνική επικράτεια». Ειδικά αυτό το τελευταίο σημείο χρήζει θεσμικής αποσαφήνισης. Τι εννοεί η Επιτροπή όταν μιλά για αποφάσεις άλλων κρατών – μελών αναφορικά με έργα που έχουν διασυνοριακές επιπτώσεις στην ελληνική επικράτεια; Τι είδους έργα είναι αυτά; Αφορούν την εθνική άμυνα; Που είναι ο κύριος Στυλιανίδης;
