Τα προτάγματα του εργατικού κινήματος του 19ου αιώνα για το 8ωρο (ισάριθμες ώρες δουλειάς, ύπνου και ανάπαυσης) ποτέ δεν ήταν αυτονόητα. Επιβλήθηκαν με δυναμικούς αγώνες, θυσίες και πολύ αίμα. Σήμερα δεν θεωρούνται αδιαπραγμάτευτα και συζητιούνται με ωραία σοφίσματα περί οικειότητας του χώρου, χωρίς απόσπαση από τα γονεϊκά καθήκοντα αν πρόκειται για τηλεργασία. Και ζούμε την εποχή που η τεχνολογία παρέχει όλα τα εφόδιά της να δουλεύουμε λιγότερο και αποδοτικότερα.
Η Πρωτομαγιά είναι μέρα μνήμης και υπόμνησης. Ημέρα μνήμης των γεγονότων του Σικάγου όταν οι εργάτες κατέβηκαν σε απεργία με βασικό αίτημα και σύνθημα τη θέσπιση της 8ωρης εργασίας και η απάντηση της άρχουσας τάξης και των κατασταλτικών μηχανισμών ήταν η άλογη βία. Ημέρα υπόμνησης ότι το δίκιο του ο εργάτης το κατακτά με συγκρότηση κοινωνικής συνείδησης, οργάνωση και αγώνα.
Καθώς οι καιροί που ζούμε και πρόκειται να ζήσουμε προοιωνίζονται περαιτέρω αποδιάρθρωση των εργασιακών σχέσεων –με ακραία ελαστικοποίηση της εργασίας, ενοικιαζόμενους εργαζόμενους, περιοδική απασχόληση, κατάργηση του οκταώρου– το Σικάγο και η εργατική Πρωτομαγιά παραμένουν για τον κόσμο της εργασίας ζωντανά και στον πυρήνα της σκέψης και της δράσης του. Οι αγώνες που μέλλονται να έρθουν επαναφέρουν δυναμικά.
Αυτό το ψηφιακό περιοδικό, το τρίτο κατά σειρά, από το Documento εν καιρώ πανδημίας, είναι αφιερωμένο, εκτός από τους νεκρούς του Σικάγου και όλων των αγώνων, και στους δικούς μας νεκρούς, στους 200 που εκτελέστηκαν την τελευταία Πρωτομαγιά της Κατοχής, το 1944 στην Καισαριανή.
Διαβάστε το εδώ
Η συνδρομή της δρος Ιστορίας Βασιλικής Λάζου, διδάσκουσας στο Τμήμα Πολιτικών Επιστημών του ΑΠΘ, ήταν καθοριστική στη συγκρότηση της ύλης. Την αρχισυνταξία και την επιμέλεια της ύλης έχει ο Παναγιώτης Φρούντζος. Αρχειακό και φωτογραφικό υλικό συλλέχθηκε από τα Αρχεία Σύγχρονης Κοινωνικής Ιστορίας (ΑΣΚΙ), τη Βιβλιοθήκη της Βουλής των Ελλήνων, το αρχείο της ΕΡΤ, το αρχείο του ΚΚΕ, το Δημοτικό Κέντρο Ιστορίας και Τεκμηρίωσης Βόλου και το αρχείο Εργατικού Κέντρου Θεσσαλονίκης.
