Οι σεισµοί, όπως και τα ηφαίστεια, είναι επεισοδιακά φυσικά φαινόµενα που απαιτούν µεγάλη συγκέντρωση ενέργειας στον χώρο και τον χρόνο και οφείλονται σε διεργασίες που γίνονται στο εσωτερικό της Γης.
Τις τελευταίες µέρες εξελίσσεται µια σεισµική ακολουθία, ένα σµήνος σεισµών, που ορίζεται ως οι σεισµοί οι οποίοι εκδηλώνονται σε πολύ µικρό χρονικό διάστηµα σε µια συγκεκριµένη περιοχή και δεν υπάρχει κάποιος σεισµός που να είναι εµφανώς µεγαλύτερος. Συµβαίνουν κυρίως στις ηφαιστειακές περιοχές, έχουν γενικά µικρό µέγεθος και είναι πολύ κοινοί στον ελληνικό χώρο.
Η συγκεκριµένη σµηνοσειρά µέχρι στιγµής έχει εκατοντάδες σεισµούς µε µεγέθη µέχρι 4 Ρίχτερ και δεκάδες σεισµούς µε µεγέθη από 4 έως 5 Ρίχτερ στον θαλάσσιο χώρο ΒΑ της Σαντορίνης. Πολλοί ισχυρίζονται ότι αυτό είναι κάτι πρωτόγνωρο όσον αφορά το πλήθος και το µέγεθος των σεισµών. Οµως, για παράδειγµα, από τις 14 µέχρι τις 20.2.2008 είχαν γίνει πέντε σεισµοί µε µεγέθη 6,7, 6,6, 5,6, 6,5 και 5,6 στον θαλάσσιο χώρο νότια της Μεθώνης και χιλιάδες άλλοι µικρότεροι.
Είναι φανερό ότι η ενέργεια που εκλύθηκε µέσα σε µόλις επτά µέρες στον θαλάσσιο χώρο νότια της Μεθώνης ήταν πολλαπλάσια της σηµερινής σµηνοσειράς και δεν προκλήθηκαν ιδιαίτερα µεγάλες ζηµιές επειδή τα επίκεντρά τους ήταν σε σχετικά µεγάλη απόσταση από κατοικηµένες περιοχές. Αντίθετα, ο σεισµός του 1999 που έγινε στην Αθήνα και είχε µέγεθος 5,9 Ρίχτερ προκάλεσε 30 καταρρεύσεις κτιρίων, τον θάνατο 143 ανθρώπων (οι 39 στη Ρικοµέξ), τον τραυµατισµό 700, ενώ 100.000 έµειναν άστεγοι.
Σε κάθε περίπτωση, αυτό που έχει σηµασία είναι το σύνολο της ενέργειας που εκλύεται µε τη µορφή των σεισµικών κυµάτων και το πόσο κοντά σε κατοικηµένη περιοχή βρίσκονται οι εστίες των σεισµών και όχι ο τύπος της σεισµικής ακολουθίας.
Η πολιτική διάσταση:
Για την κοινωνία η αντισεισµική προστασία, δηλαδή η ελαχιστοποίηση του σεισµικού κινδύνου, είναι ένα βαθιά πολιτικό ζήτηµα που, µε το σηµερινό επίπεδο κατανόησης του φαινοµένου, δεν περνάει µέσα από την πρόγνωση των σεισµών. Είναι πολιτικό πρόβληµα γιατί το είδος και η ποιότητα των σχέσεων παραγωγής, δηλαδή οι σχέσεις του ανθρώπου µε το φυσικό, δοµηµένο και κοινωνικό περιβάλλον, καθορίζουν την τρωτότητα της κοινωνίας –όχι µόνο των κατασκευών– έναντι των φυσικών φαινοµένων. Οταν οι σχέσεις παραγωγής είναι σχέσεις εκµετάλλευσης και ανταγωνισµού, τότε και το κοινωνικό αγαθό της αντισεισµικής προστασίας αντιµετωπίζεται µε γνώµονα το κέρδος και όχι τις ανάγκες της κοινωνίας.
Στον βαθµό που η αντισεισµική θωράκιση δεν προσκοµίζει γρήγορα και µεγάλα κέρδη στο µεγάλο κεφάλαιο, δεν υπάρχει ενδιαφέρον ούτε για προσεισµικό έλεγχο και ενίσχυση κατασκευών ούτε για ελεύθερους χώρους αλλά ούτε και για προγράµµατα ουσιαστικής πρόληψης, ενηµέρωσης και ετοιµότητας του λαού. Αυτό γιατί το κόστος πρόληψης είναι µεγαλύτερο από το προσδοκώµενο όφελος/κέρδος, γι’ αυτό και οι δαπάνες για αντισεισµική αλλά και αντιπληµµυρική και αντιπυρική προστασία είναι µη επιλέξιµες από την ΕΕ και την Ελλάδα.
Η αντισεισµική προστασία απαιτεί πλέγµα άµεσων, µεσοπρόθεσµων και µακροπρόθεσµων µέτρων ενταγµένων σε έναν ολοκληρωµένο κεντρικό σχεδιασµό.
Απαιτεί τακτική και ουσιαστική ενηµέρωση και προετοιµασία του λαού. Προγράµµατα αντισεισµικής «αγωγής», µε ιδιαίτερο βάρος στα σχολεία, και γενικά στους χώρους συγκέντρωσης πολλών ανθρώπων. Ασκήσεις ετοιµότητας για όλο τον πληθυσµό.
Οδούς διαφυγής και ελευθέρους χώρους για τη συγκέντρωση των σεισµοπλήκτων.
Ελέγχους για τη στατική επάρκεια των κτιρίων, ιδιαίτερα σχολείων, νοσοκοµείων, εργοστασίων κ.λπ., αφού µόλις το 20% από αυτά έχει ελεγχθεί και τα περισσότερα έχουν χτιστεί πριν από το 1985 χωρίς ή µε ελάχιστες αντισεισµικές προδιαγραφές.
Αµεση και ουσιαστική στήριξη και αποκατάσταση των σεισµοπλήκτων. Πρώτες βοήθειες και προµήθειες, άµεση οργάνωση καταυλισµών. Αµεση καταβολή ουσιαστικών αποζηµιώσεων και ολοκληρωτική αποκατάσταση των βλαβών.