Οχι ότι περιμέναμε κάτι διαφορετικό από την κυβέρνηση Μητσοτάκη που αντιμετώπισε την κατοικία ως real estate, που δεν ενέταξε στο Ταμείο Ανάκαμψης καμία πρόβλεψη για τη δημιουργία κοινωνικής κατοικίας και που μόνο όταν ο «Economist» έφτασε να τοποθετήσει την Αθήνα στη λίστα των ευρωπαϊκών πόλεων με τα πιο ακριβά νοίκια συγκριτικά με τους μισθούς και το πρόβλημα της ακριβής στέγης άρχισε να απασχολεί όλη την κοινωνία θυμήθηκε να φτιάξει το πρόγραμμα «Σπίτι μου».
Ούτε περιμέναμε κάτι διαφορετικό από μια κυβέρνηση που εξήγγειλε στον δρόμο προς τις εκλογές την «επιστροφή της στεγαστικής πολιτικής» με διθυραμβικούς τόνους, έτρεξε –και διαφήμισε– ανάμεσα σε δυο προεκλογικές αναμετρήσεις το πρόγραμμα «Σπίτι μου», με τον ορατό στόχο να επηρεάσει την ψήφο των νέων, αλλά αυτή η υποτιθέμενη «στεγαστική πολιτική που επέστρεψε» αφορά μια νέα γενιά στεγαστικών δανείων, όπου η ΔΥΠΑ, ως καθολικός διάδοχος του Οργανισμού Εργατικής Κατοικίας, παρέχοντας άτοκα το 75% του ποσού από τα αποθεματικά του πρώην Οργανισμού Εργατικής Κατοικίας, δηλαδή τις εισφορές των εργαζομένων, έναντι του 25% που παρέχουν οι τράπεζες με επιτόκιο 6,5% επιδοτεί εντέλει τα κέρδη των ιδιωτικών τραπεζών σε βάρος των δικών της δημόσιων εσόδων.
Ομως ξεπερνά κάθε όριο η αναλγησία της Νίκης Κεραμέως και των κεφαλών του υπουργείου Εργασίας και Κοινωνικής Ασφάλισης, που εδώ και οκτώ μήνες αρνούνται να υπογράψουν την τροποποίηση μιας ΚΥΑ του 2018 την οποία το ΔΣ της ΔΥΠΑ τούς έχει στείλει και να δώσουν έτσι λύση σε ένα γραφειοκρατικής υφής πρόβλημα που το πληρώνουν πανάκριβα με νέα οικονομικά βάρη ύψους δεκάδων χιλιάδων ευρώ οι συνεπείς δανειολήπτες του Οργανισμού Εργατικής Κατοικίας.
Αμαρτία
Τι αφορά η υπόθεση; Η αμαρτία ξεκινά από τις αρχές του 2012 όταν η κυβέρνηση Σαμαρά – Βενιζέλου κατάργησε σε μια νύχτα τους οργανισμούς Εργατικής Κατοικίας και Εργατικής Εστίας –για να υφαρπάξει τα αποθεματικά του ΟΕΚ και να τα ρίξει στον «κουβά» του ελλείμματος–, αφήνοντας μετέωρους κάποιες δεκάδες χιλιάδες δικαιούχους δανείων του Οργανισμού Εργατικής Κατοικίας και την ύψους €1,2 δισ. οφειλή τους.
Εξι χρόνια μετά η κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ έδωσε λύση στις εκκρεμότητες με μια υπουργική απόφαση (ΥΑ 52246/3173/26-1-18) που περιλάμβανε ρυθμίσεις με έντονο κοινωνικό πρόσημο. Δηλαδή, μεταξύ των άλλων, την κοστολόγηση 35.000 εργατικών κατοικιών του ΟΕΚ σε πολύ χαμηλές τιμές της τάξης των €300 το τ.μ. για να περάσουν στα νοικοκυριά-δικαιούχους, τη διαγραφή υπολοίπου για όσους είχαν καταβάλει το 60% της οφειλής τους μέχρι τον Φεβρουάριο το 2012, το κούρεμα 15% στο αρχικό ποσό δανεισμού για όλους τους δανειολήπτες του ΟΕΚ και πρόσθετα κουρέματα της τάξης του 10% και του 20% για ευάλωτους και πολύτεκνους και την παροχή οριζόντιου κουρέματος 40% σε 63.000 που είχαν πάρει δάνεια από τον πρώην ΟΕΚ, υπό τον όρο της αποπληρωμής της οφειλής τους εντός 5ετίας.
Η πλειονότητα των δικαιούχων εργατικών κατοικιών και των δανειοληπτών του πρώην ΟΕΚ άδραξε την ευκαιρία και έσπευσε να αποπληρώσει τις οφειλές της, όμως σταδιακά προέκυψε ένα πρόβλημα. Βάσει του νόμου, δικαιούχοι και δανειολήπτες για να ενταχθούν στις ρυθμίσεις έκαναν αίτηση στον ΟΑΕΔ και έπαιρναν ατομικές εγκριτικές αποφάσεις. Καθώς όμως οι εγκριτικές αποφάσεις δεν έδιναν συγκεκριμένες ημερομηνίες έναρξης και λήξης της πενταετίας (για την οποία ίσχυε η έκπτωση 40%), οι περισσότεροι από όσους εντάχθηκαν στη ρύθμιση θεώρησαν ως ημερομηνία έναρξης της πενταετίας όχι την ημερομηνία έκδοσης της εγκριτικής απόφασης αλλά την ημερομηνία καταβολής της πρώτης δόσης (που ήταν δύο μήνες μετά).
Η διόρθωση Αχτσιόγλου
Αυτό το ανακάλυψε αρχές του 2019 ο ΟΑΕΔ και με απόφαση του ΔΣ του πρότεινε στο υπουργείο Εργασίας την τροποποίηση της εν λόγω διάταξης, αναγνωρίζοντας ότι το πρόβλημα των λίγων ημερών βασίζεται είτε σε παρανόηση είτε στην έλλειψη ενημέρωσης. Αυτή η τροποποίηση –που ήταν και η τελευταία υπουργική απόφαση που υπέγραψε η Εφη Αχτσιόγλου στο υπουργείο Εργασίας (ΥΑ αρ. 19296/1750/03.06.2019 -ΦΕΚ2258/Β/10.06.2019)– έθετε ως ημερομηνία έναρξης της πενταετίας την ημερομηνία καταβολής της πρώτης δόσης, αλλά έκανε ρητή αναφορά και άρα κάλυψε μόνο τους δικαιούχους εργατικών κατοικιών, παραβλέποντας τους δανειολήπτες του τέως ΟΕΚ, όσους δηλαδή είχαν πάρει δάνειο για ανέγερση, επισκευή, αποπεράτωση ή αγορά κατοικίας, κάπου 63.000 άτομα.
Ετσι φτάσαμε στις αρχές του 2024 όπου αρχικά λίγοι, αργότερα περισσότεροι δανειολήπτες του πρώην ΟΕΚ –πλέον έχουν γίνει 700 και συνεχώς αυξάνονται– οι οποίοι εξόφλησαν στην πενταετία την οφειλή τους προσήλθαν στις υπηρεσίες της ΔΥΠΑ για να λάβουν τη βεβαίωση εξόφλησης, αλλά εκεί τους είπαν ότι χρωστάνε κι άλλα γιατί, λέει, είχαν χάσει την έκπτωση 40% επειδή η ΔΥΠΑ υπολόγιζε τη πενταετία με βάση την ημερομηνία της εγκριτικής απόφασης, όχι της πρώτης δόσης.
Δεδομένου ότι το πρόβλημα είχε ήδη λυθεί μία φορά, με την υπουργική απόφαση 19296/1750 /03.06.2019 για τους δικαιούχους εργατικών κατοικιών, οι αρμόδιοι υπάλληλοι της ΔΥΠΑ θεώρησαν ότι το πρόβλημα ήταν εύκολο να λυθεί. Και πράγματι, η Διεύθυνση Ακίνητης Περιουσίας και Στεγαστικής Συνδρομής της ΔΥΠΑ ετοίμασε εισήγηση για μια υπουργική απόφαση στα πρότυπα της παλαιότερης, η οποία έλυνε το πρόβλημα με το επιχείρημα της «συγγνωστής πλάνης», ότι δηλαδή οι δανειολήπτες επέδειξαν καλή διάθεση και εξόφλησαν στην ώρα τους την οφειλή τους, αλλά δεν ήταν δυνατό να γνωρίζουν ότι η ρύθμιση υπολογιζόταν από την έκδοση της εγκριτικής απόφασης και όχι από την καταβολή της πρώτης δόσης. Η πρόταση εγκρίθηκε από το ΔΣ της ΔΥΠΑ κι εστάλη στο γραφείο της Ν. Κεραμέως στο υπουργείο Εργασίας για υπογραφή τον περασμένο Φεβρουάριο.
Ατεγκτη η υπουργός
Εκτοτε πέρασαν οκτώ μήνες κατά τους οποίους οι δανειολήπτες έπαιρναν τηλέφωνο και οι υπάλληλοι της ΔΥΠΑ τους καθησύχαζαν ότι είναι θέμα χρόνου η επίλυση του προβλήματος. Ετσι πίστευαν. Πλέον όμως σπάνε τα τηλέφωνα της ΔΥΠΑ καθημερινά από εκατοντάδες πολίτες σε απόγνωση που τα βάζουν με τους υπαλλήλους πρώτης γραμμής γιατί νιώθουν πως το κράτος τούς κοροϊδεύει. Και η Ν. Κεραμέως επί οκτώ ολόκληρους μήνες, σε μια επίδειξη απόλυτης αδιαφορίας για το κοινωνικό κράτος, αρνείται όχι μόνο να υπογράψει τη συγκεκριμένη απόφαση, που αφορά συνεπείς δανειολήπτες κι εκείνους που γέμισαν τα ταμεία της ΔΥΠΑ για να δώσουν Κυριάκος Μητσοτάκης και Σπύρος Πρωτοψάλτης το πρόγραμμα «Σπίτι μου» μεσούσης της προεκλογικής περιόδου, αλλά ακόμη και να δώσει μια απάντηση.
Μετέωροι και χωρίς καμία ρύθμιση 32.115 οφειλέτες
Του Κωνσταντίνου Λιβέρη
Τα δάνεια από κεφάλαια του Οργανισμού Εργατικής Κατοικίας χορηγούνταν σε ευάλωτα νοικοκυριά με χαμηλά εισοδήματα τα οποία είχαν συνεισφέρει στα αποθεματικά του οργανισμού από τους καταβαλλόμενους μισθούς τους μέσω της εισφοράς υπέρ ΟΕΚ και κατά κανόνα δεν είχαν ουδεμία δυνατότητα πρόσβασης στην τραπεζική δανειοδότηση.
Με την ΥΑ 52246/3173/16.2.18 δόθηκε η ευκαιρία σε 49.600 δανειολήπτες να ρυθμίσουν και να εξοφλήσουν με γενναίο κούρεμα τις οφειλές τους, αφού η εφαρμογή των ευνοϊκών διατάξεων κατά γενική ομολογία εξυπηρέτησε τις κοινωνικές ανάγκες των ευάλωτων νοικοκυριών.
Δυστυχώς, όσοι επέλεξαν να εξοφλήσουν την οφειλή τους εντός πενταετίας, εξοικονομώντας τα απαραίτητα ποσά προκειμένου να καταβάλουν το 60% του οφειλόμενου ποσού για να κουρευτεί το υπολειπόμενο 40%, ήρθαν αντιμέτωποι με την αναλγησία των κυβερνώντων αφού το υπουργείο Εργασίας αρνείται να υπογράψει την πρόταση γνώμης τροποποίησης της υπουργικής απόφασης που έχει στείλει το ΔΣ της ΔΥΠΑ από τον Φεβρουάριο 2024, με την οποία επιλύεται ένα σοβαρό πρόβλημα σχετικά με την ημερομηνία που θεωρείται ως ημερομηνία εκκίνησης υπολογισμού της περιόδου της πενταετίας.
Είναι προφανές ότι οι δανειολήπτες δεν έχουν ουδεμία ευθύνη, αφού η υπηρεσία δεν χορηγούσε εγκριτικές αποφάσεις στις οποίες να αναγράφεται ρητά και εξατομικευμένα πότε λήγει για καθέναν η πενταετής περίοδος εξόφλησης.
Ομως εκτός από τους εκατοντάδες συνεπείς δανειολήπτες, οι οποίοι παρότι έχουν εξοφλήσει την οφειλή τους παραμένουν εγκλωβισμένοι στην απαξίωση του κράτους χωρίς κανείς να μπορεί να τους δώσει μια απάντηση από τον Φεβρουάριο 2024, υπάρχουν και 32.115 δανειολήπτες που δεν έχουν ενταχθεί στις ευνοϊκές ρυθμίσεις της ΥΑ 52246/3173/16.2.18.
Αρκετοί εξ αυτών έχουν επανειλημμένως απευθυνθεί στη ΔΥΠΑ για να μάθουν τις δυνατότητες ένταξης σε κάποια ρύθμιση αλλά λαμβάνουν την ίδια απαράδεκτη απάντηση, ότι δεν υπάρχει σε ισχύ κανένα απολύτως νομικό πλαίσιο, ακόμη και εάν αποδεδειγμένα έχουν αδυναμία αποπληρωμής.
Σύμφωνα με πρόσφατα στοιχεία το χρέος των δανειοληπτών της ΔΥΠΑ ξεπερνάει τα 700 εκατ. ευρώ, αφού στις δόσεις που δεν αποπληρώνονται εγκαίρως προστίθενται τόκοι υπερημερίας περίπου 11%.
Παρότι ο ΠΑΝΣΥΠΟ (Πανελλήνιος Σύλλογος Υπαλλήλων πρώην ΟΑΕΔ – ΟΕΚ – ΕΕΕ) έχει ενημερώσει σχετικά το υπουργείο Εργασίας σε συνάντηση που είχε γίνει επί υπουργίας Αδωνη Γεωργιάδη και παρότι έχουν κατατεθεί πολλές ερωτήσεις στη Βουλή, κανείς δεν έχει ασχοληθεί για να επανέλθουν οι ευνοϊκές ρυθμίσεις αποπληρωμής και εξόφλησης.
H αδιαφορία της ΔΥΠΑ είναι ακόμη πιο προκλητική σε ό,τι αφορά τη διάθεση των κλειστών κατοικιών του ΟΕΚ οι οποίες παραμένουν κενές και αδιάθετες.
Συγκεκριμένα, 125 σπίτια παραμένουν κλειστά αφού τα αφήνουν να σαπίζουν από την υγρασία και τις φθορές του χρόνου εδώ και δώδεκα χρόνια από τότε που καταργήθηκε ο ΟΕΚ, αντί να τα αποδώσουν σε νέους δικαιούχους που έχουν ανάγκη.
Εδώ και πολλά χρόνια η διοίκηση της ΔΥΠΑ γνωρίζει διεξοδικά τα προβλήματα που έχουν δημιουργηθεί από την έλλειψη συγκροτημένης υπηρεσιακής δομής επιπέδου γενικής διεύθυνσης και από την ακραία υποστελέχωση στις στεγαστικές εκκρεμότητες του ΟΕΚ.
Για την επίλυση της στεγαστικής κρίσης είναι απαραίτητη η μελέτη και υλοποίηση μιας νέας εθνικής στρατηγικής για τη στέγαση και το δημογραφικό, η οποία θα βασίζεται στην κατασκευή κοινωνικών κατοικιών και φοιτητικών εστιών, στη διάθεση κλειστών κατοικιών του δημοσίου και την προστασία της πρώτης κατοικίας από τους πλειστηριασμούς, αφού χιλιάδες σπίτια έχουν περάσει στα χέρια των τραπεζών και των funds, τα οποία προτιμούν να τα έχουν κλειστά αντί να τα διαθέτουν προς ενοικίαση.
Διαβάστε επίσης
Καιρός: Ισχυρές βροχές και καταιγίδες – Τα δεδομένα για την Αττική (LIVE)