Η «Πλαστελίνη», είναι η ιστορία μιας κοινωνίας που θρέφει και θρέφεται με τη βία. Μία παράσταση για αυτούς τους νέους (και όχι μόνο) που θέλουν να δουν τον κόσμο αλλιώς.
Η Θεατρική Ομάδα «Αθώο Σώμα» παρουσιάζει την παράσταση «Πλαστελίνη» του Βασίλι Σίγκαρεφ, σε σκηνοθεσία της Κατερίνας Σκουρλή για 12 παραστάσεις στο Θέατρο Σφενδόνη, από τις 21 Απριλίου έως και τις 14 Μαΐου 2023. Μιλήσαμε με την Κατερίνα Σκουρλή για τα εφηβικά όνειρα και τη συσσωρευμένη οργή, για την γενικευμένη κοινωνική επισφάλεια που βιώνουμε σήμερα και για το βασικό «καύσιμο» που έχουμε ανάγκη για να συνεχίσουμε να ελπίζουμε.
Τι σας συγκίνησε στην ιστορία της «Πλαστελίνης»;
Το πρώτο πράγμα που με συγκίνησε είναι ο τρόπος που στέκεται ο Μαξίμ απέναντι στη βία και την κυνικότητα της κοινωνίας μέσα στην οποία προσπαθεί να επιβιώσει. Στέκεται και απορροφά τα πάντα, είναι λες και έχεις έναν άγιο έφηβο μπροστά σου. Το δεύτερο είναι η απελπισία των γυναικών του έργου: σε σοκάρει στην αρχή η σκληρότητα τους αλλά καθώς ξεφλουδίζονται οι χαρακτήρες τους, φτάνεις στο πυρήνα των πράξεων τους. Και εκεί λυγίζεις. Μα θα έλεγα ότι η τελευταία σκηνή του έργου ήταν αυτή που με έκανε να πω ότι αυτήν την ιστορία πρέπει οπωσδήποτε να την μοιραστούμε.
Έχετε δουλέψει πολλά χρόνια με έφηβους. Ποιες είναι οι συνθήκες με τις οποίες έρχονται σήμερα αντιμέτωποι σε μία συνθήκη γενικευμένης κοινωνικής επισφάλειας;
Αν συνδυάσουμε την γενικευμένη κοινωνική επισφάλεια του σήμερα με τα δύο χρόνια εγκλεισμού και την -παντοτινή- συσσωρευμένη οργή που έχει μέσα της αυτή η ηλικία, φτάνεις σε ένα εκρηκτικό μείγμα. Δεν είναι εύκολο να διαχειριστείς μια τέτοια κατάσταση. Είναι αφιλόξενη η κοινωνία μας για τους εφήβους. Και γίνονται όλο και χειρότερα τα πράγματα. Δεν υπάρχει εμπιστοσύνη σε κράτος και θεσμούς. Και οι έφηβοι, λόγω και της μεταβατικής περιόδου ηλικιακά, έχουν ανάγκη από ένα πλαίσιο ασφαλές. Δεν είναι τυχαίο ότι πριν από 10-15 χρόνια τα κείμενα τους στρέφονταν κυρίως κατά της οικογένειας και των συγγενών τους. Από εκεί θεωρούσαν ότι δέχονταν πίεση, εκεί έστρεφαν τα βέλη τους. Τα τελευταία χρόνια βλέπουμε μια προσκόλληση στην οικογένεια, μια ανάγκη να υπάρχει αυτό το ασφαλές πλαίσιο που ανέφερα και πριν.
Τι συμβολίζει η πλαστελίνη και σε ποιους θεατές απευθύνεται η παράσταση;
Η πλαστελίνη είναι ο κάθε έφηβος και τα όνειρα του για το μέλλον. Πλάθει ο Μαξίμ έναν κόσμο διαφορετικό, ένα αύριο μακριά από το ασφυκτικό σήμερα. Την ίδια στιγμή πλάθεται και ο ίδιος από τις καταστάσεις τις οποίες βιώνει. Μέχρι να φτάσει στο σημείο που το αύριο θα σχηματιστεί, στο σημείο που ο έφηβος Μαξίμ θα ενηλικιωθεί. Μα σε κάθε στάδιο αυτού του πλασίματος, όσο η πλαστελίνη σκληραίνει, ελλοχεύει ο κίνδυνος της ρωγμής.
Η παράσταση απευθύνεται σε όλους τους θεατές. Υπάρχει αυτή η τρομερή παρανόηση στην Ελλάδα, περί του τι είναι το εφηβικό θέατρο, ποιους αφορά και λοιπά. Μα απλά, ο κύριος χαρακτήρας του έργου είναι έφηβος. Τι να πούμε; Ότι ο πρώτος που θα έπρεπε να την δει είναι ένας γονιός; Για τους έφηβους θα πω απλά ότι όσο περισσότερο θέατρο βλέπουν, τόσο μεγαλώνει η ελπίδα για έναν καλύτερο κόσμο. Και το ίδιο θα έλεγα για κάθε μορφή τέχνης.
Η ιστορία μιας μακρινής, θαρρείς, δυστοπίας, γραμμένης το 2001, που μοιάζει αφόρητα πλέον με τα δελτία ειδήσεων του σήμερα. Ποια είναι τα θέματα που συνδέουν το έργο με τη σημερινή εποχή;
Βία, βία, βία. Σε κάθε μορφή, με κάθε τρόπο. Ο νόμος του ισχυρού. Αυτό που μπορεί να ξεκινάει σε ένα εφηβικό δωμάτιο και να καταλήγει σε ένα απολυταρχικό καθεστώς. Βλέπω γύρω μου πολλούς ανθρώπους σοκαρισμένους από τα απανωτά περιστατικά βίας στην εφηβική κοινότητα. Αναρωτήθηκε κανείς ποια είναι η πηγή που γέννησε αυτά τα περιστατικά; Και για τι βάθος χρόνου μιλάμε; Η οικονομική ανέχεια και η αξιακή έκπτωση των ανθρώπων του έργου μοιάζουν η βάση για όλα αυτά που θα συμβούν. Εμείς; Πόσο μακριά είμαστε από αυτά;
Με ποιον τρόπο τα όνειρα μας βοηθούν να δούμε τον κόσμο «αλλιώς» και να ξεφύγουμε από πλαίσια που μας έχουν επιβληθεί;
Ο κάθε άνθρωπος έχει ανάγκη να ονειρεύεται. Είναι το βασικό καύσιμο για να συνεχίσει. Αν σταματήσει να ονειρεύεται, δεν ξέρω, νομίζω ότι είναι σα να τραβάς τα καλώδια. Δεν μιλάω για ουτοπίες ή πρακτικά μη πραγματοποιήσιμα όνειρα. Ας πάμε στα απλά, αυτά που μπορούμε να διακρίνουμε, κάπου στο βάθος έστω. Αν τα πλαίσια που μας επιβάλλουν τα αντιμετωπίσουμε ως φυλακή και θεωρήσουμε τους εαυτούς μας καταδικασμένους σε ισόβια κάθειρξη, νομίζω ότι την πατήσαμε. Αν τα δούμε όμως ως εμπόδια που μπορούμε να υπερκεράσουμε όλα γίνονται-και τα όνειρα είναι που μας οδηγούν εκεί. Το έργο είναι γεμάτο από χαρακτήρες παρατημένους, αφημένους στην ισόβια φυλακή τους. Και υπάρχει και ο Μαξίμ, που ονειρεύεται και παλεύει να βρει έναν διαφορετικό τρόπο ζωής μέσα σε αυτή την σαπισμένη και παρατημένη κοινωνία-και καμιά φορά ένας τέτοιος άνθρωπος μπορεί και να τα καταφέρει. Σε αυτούς τους νέους πιστεύω και εναποθέτω τις ελπίδες μου για ένα καλύτερο, πιο ανθρώπινο αύριο.
INFO:
Από 21 Απριλίου έως 14 Μαΐου στο Θέατρο Σφενδόνη, Μακρή 4, Αθήνα
