Το ναυάγιο στις Οινούσσες, η πυρκαγιά στη Μόρια και η καταστολή που ακολούθησε — τελευταία επεισόδια στην εκτύλιξη του προσφυγικού δράματος— συμπυκνώνουν γλαφυρά το εγκληματικά υποκριτικό δόγμα με το οποίο η κρατική εξουσία διαχειρίζεται την ανείπωτη αυτή κρίση.
Στις περιστάσεις πρέπει κανείς να μιλήσει απλά: ο κυνικά αποκαλούμενος «έλεγχος των προσφυγικών ροών» συνιστά διιστορική βαρβαρότητα. Η διαβόητη συμφωνία ΕΕ – Τουρκίας εδράζεται στην προσδοκία φυλάκισης των προσφύγων στη γειτονική χώρα, την καταδίωξη όσων καταφέρουν να διαφύγουν (αδιαφορώντας για τον κίνδυνο απώλειας ανθρώπινων ζωών) και, τέλος, στο στοίβαγμά τους σε στρατόπεδα συγκέντρωσης — πάντα βέβαια με υποκριτικές κορόνες όταν, όπως είναι απόλυτα αναμενόμενο, έχουμε νεκρούς.
Για να αποτιμήσουμε τις «κινήσεις» που κατά καιρούς εκδηλώνονται πρέπει να σκεφτούμε τις εναλλακτικές. Οι πρόσφυγες θα μπορούσαν να διακινούνται με ασφάλεια, να διανέμονται ορθολογικά στις χώρες υποδοχής, να εντάσσονται δημιουργικά στις τοπικές κοινωνίες, εισφέροντας και αποκομίζοντας.
Όλα αυτά όμως αντιβαίνουν στη συστημική λογική που γεννά φτώχεια και ανισότητα, πολέμους, οικολογική καταστροφή. Ενάντια σε αυτήν τη λογική πρέπει, πριν και πάνω απ’ όλα, να κινηθούμε προκειμένου να επιτύχουμε το παραμικρό — κι αυτό διόλου δεν συνιστά «μαξιμαλισμό». Στις μέρες μας δεν είναι δυνατόν να προσεγγίσουμε το πρόβλημα στις μικρές, καθημερινές του διαστάσεις αν παραβλέψουμε τη «μεγάλη εικόνα» του συστημικού παραλογισμού. Το μόνο που κάνουν τα εκ των υστέρων κροκοδείλια δάκρυα είναι να πολλαπλασιάζουν την οδύνη του δράματος.
*Ο Σεραφείμ Ι. Σεφεριάδης είναι αν. καθηγητής Πολιτικής Επιστήμης στο Πάντειο Πανεπιστήμιο, Life Member στο Πανεπιστήμιο του Cambridge