Η παρατεταμένη εκλογική περίοδος έφτασε στο τέλος της. Ζήσαμε δύο συνεχόμενες εκλογικές μάχες. Στην πρώτη προεκλογική περίοδο συζητήθηκαν σχεδόν μόνο το ζήτημα της απλής αναλογικής και το δήθεν πρόβλημα ακυβερνησίας που ελλοχεύει λόγω της εφαρμογής της. Στη δεύτερη προεκλογική περίοδο κυριάρχησε ως βασικό πρόβλημα της χώρας το ζήτημα της μουσουλμανικής μειονότητας. Αν κάποιος ξένος ανταποκριτής παρακολουθήσει τις συζητήσεις στα προεκλογικά πάνελ, θα συμπεράνει πως η χώρα έχει λύσει όλα τα κοινωνικά και οικονομικά ζητήματα και πως αντιμετωπίζει μόνο τον εξ ανατολών κίνδυνο. Ο τρόπος με τον οποίο έχει επιβληθεί στον δημόσιο λόγο μια συγκεκριμένη ατζέντα συζήτησης θα έπρεπε να διδάσκεται σε σχολές προπαγάνδας.
Ζητήματα όχι προφανώς ασήμαντα αλλά όχι και άγνωστα ούτε πρωτοφανή για το ελληνικό γίγνεσθαι και μάλλον δευτερεύοντα για την κοινωνία καθίστανται το επίκεντρο της πολιτικής αντιπαράθεσης, ενώ τα προβλήματα που αντιμετωπίζει η κοινωνική πλειονότητα δεν συζητούνται καν.
Hδη, βάσει της ηλεκτρονικής πλατφόρμας πλειστηριασμών e-auction, για το 2023 μέχρι τώρα έχουν αναρτηθεί 40.513 πλειστηριασμοί που αναμένεται να διενεργηθούν. Το νούμερο που σήμερα γνωρίζουμε μάς προετοιμάζει για δεύτερη συνεχόμενη χρονιά ρεκόρ πλειστηριασμών μετά το 2022. Σύσσωμη η αντιπολίτευση ζητούσε τη θέσπιση προστατευτικού πλαισίου για την προστασία της πρώτης κατοικίας. Η απερχόμενη κυβέρνηση αρνείται κάθε παρέμβαση χαρακτηρίζοντας τους συμπολίτες μας που χάνουν την περιουσία τους συλλήβδην κακοπληρωτές. Το ζήτημα αφορά 700.000 συμπολίτες και πολλούς ακόμη που λόγω της συνεχούς αύξησης των επιτοκίων κινδυνεύουν να καταστούν ληξιπρόθεσμοι. Το πάγωμα των επιτοκίων ήρθε πολύ καθυστερημένα με αποτέλεσμα οι μηνιαίες δόσεις να έχουν ήδη γίνει ασήκωτες. Αν δεν υπάρξει μετά το καλοκαίρι αποκλιμάκωση των επιτοκίων, το πρόβλημα θα πάρει διαστάσεις πλημμυρίδας νέων «κόκκινων» δανείων. Εχει παρατηρηθεί αύξηση άνω του 50% στις καταγγελίες δανείων ή ρυθμίσεων οφειλών ακόμη και έπειτα από απόφαση του νόμου Κατσέλη και αντίστοιχη αύξηση των διαταγών πληρωμής που κοινοποιούνται προς είσπραξη των οφειλών. Παράλληλα τα funds συνεχίζουν να μεταβιβάζουν και αναμεταβιβάζουν τα «κόκκινα» δάνεια το ένα στο άλλο ανά δίμηνο και προχωρούν σε πλειστηριασμούς, στους οποίους ως πλειοδότες εμφανίζονται εικονικές εταιρείες συγγενικών οικονομικών συμφερόντων. Ενώ μέσω της διαδικασίας αυτής λαμβάνει χώρα η μεγαλύτερη αναδιανομή πλούτου των τελευταίων δεκαετιών, το ζήτημα δεν συζητήθηκε ποτέ το τελευταίο τρίμηνο.
Παράλληλα οι μικρομεσαίες επιχειρήσεις δεν μπορούν να ρυθμίσουν τις οφειλές τους προς το δημόσιο και τα ασφαλιστικά ταμεία γιατί η ρύθμιση που προώθησε η κυβέρνηση της Νέας Δημοκρατίας στην πράξη αφορούσε ελάχιστους. Αυτό αποδεικνύεται από τον πολύ μικρό αριθμό που έως τώρα κατάφερε να επανενταχθεί στη ρύθμιση των 120 δόσεων ή να ρυθμίσει σε 72 δόσεις τις οφειλές που γεννήθηκαν μετά το 2021. Τα ληξιπρόθεσμα χρέη στο δημόσιο αυξάνονται ραγδαία. Το δημόσιο έπειτα από πολλά χρόνια άρχισε ξανά τις κατασχέσεις και τους πλειστηριασμούς. Το περιβάλλον είναι ασφυκτικό κυρίως για τις μικρές επιχειρήσεις που έχουν τεθεί εκτός δυνατότητας χρηματοδότησης από το τραπεζικό σύστημα και κινδυνεύουν με λουκέτο.
Το ιδιωτικό χρέος απειλεί να καταστρέψει όχι μόνο τα μικρά και μεσαία νοικοκυριά αλλά και τις παραγωγικές δυνατότητες της ελληνικής οικονομίας. Η προηγούμενη τετραετία χαρακτηρίστηκε από την εσκεμμένη αδράνεια μπροστά στην εκτίναξη του ιδιωτικού χρέους και από την υποστήριξη με κάθε τρόπο των μεγάλων οικονομικών συμφερόντων που αποσκοπούν να κερδοσκοπήσουν μέσα από την κατάσταση αυτή. Οι εκλογές μπορεί σήμερα να τελειώνουν, αλλά τα προβλήματα παραμένουν και η απόκρυψή τους από τη δημόσια συζήτηση δεν τα λύνει. Αν δεν υπάρξουν άμεσες παρεμβάσεις, το μέλλον προδιαγράφεται ζοφερό.
*O Κωνσταντίνος Δ. Τσουκαλάς είναι δικηγόρος – εργατολόγος
