Οι απόψεις Μητσοτάκη – Στουρνάρα συγκλίνουν στα «κόκκινα» στεγαστικά. Η περίοδος χάριτος που διανύουμε ήδη από το δεύτερο τρίμηνο του έτους λόγω των εκλογών, κατά τη διάρκεια των οποίων αναστέλλονται οι πλειστηριασμοί, θα λήξει μετά το τέλος του καλοκαιριού
Ενώπιον ενός νέου τοπίου θα βρεθούν οι δανειολήπτες μετά τις εκλογές της επόμενης Κυριακής εφόσον επικρατήσει η ΝΔ, καθώς οι απόψεις Μητσοτάκη αλλά και της ηγεσίας της Τράπεζας της Ελλάδος ευνοούν την πολιτική λήψης αναγκαστικών μέτρων εκτέλεσης σε βάρος όσων έχουν «κόκκινα» στεγαστικά.
Θεωρείται δεδομένο από την αγορά ότι όσοι οφειλέτες δεν υπάγονται στη ρύθμιση περί προστασίας πρώτης κατοικίας θα βρεθούν από τον ερχόμενο Σεπτέμβριο αντιμέτωποι με κύμα πλειστηριασμών ακινήτων. Εκτιμάται μάλιστα ότι πιθανή επικράτηση της ΝΔ (καθώς μάλιστα τα ονόματα τραπεζιτών ακούγονται για κορυφαίες κυβερνητικές θέσεις) θα λύσει τα χέρια των τραπεζών για να περάσουν σε επώδυνες λύσεις προκειμένου να ξεσκαρτάρουν τα «κόκκινα» δάνεια από τους ισολογισμούς τους, ενώ θεωρείται βέβαιο ότι οι οφειλέτες θα έχουν να αντιμετωπίσουν τον βραχνά των funds καθώς μέσα σε μια νύχτα θα αλλάξει ο φορέας στον οποίο χρωστούν.
Σύμφωνα με τις μέχρι στιγμής πληροφορίες, «κόκκινα» δάνεια ύψους 10-11 δισ. ευρώ θα είναι επιλέξιμα για ένταξη στο καθεστώς προστασίας. Εξ αυτών τα 8 δισ. αφορούν στεγαστικά δάνεια και τα 2-3 δισ. ευρώ επιχειρηματικά που έχουν ως εξασφάλιση την πρώτη κατοικία.
«Κούρεμα», σφυρί και funds
Το πρόβλημα παραμένει μεγάλο διότι το άτυπο όριο των 100.000 ευρώ που μέχρι σήμερα προστατευόταν ως αξία πρώτης κατοικίας καταργείται και οι τράπεζες θα βγάζουν προς ρευστοποίηση όσα ακίνητα δεν έχουν ενταχθεί στην πλατφόρμα που ενεργοποιείται από αύριο Δευτέρα 1η Ιουλίου. Η περίοδος χάριτος που διανύουμε ήδη από το δεύτερο τρίμηνο του έτους λόγω των εκλογών (ευρωπαϊκές, αυτοδιοικητικές και βουλευτικές στις 7 Ιουλίου), κατά τη διάρκεια των οποίων αναστέλλονται οι πλειστηριασμοί, έχει συγκεκριμένη ημερομηνία λήξης. Το σύνθημα θα δοθεί αμέσως μετά το καλοκαίρι, μετά το άνοιγμα δηλαδή των δικαστηρίων, ενεργοποιώντας τις διαδικασίες των πλειστηριασμών για όσους δεν πληρούν τα κριτήρια του νόμου, ακόμη και αν τα ακίνητα που έχουν στην κατοχή τους είναι αξίας κατώτερης των 50.000 ευρώ. Παράλληλα με το μαστίγιο οι τράπεζες θα επιστρατεύσουν και το καρότο, τις διαγραφές δανείων, αλλά και μέτρα όπως η παράδοση του ακινήτου από τους δανειολήπτες που θέλουν να απαλλαγούν από το χρέος τους και προτίθενται να μεταβιβάσουν το ακίνητό τους συναινετικά.
Για πρώτη φορά και υπό το βλέμμα της νέας κυβέρνησης που θα προκύψει από τις εκλογές οι διαγραφές δανείων θα είναι εκτεταμένες σε τέτοιο βαθμό που θα πραγματοποιούνται κάτω από την εμπορική αξία του ακινήτου, η οποία μέχρι σήμερα ήταν η κόκκινη γραμμή στα «κουρέματα» που πρότειναν οι τράπεζες στους δανειολήπτες. Το «κούρεμα» του δανείου ακόμη και κάτω από την τιμή που έχει το ακίνητο στα βιβλία της τράπεζας –εφόσον η εισοδηματική και περιουσιακή κατάσταση του δανειολήπτη το δικαιολογεί– προκρίνεται ενόψει των μαζικών πωλήσεων και τιτλοποιήσεων στεγαστικών δανείων και της μαζικής εφόδου των funds, τα οποία αγοράζουν τα χαρτοφυλάκια που βγάζουν οι τράπεζες σε τιμές κατώτερες από τις προβλέψεις που έχουν στους ισολογισμούς τους.
Ηδη μέσα στον Ιούνιο μία μεγάλη τράπεζα προέβη στην πώληση «κόκκινων» στεγαστικών ύψους 2 δισ. ευρώ, ενώ άλλη μία πρόκειται να μεταβιβάσει σε εταιρεία ειδικού σκοπού το ποσό των 26 δισ. ευρώ!
Παράδοση ακινήτου
Βασικό εργαλείο στην προσπάθεια συναινετικής λύσης για την αποπληρωμή της οφειλής θα αποτελέσει η συναινετική παράδοση του ακινήτου στην τράπεζα ή στο fund στο οποίο το έχει πουλήσει η τράπεζα αντί πινακίου φακής. Μάλιστα σημειώνεται ήδη ισχυρή παρουσία των funds στην ελληνική αγορά, καθώς έχουν αγοράσει δάνεια άνω των 20 δισ. ευρώ. Σύμφωνα με τελευταία στοιχεία, από το σύνολο των 21.750 ακινήτων που έχουν αλλάξει χέρια μέσω των ηλεκτρονικών πλειστηριασμών η μεγάλη πλειονότητα έχει περάσει στις τράπεζες οι οποίες πλειοδοτούν στη διαδικασία της ρευστοποίησης μέσω της ηλεκτρονικής πλατφόρμας e-auction. Εκτιμήσεις αναφέρουν ότι ο αριθμός των ακινήτων που θα ρευστοποιηθούν στα επόμενα τρία χρόνια θα φτάσει περίπου τις 80.000 και με δεδομένο πως η πρώτη κατοικία θα προστατεύεται μόνο μέσω της νέας πλατφόρμας θεωρείται βέβαιο στην αγορά ακινήτων ότι οι τράπεζες θα διευρύνουν τα αναγκαστικά μέτρα.
Επίσης, οι προσπάθειες για τον εντοπισμό των στρατηγικών κακοπληρωτών θα ενταθούν, καθώς οι τράπεζες εντάσσουν πλέον σε αυτή την κατηγορία όχι μόνο όσους έχουν χρήματα ή περιουσιακά στοιχεία και θα μπορούσαν ρευστοποιώντας τα να πληρώσουν τις οφειλές τους, αλλά και όσους αρνούνται να ρυθμίσουν το δάνειό τους κάνοντας κατάχρηση της ασυλίας που έχουν εξασφαλίσει μέσω του νόμου Κατσέλη. Με βάση στοιχεία των πιστωτικών ιδρυμάτων, περίπου το 45% των αποφάσεων που εκδίδονται από τα ειρηνοδικεία όλης της χώρας βαίνουν υπέρ των ιδίων, απορρίπτοντας το αίτημα προστασίας που υποβάλλουν οι δανειολήπτες. Στους βασικότερους λόγους απόρριψης περιλαμβάνονται:
• Η προσωπική ευθύνη του οφειλέτη για την υπερχρέωση, καταλογίζοντας δυνητικό δόλο σε όσους υπερχρεώθηκαν.
• Η περιουσιακή και εισοδηματική κατάσταση του οφειλέτη, η οποία με βάση την απόφαση του δικαστηρίου επιτρέπει την αποπληρωμή του δανείου.
• Το γεγονός ότι ο οφειλέτης έχει εμπορική ιδιότητα και δεν είχε δικαίωμα ένταξης στον νόμο.